دکتر سيد جواد هاشمی‌ فشارکی کتاب مبانی طراحی و ساخت فضاهای امن پناهگاهی
دکتر سيد جواد هاشمی‌ فشارکی کتاب مبانی طراحی و ساخت فضاهای امن پناهگاهی

در این کتاب به تاریخچه‌ی ساخت فضاهای پناه‌گاهی ؛ شناخت انواع تهدیدها و نحوه¬ی عمل آن¬ها؛ تعريف پناه‌گاه و طبقه‌بندي فضاهاي پناه‌گاهي؛ويژگي‌هاي عمومي پناه‌گاه‌ها؛ پناه‌گاه‌هاي عمومي با قابليت حفاظت در برابر تهديدهاي¬غيرمتعارف؛ ضوابط تأسیساتی پناه¬گاه¬ها؛ بررسی برنامه¬هاي پناه‌گاه‌سازي ساير كشورهاي جهان؛ استفاده از امکانات شهری به عنوان پناه¬گاه ؛ پناه‌گاه‌هاي پيش ساخته؛ و ساخت پناه‌گاه‌های اضطراری با امکانات محدود؛ پرداخته شده است .

 

پیش­گفتار

 لزوم پرداختن به مقوله­ي فضاهای امن پناه­گاهی و تدوین ضوابط، مقرّرات و الگوهای طراحی پناه­گاه­ها، با توجّه به ضرورت در نظر گرفتن اقدامات پدافند غیرعامل در طراحی و ساخت مراکز و تأسیسات حیاتی و حساس کشور و حفاظت از جان مردم در صورت بروز جنگ و بحران، اجتناب­ناپذیر است. این امر از آن جا اهمیّت دوچندان می­یابدکه تهدیدهای بین­المللی علیه کشور، همواره وجود داشته و تمهیدات لازم برای مقابله با آن­ها، باید در برنامه­های دفاع غیرنظامی و پدافند غیرعامل پیش از وقوع تهدیدها وتهاجم نظامی دشمن در نظر گرفته شود. شاخه‌ای از این تمهیدات،که‌از مهم ترین روش‌ها و راه­کارها نیز به شمار می­رود، موضوع پناه‌گاه‌ها و احداث فضاهای امن پناه‌گاهی است.در این کتاب با در نظر گرفتن نیاز مذكور سعی شده‌است،برای دست اندرکاران ، برنامه ریزان ،طراحان وسازندگان فضاهای امن  پناه­گاهی، منبع نسبتاً جامعی تهیه گردد تا در برنامه­ریزی­های مربوط به طراحی و ساخت این فضاها مورد استفاده قرار گیرد.

شایان ذکر است در زمان جنگ تحمیلی تلاش­های گسترده‌ای از سوی سازمان­ها و ارگان­های مختلف در جهت فراهم آوردن زمینه‌های علمی و فنّی موضوع پناه‌گاه سازی انجام گرفت و ارگان­هایی نظیر دفتر سازه‌های امن وزارت مسکن و شهرسازی، واحد مهندسی سپاه، پشتیبانی مهندسی و جنگ وزارت جهاد سازندگی، اقدام به‌انتشار مقاله‌ها و تحقیقاتی در این زمینه نمودندکه در ادامه‌ي تلاش­های مزبور، در این تحقیق نيز سعی شده است ضمن جمع آوری و جمع بندی تحقیقات انجام شده­ی پيشين، نسبت به‌انسجام بخشی از مدارک و مستندات مذکور اقدام گردد.

در راستاي اهداف ذكر شده، تكيه بر منابع خارجي و استخراج اطلاعات جديد نيز در اولويت قرار گرفته و سعي‌گرديده‌است ضمن تكميل تحقيقات قبلي، بر ميزان دانش فنّي پناه‌گاه سازي افزوده شود.

