مهندسی رزمی ۴۳  امام علی(ع )ملایر در دفاع مقدس و پس از آن
مهندسی رزمی ۴۳  امام علی(ع )ملایر در دفاع مقدس و پس از آن

در این نوشتار تاریخچه مهندسی امام علی (ع ) بیان شده و سپس فعالیت های در دوران دفاع مقدس و همچنین پس از جنگ تحمیلی شامل خنثی کردن عوارض جنگ تحمیلی ، بازسازی و ارتقای آمادگی یگان ، جهت امنیت پایدار کشور، در آبادانی کشور،کمک در بحران های مختلف ،کمک به اقتصاد مقاومتی تبیین شده است . دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

در زمانی که نهال انقلاب اسلامی در مرحله رشد و نمو اولیه خود بود ؛ از هر سو گرفتار فتنه های دشمنان داخلی و خارجی شد و جوانان مومن انقلابی در سپاه پاسداران مدافعان انقلاب اسلامی شده و بخشی از آنان در ملایر به مهندسی سپاه پیوستند .

با شروع جنگ تحمیلی ، در سال ۱۳۵۹ و بنا به دستور واحد مهندسی رزمی امام علی (ع) در منطقه ۷ سپاه در استان کرمانشاه ایجاد شد و مأموریت‌های مهمی چون احداث راه‌ها، پل‌ها، قرارگاه‌ها، بیمارستان‌ها و اورژانس‌های صحرایی و پاکسازی میادین مین و… را انجام داد و در عملیات‌های مختلف حضور فعال داشته است .

با توجه به حجم گسترده عملیات دشمن و حضور نظامی سایر کشورها در کمک به صدام، این یگان در سال ۶۳ از واحد مهندسی رزمی به لشگر ۴۳ امام علی (ع) تغییر یافت و به این ترتیب ماموریت های آن نیز از شدت بیشتری برخوردار شد به گونه ای که دامنه فعالیتهایش از غربی ترین نقطه مرزی تا دهانه فاو گسترش یافته و هم اینک یکی از یگان‌های عمل کلی سپاه پاسداران در تابعیت نیروی زمینی سپاه بوده و در حومه شهر ملایر استقرار داشته و در نقاط مامویتی استقرار عملیاتی دارد .

در طول تاريخ جنگ ها از يگان هاي مهندس به عنوان يك عنصر حساس و كارآمد ياد شده و نتايج به دست آمده ازعملیات هاي گذشته نشان داده است كه كاربرد اصولي مهندسي تا چه حد در موفقيت رزم و انجام مأموريت موثر بوده است. تجارب حاصله از دوران دفاع مقدس و بررسي جنگ هاي نوين، بار ديگر نقش كارساز يگان هاي مهندسي را تأييد نموده و حتي بعضي از صاحب نظران بر اين باورند كه چنانچه از اين يگان ها به گونه اي صحيح و عملي بهره برداري گردد قادرند چون بازویي توانمند، رزم را پشتيباني نمايند.

یگان‌های مهندسی رزمی نقش بسیار مهمی در تهیه و پشتیبانی ماموریت سایر یگان‌ها در رزم دارند .و نقش مهندسی در دوران دفاع مقدس، متناسب با سیر وضعیت تهاجم دشمن و شکل گیری دفاع در برابر آن شکل می گیرد .هر یگان مهندسی دارای گردان های راه سازی ؛ استحکامات ، پل و عبور ، تخریب و انفجارات ؛ سنگر و ابنیه ؛ عملیات خاکی ؛ ماشین الات ؛ تعمیر و نگهداری و …. بوده ودارای انواع ماشین الات مهندسی و تجهیزات و لوازم و مصالح مهندسی می باشد .

