سوم اردیبهشت ۹۷  مصادف با زادروز شیخ بهایی ؛روز معمار نامگذاری شده است.  شیخ‌بهایی دانشمند نامدار در دوران صفوی است که در دانش‌های فلسفه، منطق، هیئت و نجوم ، ریاضیات و معماری تبحر داشت . و تعداد زیادی از بناها را طراحی و ساخته است . آثاری همچون مسجد امام‌اصفهان ، طرح هندسی تقسیم آب زاینده رود، نقشه شهر نجف آباد، طرح‌ریزی کاریز نجف‌آباد، حمام شیخ‌بهایی، معماری حرم مطهر امام‌رضا (ع) ؛ دولت خانه اصفهان و چینی‌خانه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی سنگ‌های قبله‌نما در مساجد که جز میراث فرهنگی کشور ماندگار شده است.

• معماری

از زماني كه انسان پا به عرصه حيات نهاد، برای سرپناه خود معماری را آغاز نمود و به مرور رشد وارتقا یافته است  و درکاربریهای مختلف و به سبکهای گوناگون جلوه یافته است . واژه معماری ازریشه «عمر» به معنای عمران ، آبادی و آبادانی و « معمار» به معنی آباد کننده است.

معماري به لحاظ ماهيتش داراي دو بعد علمي و هنري است و براساس نیازهای مادی و روحی ومعنوی انسان ، از قبیل عملکردهای مورد نیاز جسمانی، استحکام و آسایش ، زیبایی و دلپذیری و…. طراحی میشود. وبصورت سبک وشیوه معماری معرفی و بیان میشود و معمولاً به عنوان نمادهای تمدنی وفرهنگی جامعه شناخته می‌شود.

• اهمیت معماری

معماری شکل دهنده تمامی فضاهای زیستی انسان را شکل داده و مستقیما زندگی و حتی سبک زندگی انسان را در فضاهایی که ساکن است تحت تاثیر قرار میدهد و هرچقدر از هویت مناسبی برخوردار باشد ، هویت یابی زندگی را تسهیل میکند ویا بعکس بی هویت می سازد . وبه تناسب عمر ساختمان بر افراد بهره بردار در طول استقرار تاثیر میگذارد و این تاثیر هم عملکردی و رفتاری بوده و تاثیر روحی روانی ، لذا از اهمیت زیادی برخوردار می باشد . به همین دلیل نیز معماری بخشی از فرهنگ یک جامعه بشمار می رود .

ومتقابلا معماری به عنوان یک پدیده اجتماعی از فرهنگ جامعه نشات گرفته و بر کیفیت معماری مورد درخواست تاثیر می گذارد و بدین جهت میتوان گفت آینه ای از شرایط فرهنگی جامعه در دوره خود می باشد..

• معضلات معماری

خط مقدم معضل معماری افت کیفی آموزش در بسیاری از دانشکده های معماری و ترویج معماری بی هویت غربی است .

دیگر مشکل ، از سوی وزارت راه وشهرسازی بعنوان متولی این حرفه ، با تصمیمات مغایر اصول معماری اصیل اسلامی صورت گرفته است .

دیگر اینکه اینکه علیرغم وظایف مصرح در قانون ، سازمان نظام مهندسی ، مهندسان را درخصوص خویت بخشی معماری اموزش نداده و تلاشی در این خصوص ندارد .

مشکل دیگرمدیران شهری و شهرداریها می باشند ، کیفیت هویت اسلامی را درطرحها کنترل نکرده و پروانه صادر میکنند .

مشکل دیگر مهندسان طراح هستند که که دراین خصوص بی توجه هستند. ونیز پیمانکاران ساختمانی هستند ، که همان نقشه ها را هم تغییر میدهند و مطابق سلیقه خود عمل کردند و ذایقه مشتری ها را تغییر میدهند .

• رسالت معماران

معمار فردیست که فقط سرپناه نمی سازد، بلکه خالق فضای زیست بوده وبعبارتی با مواد خدا دادی عمل خدایی میکند  . و طبعا نبایستی رسالت ذاتی خویش را فراموش کرده ، بلکه زندگی را معنا بخشیده و نیازهای هویتی و فرهنگ اصیل اسلامی را با قوه خلاقانه خود شکل دهند و از معماری اصیل ایرانی اسلامی صیانت کرده و انرا متناسب با شرایط روز ارتقا دهند . و تعادلی بین سنت و مدرنیته بوجود آورده و مفاهیم و ارزش های ایرانی و اسلامی را درمعماری بازیابی کرده و تجلی بخشد . بگونه ای که طرح معماری علاوه بر تامین نیازهای فیزیکی و مادی، استحکام و پایداری در برابر تهدیدات طبیعی و انسان ساخت ؛  نیازهای روحی و روانی فردی وجمعی را برآورده سازد. ودر مجموع برایند آن سبب گردد که شهر ها و روستاها از هویت مطلوب برخوردار شده و معرف شهر اسلامی گردیده ، و زیر بنای تمدن نوین اسلامی را بنا نهاده شود .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی ، مدرس دانشگاه ومولف کتاب مبانی نظری معماری و…..