از آن جا كه ريشه‌هاي شكل گيري فضا هاي پناه‌گاهي در مقوله‌ي معماري دفاعي نهفته‌است در فصل اوّل اين كتاب‌، ضمن نگاه مختصر به نحوه‌ي شكل گيري و تكامل معماري دفاعي، دلايل و ريشه­هاي تاريخي شكل گرفتن پناه‌گاه‌ها به صورت امروزي آن تبيين شده‌است. از آن جا كه‌استفاده‌از پناه‌گاه‌ها به صورت گسترده در خلال جنگ جهاني دوم رواج يافته‌است، در اين مجال به بررسي الگو ها و روش هاي ساخت فضاهاي امن پناه‌گاهي در اين دوره پرداخته شده و سپس سير تكاملي آن در طول جنگ سرد نيز مورد بررسي قرار گرفته‌است. در ادامه به پيشينه­ي ساخت اين فضاها در ايران و اقدامات انجام شده در اين زمينه در زمان جنگ تحميلي نيز اشاره گرديده‌است.

با توجّه به آن­كه فضاهاي امن پناه‌گاهي، جهت حفظ جان انسان‌ها در برابر تهديد­هاي ناشي از جنگ­ها طراحي و ساخته مي‌شوند، انواع اين تهديدها در فصل دوم كتاب مورد بررسي قرار گرفته‌ ودر اين راستا تهديدهاي موجود به دو دسته‌ي تهديدهاي متعارف و   غير­متعارف تقسيم گرديده‌است. از آن جا كه فرآيند انفجار و استفاده‌از مواد منفجره مهمترين تهديد متعارف محسوب مي‌گردد، در اين فصل ضمن پرداختن به مباني نظري و علمي مقوله­ي‌انفجار،  ابتدا به سطوح محافظت در برابر انفجار اشاره گرديده، سپس به بحث نفوذ و روش­هاي مقابله با آن پرداخته شده‌است. در بخش تهديدهاي غير متعارف نيز اين تهديدها در سه دسته‌ي تهديدهاي شيميايي، هسته‌اي و ميكروبي مورد بررسي قرار گرفته و ويژگي‌ها و روش­هاي محافظت در برابر هر كدام از آن­ها استخراج گرديده ‌است.

از آن جا كه در تصميم‌گيري براي احداث پناه­گاه، تعيين نوع پناه‌گاه و هدفي كه پناه‌گاه به منظور آن طراحي مي‌شود، به عنوان مهم­ترين عامل محسوب مي‌گردد، در فصل سوم ضمن تشريح مباني و پايه‌هاي طبقه­بندي پناه‌گاه‌ها، به تعريف سطوح مختلف حفاظت در انواع فضاهاي پناه‌گاهي پرداخته شده‌است.

در فصل چهارم ويژگي‌ها، ضوابط و روش‌هاي طراحي و ساخت فضاهاي پناه‌گاهي تبيين شده و نكاتي را كه در طراحي پناه‌گاه‌ها بايد لحاظ گردد، مورد بررسي قرار گرفته‌است؛  اين نكات محدوده‌ي وسيعي از موضوعات طراحي، شامل نحوه‌ي مكان­يابي فضاهاي   پناه­گاهي تا استفاده‌از تكنولوژي‌هاي روز و معماري داخلي پناه‌گاه‌ها را پوشش مي دهند.

با توجه به‌اين­كه دفاع در برابر تهديدهاي غير متعارف، يكي از اهداف كليدي طراحي فضاهاي امن پناه‌گاهي به شمار مي آيد، در فصل پنجم، راه­كارهاي خاص دفاع در برابر اين تهديد­ها و مواردي را كه لازم است طراح جهت ايمن‌سازي فضاي پناه‌گاه در برابر اين تهديدها منظور نمايد، تشريح شده‌است.

با عنايت به‌اين­كه جهت فراهم آوردن شرايط زيستي در محيط بسته‌ي پناه‌گاهي، مواردي نظير تنظيم سطوح رطوبت، اكسيژن، دي‌اكسيدكربن و … اهميّت فراوان دارد، در فصل ششم، به ضوابط تأسيساتي پناه‌گاه‌ها پرداخته شده‌است. تأسيسات پناه‌گاهي‌ از آن­جا اهميّت ويژه‌اي مي‌يابندكه علاوه بر تأمين شرايط زيستي در فضاهاي پناه‌گاهي، نقش بسيار مهمي در حفاظت از تهديدهاي غيرمتعارف نيز ايفا مي‌نمايند.

