جنگ ترکیبی [۱]  به راهبردی آمیخته  از تهاجم فرهنگی، عملیات روانی، جنگ اطلاعاتی، جنگ اقتصادی، دیپلماسی- سیاسی، جنگ مجازی ( سایبری) ، خبررسانی جعلی، اختلاف افکنی دینی و مذهبی ؛جنگ کلاسیک ( در صورت ضرورت ) ، حمایت از گروههای معارض داخلی و درگیری‌های‌ داخلی ؛ و اینگونه موارد و استفاده از روشهای گوناگون، برای بیشترین آسیب را به کشور هدف می باشد .

ضرورت مقابله با جنگ ترکیبی : درجنگ ترکیبی که نبردی غیرخطی به‌شمار می‌رود، کشور مهاجم طیف گسترده‌ای از ابزارها به شیوۀ همگون یا ناهمگون را بکار می برد، لذا یک هوشیاری و آمادگی همیشگی در مقابل دشمن ضرورت دارد . و  همه نهادها و همه بخشهای کشور ضرورت دارد ، در این نبرد ، بی تفاوت نبوده و سهم دین خود را ادا نمایند .

جهاد تبیین ، فتوایی است که امام خامنه‌ای، در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ صادر نموده اند . جهاد تبیین یکی از تدابیر بسیار مهم برای مقابله با انحراف و تحریف در ارزش ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی است .

«بدون تبیین حقیقت، افکار عمومی در ظلمت و فضای غبارآلود باقی خواهد ماند و دشمن سوء استفاده خواهد کرد.» [۲] و «اگر کسی بتواند حقایق را در چشم مردم تحریف کند، یعنی در واقع عمل و بازو و اراده مردم را به سمت گمراهی کشانده است.» [۳]  همان‌گونه که گفته شد «تبیین اساس کار ما است. ما با ذهنها و دلها مواجهیم؛ باید دلها قانع بشود. اگر دلها قانع نشد، بدنها به راه نمی‌افتد.» [۴] بنابراین «امروز همه‌‌ی ما بایستی در میدان تبیین حرکت بکنیم.» [۵]

فوریت موضوع : برای مقابله با تهاجمات رسانه ای، جهاد تبیین یک فریضه قطعی و فوری است. ( رهبر انقلاب اسلامی ، ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ )

اهمیت موضوع : در این پیچ تاریخی از تهاجمات دشمن و مقاومت ملت ایران ، لازم است یک جهاد تبیینی به سوی کشف و بیان حقایق در برابر قلب حقایق و شبه افکنی دشمنان صورت گیرد؛ که متفاوت با شرایط قبل بوده و بتواند افکار عمومی را اقناع بخشی نموده و امید بازگردیده و گامها همگام با گام دوم انقلاب گردد .

رسانه جمعی [۶] یا رسانه گروهی به رسانه‌هایی گفته می‌شوند که به وسیله آن‌ها می‌توان پیام خود را به حجم وسیعی از مخاطبان برساند. مانند روزنامه ، هفته نامه ؛ مجلات هفتگی و ماهنامه و فصل نامه ، سینما ، رادیو ، تلویزیون ، پایگاههای خبری ، خبرگزاریها ، سایتهای تخصصی و موضوعی و…

بیان مساله : رسانه های گروهی، درچنین شرایط جنگ ترکیبی نمی توانند بی تفاوت باشند و بخصوص اینکه حکم جهاد تبیین برای همه لازم الرعایه می باشد ، و بویزه اینکه جریان تحریف از مجرای رسانه ها در حال تخریب می باشند و هچنین از آنجا که رسانه‌ها، بعنوان رکن چهارم دموکراسی ، منشا نشر انواع اخبار و رویداد های روزانه مردم بوده و از همین بُعد در “جهاد تبیین” اثر گذارند ، لذا رسانه های نیز بایستی سهم خویش را انتشار مطالب در جهاد تبیین ادا کنند . بخصوص که برخی از انان همسو با جریان عملیات روانی و تهاجم فرهنگی دشمن حرکت میکنند .