  • الف – در دوران دفاع مقدس

یگان ۴۳ مهندسی امام علی(ع) در طول هشت سال دفاع مقدس، ۹۲۰ كیلومتر جاده در طول نوار مرزی، یك هزارو ۱۲۰ كیلومتر خاكریزهای دو و چند جداره و ۲۵ سایت موشكی ایجاد كرده است. نصب پل های شناور در عملیات های بدر و خیبر، احداث پل های سریع النصب و فلزی نظامی در غرب كشور، احداث اورژانس ها و بیمارستان های صحرایی، ایجاد سد و موانع، خنثی سازی میدان های مین، بمب ها و موشك های عمل نكرده دشمن را از دیگر اقدامات این یگان در ۸ سال دفاع مقدس بوده است. می باشد . (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰) ( باشگاه خبرنگاران جوان ؛ ۰۲ فروردين ۱۳۹۹ ) (ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰)

این یگان در عملیاتهای مهم و سرنوشت سازی همچون، بیت المقدس۲-۳-۷،  والفجر ۴- ۵ -۸ -۹ -۱۰، کربلای ۱- ۴- ۵ – ۸ و ۱۰، نصر ۴- ۷- ۸ و نیز عملیات برون مرزی مثل انفجار پالایشگاه نفتی و تاسیسات نظامی دشمن در منطقه ی کرکوک و عملیات مرصاد حضوری فعال داشته است. (خبرگزاری ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰) (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰)

گروه ۴۳ مهندسی امام علی(ع) در دوران دفاع مقدس ۳۰۷ شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده است ( فارس ؛ ۱۳۹۸-۷-۴ )و  یك هزارو ۲۵۴ جانباز، دو آزاده و سه مفقود الاثر را تقدیم انقلاب كرده است. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰) (خبرگزاری ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰)

۶۰۰ صفحه عملکرد و شناسنامه از مجموعه عملیات این لشکر در دوران مقدس جمع‌آوری شده است . و کتاب “دریادلان مهندسی رزمی لشکر ۴۳ امام علی (ع) در عملیاتهای جنوب” گوشه ای از فعالیتهای این یگان مهندسی در دوران دفاع مقدس توسط انتشارات کدیور در سال  ۱۳۹۵ منتشر شده است .

  • ب – پس از جنگ تحمیلی

این یگان مهندسی پس از جنگ تحمیلی ، علاوه بر بازسازی ماشین آلات و تجهیزات و ارتقای توان نیروهای خود پرداخت ، در عرصه های مختلف فعالیت داشته است :

  • ب -۱- خنثی کردن عوارض جنگ تحمیلی

با پایان یافتن جنگ تحمیلی، یگانهای مهندسی حضور فعالی در مرزهای کشور داشته اند و یگان ملایر نیز با پاکسازی ۲۰ هکتار از مناطق آلوده به مین و بمبهای عمل نکرده در مناطق آلوده به مین که چهار شهید و سه جانباز را در این زمینه به ایران اسلامی اهدا کرده، لایه روبی قناتها، ایجاد سدهای بزرگ، سیل بند، زمین فوتبال و تسطیح اراضی مردم در این زمینه خدمت و فعالیت داشته است. (خبرگزاری ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰) این یگان بیش از ۲۰ هزار هكتار از اراضی آلوده به مین های عمل نكرده را پاكسازی كرد كه در این عملیات چهار نفر از نیروهای یگان به شهادت رسیدند. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰)

اقدامات مردم یاری احداث جاده‌ها، پل‌های روستایی و شهری، خنثی‌سازی مین‌ها و موشک‌ها در شهرها و احداث سرپناه برای مردم و پاکسازی بیش از ۲ هزار کیلومتر از اراضی از جمله این اقدامات بوده است .(فارس ؛ ۱۳۹۰-۱۱-۱۳ )