از آن­جا که بیان تجارب کشور­های مختلف در زمینه­ی ساخت فضاهای پناه­گاهی از یک سو می­تواند در شکل­دهی ­تفکّر­جامع ­برنامه­های پناه­گاه­سازی كشورمان مؤثر باشد و از سوی دیگر مي‌توان از تجارب سایر کشورها به عنوان الگو، جهت طراحی و ساخت پناه­گاه­های جدید استفاده نمود، در فصل هفتم به برنامه­های پناه­گاه­سازی در تعدادی از کشورهای جهان پرداخته شده‌ و ضمن تجزیه و تحلیل برنامه­ها وآیین نامه­های پناه­گاه­سازی بعضی از این کشورها، نمونه­هایی از پناه­گاه­های ساخته شده در جهان به­طور اجمالي مورد بررسی قرار گرفته‌است.

در فصل هشتم، نحوه­ی استفاده‌از امکانات شهری و تأسیسات زیربنایی به عنوان فضای امن بررسی شده و نمونه­هایی از امکانات شهری که می­توانند براي اين منظور مورد استفاده قرار گیرند، به­صورت اجمالي مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ­است.

با توجه به‌این­که یکی از روش­های فراهم­آوردن ­فضاهای ­امن‏‏پناه­گاهی برای عموم مردم، پناه­گاه­های پیش‌ساخته است، در فصل نهم به‌انواع پناه­گاه­های پیش‌ساخته پرداخته شده و مشخّصات کلّی آن­ها از شکل­های ساده تا انواع بسیار پیشرفته، مورد بررسی قرار گرفته­است.

در فصل دهم نیز به روش‌های ساخت پناه‌گاه‌های اضطراری با امکانات محدود پرداخته شده‌ و الگوها و روش‌های ساخت آن­ها ارائه گردیده‌است.

در پایان، امید است که نتایج حاصل از این مطالعه، در کمک به برنامه ریزان ودست‌اندركاران ساخت فضاهای امن پناه­گاهی مؤثّر بوده و به تقویت پایه­های علمی این مقوله در کشور کمک نماید.

سید جواد هاشمی فشارکی

محسن قراباغی

 

سه تقدیر نامه در سه جشنواره

‏سرشناسه : هاشمی فشارکی، سید جواد، ‏۱۳۴۰ .‏
‏عنوان و نام پديدآور : مبانی طراحی و ساخت فضاهای امن پناه­گاهی/

مؤلفین سيدجواد هاشمی‌فشارکی،محسن قراباغی/

ویراستار علمی محمدحسین خوشنواز .

مشخصات نشر : تهران: نخبه‌سازان‏، ۱۳۹۰.
‏مشخصات ظاهری : ۴۳۹ص.: مصور ( رنگی )، جدول، نمودار، نقشه.
‏شابک : ۹۷۸-۹۶۴-۵۹۳۸-۰-۶۰
‏وضعیت فهرست نویسی : فیپا
‏یادداشت : کتابنامه .
‏موضوع : پناه­گاه‌های عمومی- طرح و ساختمان .
‏شناسه افزوده : قراباغی، محسن، ‏ ۱۳۴۵ .
‏شناسه افزوده : خوشنواز، محمد حسین‏ ،۱۳۴۲ – ‏، ویراستار.
‏رده بندی کنگره : TH۱۰۹۷‏/ھ۲م۲ ۱۳۹۰
‏رده بندی دیویی : ۳۶۳/۳

 

انتشارات نخبه سازان  
نام اثر                            : مباني طراحی و ساخت فضاهای امن پناه­گاهی
تهیه و تدوین                 : مهندس سید جواد هاشمی فشارکی، مهندس محسن قراباغی
ویراستار علمی              : مهندس محمد حسین خوشنواز
طراح جلد                     : رضا لطفی
حروف‌نگار و صفحه‌آرا   : رضا جوادي
نوبت چاپ : اول – ۱۳۹۰
شمارگان   : ۲۰۰۰ نسخه
قيمت : ۱۵۰۰۰ تومان
شابک : ۶۰-۰-۵۹۳۸-۹۶۴-۹۷۸
كليه حقوق اعم از چاپ و تكثير، نسخه‌برداري براي مؤلفان محفوظ است.

