یک شهید عزیز بی نام از جهاد دفاع مقدس که هویتش نزد ما خاکیان نامعلوم بوده و پنج سالی است که تفحص شده و در اینجا ارمیده و مزارش زیارت عاشقان راه شهدا و محل توسل به آنان است .
زیارت حرم شهید گلنام در مقبره الشهدای زاهدان – تاریخ ۲۸.مهر ۱۴٠۱
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
شهر زاهِدانْ مرکز استان سیستان و بلوچستان و یکی از کلان‌شهرهای ایران است. و در محدوده جنوب شرق کشور و در ۵۱۷ کیلومتری شرق شهرکرمان و در فاصله ۱۴۹۴ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده و ۱۳۸۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
آب و هوای شهر زاهدان گرم و خشک به شمار می رود ولی شب‌های تابستان آب و هوای این شهر رو به سردی می‌گراید.
زاهدان به جهت مرزی بودن با پاکستان، از موقعیت راهبردی و تجاری و نظامی و شرایط خاصی برخوردار است؛ به گونه‌ای که از یک‌سو راه‌آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران می‌شود و از سوی دیگر راه‌آهن سراسری ایران به این شهر منتهی می‌شود؛ و از سوی دیگر در نزدیکی به میل سه جانبه ایران و پاکستان و افغانستان قرار دارد.
درآمد برخی از ساکنان زاهدان از طریق کشاورزی ( جو، ذرت دانه‌ای، ذرت علوفه‌ای، سبزیجات، علوفه، گندم، گیاهان و نیز محصولات باغی و صیفی) تأمین می‌گردد، که البته بعلت خشکسالی کاهش یافته است /
صنایع دستی زاهدان شامل خامه دوزی سیستانی ، قالیچه سنتی سیستان ، سوزن‌دوزی بلوچی ، سکه و آینه دوزی ، قالی بافی سنتی سیستانی ، حصیربافی ، دودنی بافی و گلیم بافی سنتی سیستانی می باشد .
جمعیت زاهدان برپایه سرشماری سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۵۸۷٬۷۳۰ نفر شامل بلوچ و فارس بوده که دوازدهمین شهر پرجمعیت ایران محسوب می‌شود. و هم اکنون براساس امار غیر رسمی بالغ بر ۸۰۰٫۰۰۰ نفر می باشد .
شهدای زاهدان در سیستان و بلوچستان، ۲ هزار و ۵۸۸ شهید نیروی انتظامی، ارتش، سپاه، بسیج و مردمی وجود دارد که در حوادث تروریستی و رخ دادهای مختلف به شهادت رسیده‌اند.که ۹۳۴ شهید متعلق به دفاع مقدس، ۲۰۶ شهید در مقابله با ضد انقلاب، ۷۵۲ شهید در درگیری با اشرار، ۱۵۷ شهید در سایر موارد و ۹ شهید مدافع حرم هستند.
ناامنی های زاهدان در سال ۱۳۸۸ و در سال ۱۳۸۹ در زاهدان توسط اشرار بمب‌گذاری انجام شد و همچنین در پی حوادث تروریستی ۸ مهر ۱۴۰۱ پس از برگزاری نماز جمعه برادران اهل سنت در مسجد مکی زاهدان ، عناصر اخلالگر و جمعی از اراذل و اوباش ، اقدام به تخریب و آتش زدن اموال عمومی، تعدادی از شعب بانک‌ها، ساختمان‌های اداری و انتظامی، خودروهای امدادی و شخصی کرده و با شکستن شیشه و به آتش کشیدن تعدادی از فروشگاه‌های سطح شهر، به غارت اموال مردم و کسبه پرداختند. در روز ۲۹ مهر ماه نیز شیشه تعدادی از مراکز را نیز شکستند . در روز ۳ ابان سرتیپ دوم پاسدار «مهدی ملاشاهی» و برادر بسیجی «جواد کیخا» از کارکنان سپاه سلمان سیستان و بلوچستان در میدان تامین اجتماعی زاهدان هدف اصابت گلوله افراد ناشناس قرار گرفته و به شهادت رسیدند.
اماکن دیدنی زاهدان حسینیه یزدی ها ، مسجد جامع مکی ، مسجد فیض الرحمان ،خانه شمس ، خانه ابویی زاهدان ( کار گاه هنر هاى سنتى زاهدان ) ، موزه منطقه ای جنوب شرق ایران ؛ ساختمان قديمى پست زاهدان (موزه پست و ارتباطات زاهدان ) ،کاروانسرای نصرت آباددرچهار کیلومتری شمال غرب نصرت‌آباد ؛ خانقاه زاهدان ، بازارچه تاریخی سرپوشیده زاهدان ، بازار سلمان زاده زاهدان ، بازار مشترک زاهدان ، پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان ، کتابخانه استاد کامبوزیا و کوه لوچو با ارتفاع ٢٧٨۵ متر، در جنوب شهر زاهدان ، ساختمان دادگسترى ، تلگراف خانه حرمک ، مجموعه امير توکل کامبوزيا ، کاروان سراى نصرت آباد ،گورستان هفتاد ملا ، قلعه تپه لاديز ، معمارى صخره اى روستا تمين ، روستاى تمين واقع در ۶۵ کيلو مترى جنوب باخترى شهر مير جاوه ؛ چشمه آب معدنى موسى ، غار لاديز در فاصله ۱۰۰ کيلو مترى شهرستان زاهدان ، موزه شهدا در گلزار شهدا می باشد .
یکی از مراسم مذهبى هر ساله زاهدان عزادارى مردم در ايام محرم و صفر و شهادت ديگر ائمه اطهار (ع) است . که با حضور پرشور اقوام سيستانى ، يزدى، خراسانى، کرمانى ، ترک و برادران افغان برگزار مى شود.