  • ب -۲- بازسازی و ارتقای آمادگی یگان

آمادگی های رزمی شامل تیراندازی، كوهنوردی، اردوهای صحرایی، رزمایش های یگانی و گردانی و تمرین ها و رزمایش های نظامی برای بالا بردن توان رزمی یگان اجرا می شود. همچنین بصیرت افزایی و تقویت بنیه معنوی نیروها را از برنامه های فرهنگی این یگان می باشد. در ایام دهه فجر نیز از خانواده های شهدا، جانبازان و بازنشستگان یگان سركشی و برنامه های متنوع سیاسی، رزمی و آموزشی برای یگان و چهار یادواره شهدای گروه ۴۳ مهندسی رزمی امام علی(ع) ملایر برگزار شده است. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰) در مسابقات فوتسال چهار جانبه ادارات گرامیداشت هفته تربیت بدنی و ورزش ، تیم گروه مهندسی ۴۳ امام علی(ع) در ابان ۱۴۰۰ قهرمان این مسابقه گردید.

 

  • ب -۳- اقدامات مهندسی جهت امنیت پایدار کشور

گروه ۴۳ مهندسی امام علی(ع) ملایر در بیش از ۱۰ استان مرزی كشور در احداثات راه سازی و استحکامات دفاعی مشارکت داشته است .

  • ب -۴- اقدامات در ابادانی کشور

اقدامات مردم یاری این یگان بعد از جنگ تحمیلی گروه ۴۳ مهندسی امام علی(ع) در خصوص ایجاد اورژانس ها و بیمارستان های صحرایی در داخل شهرهایی چون ایلام، كرمانشاه، اهواز و سنندج، احداث جاده های شهری، خنثی سازی مین ها و موشك های عمل نكرده اقدامات گسترده ای داده است. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰)

احداث سدهای بزرگ، سیل بندها، آب بندها، مسجد، خانه عالم، زمین فوتبال، تسطیح راضی، ایجاد اورژانس صحرایی و اعزام پزشك و دارو برای مردم از دیگر اقدامات گروه ۴۳ مهندسی امام علی(ع) می باشد.

یگان ۴۳ مهندسی امام علی(ع) ۶۰ كیلومتر از آزاد راه تهران – ساوه، ۳۰ كیلومتر آزاد راه ابادان – بندر امام و ۲۰ كیلومتر از آزاد راه همدان – ساوه را بازسازی كرده و از دیگر فعالیتهای این یگان در سالهای پس از جنگ تحمیلی می باشد . (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰) (خبرگزاری ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰)

  • ب -۵- کمک در محرومیت زدایی

این یگان در راستای مردم‌یاری در احداث جاده ها و پل های روستایی اقدامات گسترده ای نموده است. (خبرگزاری جمهوری اسلامی؛  ۱۳ بهمن ۱۳۹۰) به عنوان مثال احداث پل بر روی رودخانه روستای حبلس در منطقه عملیاتی پیرانشهر یکی از این موارد بوده است . ( پانا ؛ ۲۴ خرداد ۱۳۹۴  )

 

  • ب -۶- کمک در بحران زلزله

کمک در زلزله های رودبار و بم و کرمانشاه از اقدامات این یگان بوده است.کمک به آواربرداری در زلزله، ایجاد ۷۸۰ ساختمان از پیش ساخته  در شهرستان بم و ۱۵۰ ساختمان پس از زلزله  ی شهرستانهای بروجرد و درود و بازسازی  راهها، پلها و تاسیسات نیز از اقدامات یگان مهندسی ۴۳ امام علی (ع) ملایر بوده است. (خبرگزاری ایسنا , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰)

 

  • ب -۷- کمک در بحران سیل

گروه مهندسی از روزهای اول سیل به خدمت‌رسانی به مردم پرداخته است.پس از مشکلات سیل استان لرستان گروه مهندسی ۴۳ امام علی(ع) ملایر با تمام تجهیزات به شهرستان پلدختر اعزام شد.را یکی از اقدامات مهم این گروه مهندسی دانست و اظهار داشت: پس از حضور نیرو‌های گروه مهندسی ۴۳ امام علی(ع) ملایر در منطقه بازگشایی مسیر پلدختر به خرم‌آباد محور خرم‌آباد پلدختر به دلیل آب شستگی جاده بر اثر سیل در بیش از ۱۱۰ نقطه قطع‌ شده بود.با اقدامات جهادی در دو فاز بازگشایی شد. کمک به سیل‌زدگان با توزیع اقلام، جابجایی وسایل و اسباب،مستقر کردن دو تانکر آب شرب به دلیل قطع آب شرب شهرستان، پاک‌سازی معابر شهری، لایروبی کانال‌های آب سطحی از مهم‌ترین و اقدامات گروه مهندسی امام علی(ع) در شهر پلدختر و روستاهای آن بوده است. ( ایکنا ؛ ۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۸ )