با نگاهی به تاریخ آشکار می‌‌­گردد که در خلال جنگ‌های بشر مدافعین همواره نسبت به مهاجمين دارای برتری­های تاکتیکی بوده­اند. جنگ‌ها همواره بر محاصره­ی شهرهای مهم متمرکز بودند که این امر به مدافعین امکان تقویت مواضع خود را می‌‌­داد. مدافعین همواره از امکان آماده شدن برای نبرد و محافظت از خود و در عین حال آسیب­پذیر کردن دشمن از طریق ایجاد استحکامات دفاعی و در دوره‌های اخیر میـدان­های مين و نظیر آن برخـوردار بوده­اند. در دوره­‌ی مدرن این برتری تاکتیکی مدافعین به دلیل افزایش توان و سرعت جا به­جایی نیروها، تکنولوژی‌های پیشرفته­ی ارتباطی و افزایش شدید قدرت تخریب سلاح‌ها به تدریج رو به کاهش گذاشته است و تأسیسات تقویت شده‌ی زیرزمينی که در گذشته جزء جدایی ناپذیر و بسیار مهم جنگ‌ها بودند،‏‏ امروزه توسط بمب‌های نفوذی هدایت شونده و سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی قابل انهدام هستند ولی از آن جا که این سلاح­های خاص جهت مقابله با تأسیسات زیرزمينی دارای دامنه­ی کاربرد گسترده­ای نیستند، هم‌چنان تأسیسات و فضاهای امن زیرزمينی یا پناه‌گاه‌ها از نقش به­سزايي در حفاظت جان مردم عادی در جنگ‌های متعارف  و غیر متعارف برخوردار مي‌باشند.

در فصل اوّل اين كتاب‌، ضمن نگاه مختصر به نحوه‌ي شكل گيري و تكامل معماري دفاعي، دلايل و ريشه­هاي تاريخي شكل گرفتن پناه‌گاه‌ها به صورت امروزي آن تبيين شده‌است. از آن جا كه‌استفاده‌از پناه‌گاه‌ها به صورت گسترده در خلال جنگ جهاني دوم رواج يافته‌است، در اين مجال به بررسي الگو ها و روش هاي ساخت فضاهاي امن پناه‌گاهي در اين دوره پرداخته شده و سپس سير تكاملي آن در طول جنگ سرد نيز مورد بررسي قرار گرفته‌است. در ادامه به پيشينه­ي ساخت اين فضاها در ايران و اقدامات انجام شده در اين زمينه در زمان جنگ تحميلي نيز اشاره گرديده‌است.

در فصل دوم كتاب انواع تهدیدات مورد بررسي قرار گرفته‌ ودر اين راستا تهديدهاي موجود به دو دسته‌ي تهديدهاي متعارف و   غير­متعارف تقسيم گرديده‌است. از آن جا كه فرآيند انفجار و استفاده‌از مواد منفجره مهمترين تهديد متعارف محسوب مي‌گردد، در اين فصل ضمن پرداختن به مباني نظري و علمي مقوله­ي‌انفجار،  ابتدا به سطوح محافظت در برابر انفجار اشاره گرديده، سپس به بحث نفوذ و روش­هاي مقابله با آن پرداخته شده‌است. در بخش تهديدهاي غير متعارف نيز اين تهديدها در سه دسته‌ي تهديدهاي شيميايي، هسته‌اي و ميكروبي مورد بررسي قرار گرفته و ويژگي‌ها و روش­هاي محافظت در برابر هر كدام از آن­ها استخراج گرديده ‌است.

در فصل سوم ضمن تشريح مباني و پايه‌هاي طبقه­بندي پناه‌گاه‌ها، به تعريف سطوح مختلف حفاظت در انواع فضاهاي پناه‌گاهي پرداخته شده‌است.

در فصل چهارم ويژگي‌ها، ضوابط و روش‌هاي طراحي و ساخت فضاهاي پناه‌گاهي تبيين شده و نكاتي را كه در طراحي پناه‌گاه‌ها بايد لحاظ گردد، مورد بررسي قرار گرفته‌است؛  اين نكات محدوده‌ي وسيعي از موضوعات طراحي، شامل نحوه‌ي مكان­يابي فضاهاي       پناه­گاهي تا استفاده‌از تكنولوژي‌هاي روز و معماري داخلي پناه‌گاه‌ها را پوشش مي دهند.