پیشنهاد : معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد اسلامی همه مطبوعات مکتوب و رسانه های مجازی و پایگاههای اطلاع رسانی را ملزم نماید ، که حداقل  ۵ درصد از فضا ومطالب خود را به امرجهاد تبیین اختصاص داده و از منابع مورد اعتماد تولید ویا باز نشر نمایند . بدیهی است که ترجیحا لازمست مطالب جهاد تبیین منتشره در حوزه مرتبط با فضای علمی ، هنری ، فرهنگی ، ورزشی و حتی حوزه های علوم و فنون نشریه و یا پایگاه خبری مربوطه باشد .

********************

پیوست

در پیوست برخی از بیانات علما و صاحب نظران درخصوص الزام مسولیت رسانه ها به جهاد تبیین ارایه شده است . الزام کردن بسیاری از رسانه ها نیاز به ورود نهادی مسول دارد :

• نماینده مردم استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبری گفت: بخش مهمی از جهاد تبیین در رسانه‌ها بیان داشته‌ها و کارهای انجام گرفته است. رسانه در این زمینه زبانی رساتر و توانمندی بهتری دارد …. رسانه‌ها مسئولیت سنگینی در جهاد تبیین دارند ( ایرنا ومهر ، آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری، ۲۹ اسفند ۱۴۰۰)
• سرپرست صدا و سیمای مرکز بوشهر در دیدار با نماینده مردم استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبری ، گفت: کارکنان این مرکز تمام تلاش خود را به کارگرفته‌اند که در جهاد تبیین بتوانند نقش‌آفرین باشند و در توسعه همه‌جانبه استان گام بردارند. ( ایرنا ، مهدی حیدری ، ۲۹ اسفند ۱۴۰۰)
• صد البته که نباید رسانه را فقط در تلویزیون رادبو و یا رسانه‌های مکتوب و الکترونیک بدانیم چرا که امروز هر فرد که داری جمعی از مخاطبین است باید خود را صاحب رسانه دانسته و در این جهاد شرکت کند.( دانا ، حجت الاسلام علی خداشاهی استاد حوزه و دانشگاه ، ۲۲ اسقند ۱۴۰۰)
• نماینده ولی فقیه و امام جمعه ایلام با توصیه به رسانه‌های استان گفت: از نقد منصفانه و راهگشا دریغ نکنید چرا که جامعه بدون نقد جامعه مرده است و ابزار موثر و کارساز در “جهاد تبیین” رسانه است. آثار تخریبی تحریف بیشتر و بالاتر از تحریم است و رسانه‌ها نیز با بیان واقعیت از تحریف‌های امروز جبهه رسانه‌ای دشمن باید پرده دری کنند و اجازه ندهند واقعیات با تحریف آثار تخریبی در اذهان به وجود آورند. ( تسنیم ، ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ )
• امام جمعه اصفهان: جهاد تبیین یعنی تولید روایت‌ واقعی پیش از آنکه دشمنان بخواهند با تحریف واقعیت را وارونه جلوه دهد. اصلی‌ترین وظیفه رسانه‌ها در فضای کنونی جهاد تبیین است . ( فارس ، آیت‌الله سید یوسف طباطبایی‌نژاد ، ۱۴۰۰-۱۲-۲۳)
• امام جمعه رشت گفت: رسالت اصلی جهاد تبیین برعهده رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما است. ( خرج ، آیت الله رسول فلاحتی ، کد خبر : ۴۱,۲۶۷۲۰ اسفند ۱۴۰۰ )
• امام جمعه رشت، با بیان اینکه دشمن روایت های غلط از تاریخ ایران دارد، خاطرنشان کرد: متولیان فرهنگی و رسانه ها باید جهاد تبیین را در دستور کار قرار دهند تا حقایق ناب برای مردم و ملت ها تبیین شود. ( عصر گیلان ، ۲۶ آذر ۱۴۰۰)