  • ب -۸- کمک در بحران بیماری کرونا

به منظور مقابله با شیوع بیماری کرونا ، یگان جنگ نوین گروه مهندسی رزمی ۴۳ امام علی در ملایر برای ضد عفونی شهر توسط فعالیت ۲ اکیپ تخصصی و آموزش دیده برای رفع آلودگی، ضدعفونی و گندزدایی از شهر، اماکن عمومی، مراکز تخصصی و پرجمعیت شهر ؛ با استفاده از ۴ دستگاه از ماشین آلات و تجهیزات که برای ضدعفونی کردن و از بین بردن آلودگی‌ها در شرایط جنگی تعبیه شده اند ؛ از آن‌ها برای ضدعفونی سطح شهر‌ها استفاده شد. ( باشگاه خبرنگاران جوان ؛ ۰۲ فروردين ۱۳۹۹ )

 

  • ب -۹- کمک به اقتصاد مقاومتی

این گروه در راستای فرمایش رهبر معظم انقلاب در مورد تحقق اقتصاد مقاومتی و خودکفایی، در کارگاه تولید سیم خاردار در دو شیفت هر شیفت ۷۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم سیم خاردار حلقوی و رشته‌ای تولید می ‌کند.همچنین در این کارگاه در هر شیفت ۵۸۰ تا ۶۰۰ متر لوله پلی اتیلن از اندازه ۲۰ تا ۷۵ تولید می شود، خط تولید فنس این کارگاه هم در ۲/۵ متر با مفتول ۴ میلی متر در هر شیفت بیش از یک تن تولید دارد.در این کارگاه برای بیش از ۳۰ نفر که اغلب این افراد مهندسین مکانیک و برق از  ملایر، نهاوند، تویسرکان و همدان هستند، اشتغالزایی شده است. (خبرگزاری صدا و سیما ؛ ۱۱ اسفند ۱۳۹۹)

گروه ۴۳ امام علی (ع)، در تامین امنیت و منابع آب و غذای وحوش منطقه حفاظت شده لشگردر، همکاری گسترده تری با اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملایر و اداره کل بعمل آورده است .  همچنین اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملایر با کمک اداره کل و سپاه استان، نسبت به برگزاری کارگاه های آموزشی برای کارکنان کادر و وظیفه پادگان امام علی (ع) و سپاه ناحیه و همکاری های بعدی به منظور حفظ گونه های حیات وحش و نیز زیستگاه طبیعی آنها و جلوگیری از تخریب و حریق در آن منطقه  اقدام کرده و هماهنگی های بعدی بین دو دستگاه بیش از پیش گسترش یابد. ( صبح الوند ؛ ۲۰٫ آذر ۱۳۹۷  )

 

  • دو شهید مدافع حرم

شهید محسن فانوسی درسال ۵۹ در همدان چشم به جهان گشود . قریب به ۱۳ سال در جهت پاکسازی میدان مین در مناطق مرزی کشور از جمله شمال غرب، جنوب و شلمچه و بسیاری از مناطق دیگر از طرف گروه مهندسی ۴۳ امام علی (ع)خدمت می‌کرد و در سال ۹۲ به‌عنوان پاسدار نمونه انتخاب شد و در نهم آبان ۸۱  با یک معلم قرآن عقد زندگی مشترک خویش را منعقد کرد و دقیقا ۹ آبان سال ۹۴ در سوریه به شهادت می رسد . از وی دو فرزند پسرو دختر به یادگار مانده است . کتاب فانوس حرم ؛ بر اساس زندگی‌نامه شهید مدافع حرم محسن فانوسی توسط انتشارات شهید ابراهیم هادی منتشر شده است .