فصل پنجم، راه­كارهاي خاص دفاع در برابر اين تهديد­ها و مواردي را كه لازم است طراح جهت ايمن‌سازي فضاي پناه‌گاه در برابر اين تهديدها منظور نمايد، تشريح شده‌است.

در فصل ششم، به ضوابط تأسيساتي پناه‌گاه‌ها پرداخته شده‌است. تأسيسات پناه‌گاهي‌ از آن­جا اهميّت ويژه‌اي مي‌يابندكه علاوه بر تأمين شرايط زيستي در فضاهاي پناه‌گاهي، نقش بسيار مهمي در حفاظت از تهديدهاي غيرمتعارف نيز ايفا مي‌نمايند.

در فصل هفتم به برنامه­های پناه­گاه­سازی در تعدادی از کشورهای جهان پرداخته شده‌ و ضمن تجزیه و تحلیل برنامه­ها وآیین نامه­های پناه­گاه­سازی بعضی از این کشورها، نمونه­هایی از پناه­گاه­های ساخته شده در جهان به­طور اجمالي مورد بررسی قرار گرفته‌است.

در فصل هشتم، نحوه­ی استفاده‌از امکانات شهری و تأسیسات زیربنایی به عنوان فضای امن بررسی شده و نمونه­هایی از امکانات شهری که می­توانند براي اين منظور مورد استفاده قرار گیرند، به­صورت اجمالي مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ­است.

با توجه به‌این­که یکی از روش­های فراهم­آوردن ­فضاهای ­امن‏‏پناه­گاهی برای عموم مردم، پناه­گاه­های پیش‌ساخته است، در فصل نهم به‌انواع پناه­گاه­های پیش‌ساخته پرداخته شده و مشخّصات کلّی آن­ها از شکل­های ساده تا انواع بسیار پیشرفته، مورد بررسی قرار گرفته­است.

در فصل دهم نیز به روش‌های ساخت پناه‌گاه‌های اضطراری با امکانات محدود پرداخته شده‌ و الگوها و روش‌های ساخت آن­ها ارائه گردیده‌است.

فهرست مطالب

فصل اول : تاریخچه‌ی ساخت فضاهای پناه‌گاهی  

۱-۱- مقدمه  ۳

۱-۲- سرپناه (نگاهی به گذشته)  ۴

۱-۳- سيري اجمالي در تاريخ بناها و استحكامات دفاعي ايران                                              ۱۰  ۱-۴-  وضعيت ساخت فضا‌هاي پناه‌گاهي در دوره جنگ جهانی اول       ۱۳

۱-۵- فضاهای پناه‌گاهی در دوره جنگ جهانی دوم  ۱۴

۱-۶- فضاهای پناه‌گاهی در زمان جنگ سرد  ۲۸

۱-۷- پیشینه‌ی ساخت فضاهاي پناه‌گاهي جديد در ایران   ۴۱

۱-۷-۱- دفاع شهری قبل از انقلاب اسلامی‌‌ درایران   ۴۱

۱-۷-۲- دفاع شهری بعد از انقلاب اسلامی‌‌ و در حین جنگ تحمیلی   ۴۲

۱-۷-۳- بررسی تجارب ساخت پناه‌گاه‌ در شهر تهران   ۴۳

۱-۸- نگاهی به قوانین موجود در ارتباط با ساخت پناه‌‌گاه‌ها ۵۸

۱-۹- منابع و مآخذ فصل اول   ۶۰

 

فصل دوم : شناخت انواع تهدیدها و نحوه­ی عمل آن­ها

۲-۱- مقدمه ۶۳

۲-۲- تهدیدهای متعارف    ۶۴

۲-۲-۱- تعریف     ۶۴

۲-۲-۲- تعریف انفجار  ۶۴

۲-۲-۳- اثرات انفجار  ۶۵

۲-۲-۴- آسیب‌های ناشی از انفجار در ساختمان   ۷۱

۲-۲-۵- جراحات حاصل از انفجار  ۷۴

۲-۲-۶- سطوح محافظت    ۷۴

۲-۳- تهدیدهای غیر متعارف    ۱۰۵

۲-۳-۱- تعریف     ۱۰۵

۲-۳-۲-  تهدیدهای شیمیایی   ۱۰۵

۲-۳-۳-  تهدیدهای هسته­ای   ۱۱۷

۲-۳-۴-  تهدیدهای بيولوژيكي(ميكروبي)  ۱۴۳

۲-۴  منابع و مآخذ فصل دوم  ۱۴۷

 