• لزوم ورود جدی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به مسئله جهاد تبیین ( به گزارش ایکنا از فارس، به نقل از روابط عمومی نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه های فارس، حجت الاسلام حافظ ثابت، مسئول دفتر نمایندگی رهبری در دانشگاه پيام نور فارس امروز، ۲۴ بهمن)
• دستور مقام معظم رهبری به رسانه‌ها برای ورود به جهاد تبیین ( شعار سال ، تیتر پایگاه شعار سال ،  ۱۹ بهمن ۱۴۰۰)
• رئیس سازمان بسیج رسانه بزرگترین نقش و مسئولیت در جهاد تبیین مدنظر رهبری را بر عهده جبهه رسانه دانست و گفت: در این عرصه رسانه‌ها باید بیشتر از هر زمان دیگری ورود و تلاش داشته باشند. ( ایکنا ، ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ )
• سخنگو و معاون حقوقی و امورمجلس مرکز ملی فضای مجازی کشور گفت: رسانه‌ها و بخصوص صدا و سیما در خط مقدم جهاد تبیین ایفای نقش می‌کنند و باید در این مسیر از تمام توان رسانه‌ای استفاده کنند.( خبرگزاری صدا و سیما ، ۱۹ اسفند ۱۴۰۰ )
• از جمله مباحث مهم که امروزه باید مورد توجه اصحاب فرهنگ، مطبوعات، اهل قلم و اهالی تبلیغ ترویج دین صورت بگیرد مساله جهاد تبیین است. ( ایمنا ؛ ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ )
• رئیس جهاددانشگاهی استان فارس با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص “جهاد تبیین” تاکید کرد که فعالان رسانه باید ضمن دقت در این موضوع، به فراخور توان خود در این امر مهم، مشارکت فعالانه داشته باشند. ( ایسنا ، ۱۵ اسفند ۱۴۰۰  )
• معاون امور عمرانی استانداری البرز گفت: رسانه ها در جهاد تبیین و جنگ ترکیبی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، علمداران این جهاد هستند. در مقابله با تهاجم همه جانبه دشمن علیه نظام، این رسانه های هستند که می توانند با آگاهی بخشی و توانمند سازی افکار عمومی نقشه دشمان را خنثی کنند. ( خبرگزاری جمهوری اسلامی ؛ جاویدپور ، ۲۲ اسفند ۱۴۰۰ )
• معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اصفهان با تاکید براینکه امروز رسانه در کنار سایر موضوعات دیده نمی شود بلکه رسانه خود موضوعیتی جامع است اظهار داشت: امروز رسانه ها روی تمام امور زندگی افراد جامعه تأثیرات بسزایی دارند.امروز رسانه ها در خط اول جهاد تبیین قرار دارند و در این عرصه نقش مهمی ایفا می نمایند. رسانه‌ها در حوزه تبیین باید به دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران بپردازند ( استان ، محمد رضا جان نثاری )
• استاندار مازندران گفت: ۷۰ تا ۸۰ درصد تیترهایی که در رسانه ها می بینیم اخبار نا امیدکننده است و به نظرمن رسانه ها باید در خط مقدم جهاد تبیین باشند. ( خبرگزاری رضوی ، حسینی‌پور نوری ، ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ )
• رسانه‌ها نقش اصلی را در «جهاد تبیین» دارند. ( دیلی نیوز ، معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری لرستان ، ۹ اسفند ، ۱۴۰۰ )
• رییس سازمان بسیج رسانه مطرح کرد؛رسالت خطیر رسانه ها در راستای «جهاد تبیین»محمدیان عنوان کرد: در این راستا متولیان رسانه رسالت خطیری بر دوش دارند و باید با تمام قدرت وارد میدان شده و وظیفه جهاد تبیین را بر دوش بکشند.( رسا ، ۲۷ بهمن ۱۴۰۰ )
• مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه با اشاره به اینکه نوک پیکان جهاد تبیین مدنظر مقام معظم رهبری، رسانه و مطبوعات است، گفت : رسانه زمانی می‌تواند جهاد تبیین را محقق کند که زنده، پویا، بانشاط و حرفه‌ای باشد. ( ارشاد کرمانشاه ؛ ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ )
• برای همین یکی از مهمترین مؤلفه های “جهاد تبیین” در رسانه‌ها، سواد رسانه‌ای و ارتقای آن است که رسانه‌ها باید در این عصر دیجیتال و در جهت مقابله با این شایعات و دروغ پراکنی ها، پشت پرده ها را برای ملت نمایان و روشنگری کرده و حقایق را در زمان مناسب و درست منعکس کنند . ( خبرگزاری بسیج ، مرتضی سبزی ،۰۳ اسفند ۱۴۰۰ )
• معاون سیاسی استاندار فارس گفت: رسانه‌ها افسران عرصه جهاد تبیین هستند. رسانه‌ها باید مدیران را با افکار و ذهنیات مردم آشنا کنند تا مدیران بتوانند پاسخ لازم را بدهند .( خبرنگاران جوان، اسماعیل محبی‌پور ، ۰۸ فروردين ۱۴۰۱ )
• عضو هیئت علمی دانشکده شهید محلاتی: قوی شدن در عرصه هنر و رسانه، لازمه موفقیت در جهاد تبیین است. … و خیلی از حقایق باید تبیین شوند. ( حوزه ، دکتر علی اصغر حبیبیان ، ۵ فروردین ۱۴۰۱ )
• یکی از اقدامات موردنیاز در راستای تحقق‌بخشیدن به فریضه جهاد تبیین را باید مبادرت به هم‌قدم‌سازی دانشگاه‌های کشور با مجریان رسانه‌ها دانست یا به‌عبارت دیگر قراردادن بخشی از توان رسانه‌ها در خدمت دانشگاه‌‌ها و دغدغه‌های دانشجویان؛ تا بدین‌طریق بتوان درخصوص موانع فرهنگی‌ای که درحال حاضر جوانان و نخبگان کشور درگیر آن هستند و توسط دشمن همواره موردتهدید واقع شده‌اند؛ روشنگری، اطلاع‌رسانی و مطالبه‌گری صحیح را داشت.( فرهیختگان ، محمدامین ایمانجانی ، ۱۴۰۰/۱۱/۲۴)
• رسانه ها در عملیاتی کردن جهاد تبیین نقش مهمی دارند. (ایرنا، حجت الاسلام اسحاق فاضلی ، ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ )
• جهاد‌ تبیین‌ تکلیف‌ رسانه‌ای ( وطن امروز ، ۱۴۰۰/۱۱/۲۰ )
• الگوی رسانه‌ای فعال در جهاد تبیین ( جوان آنلاین ، سرمقاله مدیرمسئول ، ۲۲ بهمن ۱۴۰۰)
• مسئول دفتر نمایندگی رهبری در دانشگاه پيام نور فارس:لزوم ورود جدی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در باب جهاد تبیین ( شیرازه ، حجت الاسلام حافظ ثابت ؛ ۲۴ بهمن ۱۴۰۰)
• مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندراندر بحث جهاد تبیین باید نگاه ویژه‌ای داشته باشیم و رسانه‌ها باید پیشگام باشند. ( دفاع مقدس ، زارع ، ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ )
• حکم جهاد تبیین برای نخبگان، اهالی رسانه و مسئولین یک حجت است و باید در این زمینه سنگ تمام بگذارند . ( رادیو گفتگو ، مرادزاده ، ۳۰ بهمن ۱۴۰۰ )

[۱]Hybrid warfare

[۲]  بیانات رهبر انقلاب  ۱۳۸۲/۰۴/  ۰۷

[۳] بیانات رهبر انقلاب   ۱۳۸۰ /۰۳/۱۴

[۴] بیانات رهبر انقلاب    ۱۳۹۵/۰۴/۱۲

[۵] بیانات رهبر انقلاب   ۱۴۰۰/۰۷/۰۵

[۶]Mass Media