 

شهید حیدر ابراهیم‌خانی از پاسداران گروه مهندسی رزمی ۴۳ امام علی(ع) ملایر و نخستین شهید مدافع حرم شهرستان ملایر ؛ در روز ۱۴ فروردین ۱۳۹۵  در سن ۳۰ سالگی ( متولد ۲ دی ۱۳۶۵ ) در عملیات مستشاری و در حفظ و حراست از حرم حضرت زینب(س) و کمک و تقویت جبهه مقاومت اسلامی در سوریه به‌دست تروریست‌های تکفیری داعشی توسط اصابت موشک کرنت در فاصله ۲۰۰ متری دشمن به فیض شهادت نائل شد. و پس از تشیع با شکوه در قطعه شهداي هاجر ملایر به خاک سپرده و مزارش محل دیدار جاودان عاشقان وعلاقمندان انقلاب اسلامی شد .

 

  • سخن پایانی

این یگان براساس رسالت انقلابی خود ؛ نقش زیادی در دفاع مقدس داشته و فعالیتهای زیادی نیز در نقاط کشور داشته و دارد . وضرورت دارد ، با شناخت تهدیدات اتی و فناوری های رو به تکامل در اینده ؛ از توانایی های لازم برای قعالیتهای مهندسی رزمی در نبردهای نوین برخودار باشد .

 

منابع :

  • ایسنا , پاکسازی ۲۰ هکتار از مناطق آلوده به مین توسط گروه مهندسی امام علی ملایر , ۱۵ بهمن ۱۳۹۰
  • ایکنا ؛خدمات‌رسانی گروه رزمی ۴۳ امام علی(ع) ملایر در پلدختر ؛ ۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۸
  • باشگاه خبرنگاران جوان ؛ خدمات‌رسانی یگان جنگ نوین گروه مهندسی رزمی امام علی ملایر ؛ ۰۲ فروردين ۱۳۹۹
  • پانا ، بحث مردم‌یاری در منطقه عملیاتی پیرانشهر در دستور کار قرار گرفت ؛ ۲۴ خرداد ۱۳۹۴
  • خبرگزاری جمهوری اسلامی؛ ۷۰ درصد از يگان مهندسي ۴۳ امام علي(ع) ملاير در مناطق مرزي مشغول خدمت هستند ؛ ۱۳ بهمن ۱۳۹۰،
  • خبرگزاری صدا و سیما ؛ رهاورد اوج دانش؛ ۱۱ اسفند ۱۳۹۹
  • صبح الوند ؛ همکاری سپاه و محیط زیست همدان برای مدیریت مناطق حفاظت شده ؛ ۲۰٫ آذر ۱۳۹۷
  • فارس ؛ تیپ ۴۳ امام علی (ع) ۲۲۲ شهید تقدیم انقلاب کرد ؛ ۱۳۹۰-۱۱-۱۳
  • فارس ؛ لشکر مهندسی رزمی ۴۲ قدر استان مرکزی ۳۰۷ شهید تقدیم انقلاب کرده است ؛ ۱۳۹۸-۷-۴
  • نوید شاهد ؛ نقش لشکر مهندسی رزمی ۴۲ قدر استان مرکزی در دفاع مقدس ؛ ۰۶ اسفند ۱۳۹۶
  • هاشمی فشارکی ؛ سیدجواد ، استحکامات دفاعی و عملیات مهندسی در دوران دفاع مقدس ایثار پرس ؛ ۱۵ فروردین ۱۴۰۰
  • هاشمی فشارکی ؛ سیدجواد ، نقش مهندسی رزمی در قبل ، حین و بعد از عملیاتهای دفاع مقدس ، ایثار پرس ، ۲۲ اسفند ۱۳۹۹