فصل سوم: تعريف پناه‌گاه و طبقه‌بندي فضاهاي پناه‌گاهي                                                         

۳-۱-  مقدمه  ۱۵۱

۳-۲- تعریف پناه‌گاه  ۱۵۲

۳-۳- انواع پناه‌گاه از نظر سطح محافظت در برابر انفجار و پیامدهای آن   ۱۵۲

۳-۴- سطوح محافظت در برابر تهدیدهای غیر متعارف (رادیواكتیو، میكروبی و شیمیایی)  ۱۵۴

۳-۵- انواع پناه‌گاه از نظر نحوه‌ی ارتباط با فضای پیرامونی   ۱۵۶

۳-۶- انوع پناه‌گاه از نظر ظرفیت    ۱۵۷

۳-۷- انواع پناه‌گاه‌از نظر نوع كاربری در زمان صلح   ۱۵۸

۳-۸- طبقه‌بندی پناه‌گاه‌‌ها ۱۶۵

۳-۹- منابع و مآخذ فصل سوم  ۱۷۰

 

فصل چهارم: ويژگي‌هاي عمومي پناه‌گاه‌ها

۴-۱- مقدمه  ۱۷۳

۴-۲- مکان‌یابی و تعيين موقعیت محل احداث پناه‌گاه  ۱۷۶

۴-۳- ظرفیت پناه‌گاه  ۱۸۷

۴-۴- مدت زمان استفاده از پناه‌گاه و اهمیت آن در طراحی پناه‌گاه  ۱۸۸

۴-۵- تهویه و سیستم تهویه مطبوع(کلیات)  ۱۸۹

۴-۶ – فضای لازم برای تهویه  ۱۹۳

۴-۷- فضای لازم برای پناه­جویان   ۱۹۴

۴-۸- شکل پلان معماري   ۱۹۵

۴-۹- عمق پناه‌گاه  ۲۰۲

۴-۱۰- شکل مقطع سقف پناه‌گاه  ۲۰۲

۴-۱۱- سطح سرانه‌ی خالص و ناخالص      ۲۰۳

۴-۱۲- نحوه‌ی دسترسی و زمان دسترسی   ۲۰۵

۴-۱۳- راه‌های ارتباطی   ۲۰۶

۴-۱۴- راه ورودی اصلی   ۲۰۷

۴-۱۵- خروجی­های اضطراری   ۲۰۹

۴-۱۶- درب‌ها و دریچه­ها ۲۱۷

۴-۱۷- مقاومت در برابر اثرات  ترکش ها ۲۱۸

۴-۱۸- تدابیر لازم برای معلولین حرکتی   ۲۱۹

۴-۱۹- استتار و اختفاء در پناه‌گاه‌ها ۲۲۰

۴-۲۰- پناه‌گاه‌ها در ساختمان‌های با کاربری خاص     ۲۲۲

۴-۲۱- تجهیزات پناه‌گاهی   ۲۲۳

۴-۲۲- روشنایی پناه‌گاه  ۲۲۳

۴-۲۳- سیستم برق اضطراری   ۲۲۴

۴-۲۴- سیستم ارتباطی ۲۲۴

۴-۲۵- مشخص كردن مسيرهاي دسترسي به پناه‌گاه ۲۲۵

۴-۲۶- ذخيره آب آشامیدنی ۲۲۶

۴-۲۷- سیستم دفع فاضلاب    ۲۲۸

۴-۲۸- سرویس‌های بهداشتی   ۲۲۸

۴-۲۹- وسايل ضروری و تجهيزات امداد و نجات داخل پناه‌گاه  ۲۲۹

۴-۳۰- مشخصات مجموعه‌ي پناه‌گاه‌ها ۲۳۲

۴-۳۱- مبلمان داخلی پناه‌گاه  ۲۳۲

۴-۳۲- معماری داخلی پناه‌گاه‌ها ۲۳۴

۴-۳۳- نورگیرهای لوله ای شکل   ۲۳۹

۴-۳۴- منابع و مآخذ فصل چهارم  ۲۴۰

 

فصل پنجم: پناه‌گاه‌هاي عمومي با قابليت حفاظت در برابر تهديدهاي­غيرمتعارف  

۵-۱- مقدمه  ۲۴۵

۵-۲- تعریف پناه­گاه هسته­ای، شیمیایی، میکروبی   ۲۴۵

۵-۳- پیشینه‌ی ساخت پناه‌گاه‌های هسته‌ای، میکروبی و شیمیایی   ۲۴۶

۵-۴- روش­های محافظت در برابر تهدیدهای هسته­ای، شیمیایی و میکروبی   ۲۴۷

۵-۵- سطوح محافظت در پناه­گاه­ها ۲۶۱

۵-۶- مدت زمان استفاده از پناه­گاه  ۲۶۲

۵-۷- منابع و مآخذ فصل پنجم   ۲۶۴

 

فصل ششم : ضوابط تأسیساتی پناه­گاه­ها

۶-۱- مقدمه  ۲۶۷

۶-۲- عمل تهویه در پناه­گاه­های با تهویه  ۲۶۸

۶-۳- سیستم تهویه  ۲۶۹

۶-۴- پناه­گاه بدون تهویه  ۲۷۵

۶-۵- نصب تجهیزات    ۲۷۶

۶-۶- کانال‌ها و لوله‌ها ۲۷۶

۶-۷- منابع و مآخذ فصل ششم   ۲۷۸

 

فصل هفتم: بررسی برنامه­هاي پناه‌گاه‌سازي ساير كشورهاي جهان

۷-۱-كشور آلمان   ۲۸۱

۷-۱-۱-  نگاهی به پناه‌گاه‌های كشور آلمان   ۲۸۱

۷-۱-۲- نگاهی به آیین نامه‌ی پناه‌گاه‌های خصوصی در كشورآلمان   ۲۸۸

۷-۱-۳- نمونه­هایی از طرح تيپ پناه‌گاه‌های توصیه شده در آیین نامه‌ی كشورآلمان   ۲۹۴

۷-۲- كشورسوئیس     ۲۹۸

۷-۲-۱- نگاهی به پناه‌گاه‌های كشورسوئیس     ۲۹۸

۷-۲-۲- پناه‌گاه‌های خصوصی كشور سوئيس در مقابل چه تسليحاتی مقاوم هستند؟  ۳۰۰

۷-۲-۳- وسعت و درجه حفاظت پناه‌گاه‌های خصوصی   ۳۰۱

۷-۲-۴-راهبرد استفاده از پناه‌گاه‌های خصوصی در كشور سوئيس     ۳۰۳

۷-۲-۵- ملزومات استفاده طولانی­مدت از پناه‌گاه­ها ۳۰۵

۷-۲-۶- نگاهی به آیین­نامه‌ی احداث پناه‌گاه‌های كشورسوئیس     ۳۰۷

۷-۲-۷- نمونه‌هایی از طرح پناه‌گاه آیین‌نامه‌ی کشورسوئیس     ۳۱۳

۷-۲-۸- بازدید از پناه‌گاه عمومی شهر زوریخ توسط هیأت اعزامی وزارت مسکن و شهرسازی در سال ۱۳۶۴  ۳۱۸

۷-۳- نگاهی به آیین‌نامه‌ی ساخت پناه‌گاه‌های ضد انفجار ایالات متحده  ۳۲۴

۷-۳-۱- تعاریف     ۳۲۴

۷-۳-۲- میزان حفاظت    ۳۲۵

۷-۳-۳- ضوابط طراحی   ۳۲۶

۷-۳-۴- مجموعه­ی پناه‌گاه‌ها و تشکیلات پناه‌گاهی   ۳۳۲

۷-۳-۵- حفاظت در برابر تشعشع  ۳۳۳

۷-۳-۶- درزها ۳۳۶

۷-۳-۷- تجهيزات فنی   ۳۳۷

۷-۳-۸- تأمین آب و زه­کشی   ۳۳۸

۷-۳-۹- تجهیزات الکتریکی   ۳۳۹

۷-۳-۱۰-  موارد استفاده در زمان صلح   ۳۳۹

۷-۳-۱۱- حفاظت بازشوهای دیوار و سقف     ۳۳۹

۷-۴- نگاهی به برنامه‌ی پناه‌گاه‌سازی کشور شوروی سابق   ۳۴۰

۷-۵- نگاهی به ساخت فضاهای پناه‌گاهی درکشور یوگوسلاوی سابق   ۳۴۵

۷-۶- پناه‌گاه‌های استفاده شده در كشور افغانستان   ۳۴۸

۷-۷- منابع و مآخذ فصل هفتم   ۳۵۰

 

فصل هشتم: استفاده از امکانات شهری به عنوان پناه­گاه 

۸-۱- مقدمه  ۳۵۳

۸-۲- تبدیل امکانات شهری به پناه­گاه  ۳۵۳

۸-۳- ساختمان‌های چند طبقه  ۳۵۴

۸-۴- زيرگذرهاي‌خياباني   ۳۵۷

۸-۵- توقف­گاه‌ها و بزرگراه‌ها­ی زیرزمینی   ۳۵۸

۸-۶- راه آهن زیرزمینی پیشرفته  ۳۵۹

۸-۷- تونل­های تأسیسات شهری   ۳۶۱

۸-۸- استفاده از غارها، معادن و تونل‌ها به عنوان پناه­گاه عمومی   ۳۶۲

۸-۹- منابع و مآخذ فصل هشتم  ۳۶۳

 

فصل نهم: پناه‌گاه‌هاي پيش ساخته 

۹-۱- مقدمه  ۳۶۷

۹-۲- پناه‌گاه‌های کپسولی   ۳۶۷

۹-۲-۱- نوع شش نفره – P6  ۳۶۹

۹-۲-۲- نوع ۱۰ نفره – P10  ۳۸۶

۹-۲-۳- نوع ۱۵ نفره – P15  ۳۸۹

۹-۲-۴- نوع ۱۵ نفره – CAT15  ۳۹۲

۹-۲-۵- نوع ۲۵ نفره – CAT25  ۳۹۶

۹-۳- پناه‌گاه­های نوع CONDO   ۳۹۸

۹-۳-۱- پناه‌گاه پيش­ساخته CONDO نوع EC70-128  ۳۹۹

۹-۳-۲- پناه‌گاه نوع CONDO برای ظرفیت ۲۵ نفر (پناه­گاه نوع EC32-40)  ۴۰۸

۹-۳-۳- پناه‌گاه نوع EC22-32  ۴۱۰

۹-۴- سیستم­های غشایی NBC   ۴۲۴

۹-۴-۱- نوع صحرایی   ۴۲۴

۹-۴-۲- نوع داخلی   ۴۲۶

۹-۵- پناه‌گاه­های کانتینری   ۴۲۷

۹-۶- پناه‌گاه‌های پیش‌ساخته‌ی دفنی   ۴۲۹

۹-۷- منابع و مآخذ فصل نهم   ۴۳۰

 

فصل دهم: ساخت پناه‌گاه‌های اضطراری با امکانات محدود 

۱۰-۱- مقدمه  ۴۳۳

۱۰-۲- پناه­گاه با طاق بتنی پیش­ساخته  ۴۳۴

۱۰-۳- پناه­گاه سریع­الاحداث با قطعات بتنی پیش­ساخته  ۴۳۷

۱۰-۴- پناه­گاه موقت روزمینی به صورت خاکریز  ۴۴۰

۱۰-۵- پناه‌گاه سریع­الاحداث با سقف تیرچه بلوک     ۴۴۱

۱۰-۶- پناه‌گاه سریع­الاحداث با ورق گالوانیزه‌ی موج­دار  ۴۴۴

۱۰-۷- پناه­گاه سریع­الاحداث با طاق آجری قوسی   ۴۴۶

۱۰-۸- پناه­گاه سریع­الاحداث با ورق کرکره­ای قوسی   ۴۴۸

۱۰-۹- پناه­گاه سریع­الاحداث با دیوار آجری یا قطعات بتنی به صورت استوانه  ۴۵۰

۱۰-۱۰- پناه‌گاه سریع‌الاحداث موقت با چوب و کیسه­شن   ۴۵۲

۱۰-۱۱- منابع و مآخذ فصل دهم   ۴۵۵