نشست بررسی و نقد وضعیت مهندسی ساختمان و الزامات پیش رو
نشست بررسی و نقد وضعیت مهندسی ساختمان و الزامات پیش رو

نشست مهندسی ساختمان و الزامات پیش رو ( بصورت حضوری و مجازی ) با کوشش هسته ملی معماری و شهراسلامی اندیشکده همت و کانون بسیج مهندسین شهید محمدخانی ، بمناسبت روز مهندس ، در اندیشکده همت درصبح روز سه شنبه ۹ اسفند ۱۴۰۱ با حضور برخی مسئولان و کارشناسان این حوزه برگزار شد .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی بیان داشت : ضمن تبریک روز مهندس به همه مهندسان و بخصوص مهندسان شهید ، قریب ۲۰۰۰ شهید مهندسی را گرامی میداریم که زندگی و مهندسی را رها کردند و جانشان را فدای کشور و انقلاب کردند ، شهدایی مانند مهندس شهید سید تقی رضوی، فرمانده مهندسی جنگ جهاد سازندگی، سردار شهید حسن شاطری با خدمات به مردم ایران, لبنان و عراق و سوریه و افغانستان ، شهید مدافع حرم افغان مصطفی کریمی ، بسیجی شهید حسن اثنی عشری نایینی وحایشان در نظام مهندسی الی است و رسالت انان بردوش ماست . وتشکر از همه کسانی که در این راه در تلاشند .

مدیر هسته ملی معماری و شهراسلامی اندیشکده همت گفت : مهندسی بعد از انقلاب متحول شد ، با گروههای جهادی مهندسی و بسیج سازندگی در رفع انبوه محرومیت های مانده از دوران ستم شاهی ، حجم بی نظیر احداثات عمرانی ، دستیابی به دانش و فناوریهای گوناگونی در حوزه های سد و نیروگاه و پل و تونل و … ، ارتقای کیفیت ساخت و ساز ، تدوین ضوابط و مقررات ۲۳ گانه مبحث مقررات ملی ساختمان  و ایین نامه ۲۸۰۰ ،نظام فنی اجرایی کشور در سازمان مدیریت ، صدور بخش نامه ها ، ساماندهی شرکتهای مشاور و پیمانکار ، ایجاد نظام مهندسی با تشکیل ساختار ها ، صدور پروانه مهندسی ، آموزش و… بدنبال تصویب قانون نظام مهندس و کنترل ساختمان در سال ۱۳۷۴ و تصویب آيين‌نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان در سال ۱۳۷۵ ، صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی و پروانه اشتغال به کاردانی و‌تجربی وصدور پروانه مهارت فنی و…. همه از دستاوردهای انقلاب اسلامی است .

ایشان در خصوص اشکالات  موجود که نظام مهندسی از آن رنج می برد ، گفت : بی عدالتی با توزیع سهمیه های خاص و متراژ ارجاع کار ،برخی رانت ها و مفاسد کاری و اخلاقی ، برخی ریخت و پاشها ، حق الجلسات نجومی هیئت مدیره های برخی نظام مهندسی ، برخی مشکلات  در سود حق الزحمه های نظارتی مهندسان ، تعرفه ای شدن حق الزحمه های طراحی ضعف شدید در اخلاق حرفه ای در خلا اموزش فقه مکاسب ، ناشایست بودن برخی محیط های مهندسی ، وجود برخی مدیران ناکارامد ، ترک فعل های مدیران و کارشناسان متصدی ، کاهلی در رسیدگی به تخلفات ، دخالت افراد غیر ماهر در امور ساخت ، کاهش عمرساختمان بعنوان سرمایه های ملی و خطرات جانی و ضعف در ایمنی در شرایط بحران و…. می باشد ، که بایستی سازکارهای لازم در رفع اشکالات موجود و عنداللزوم برخوردهای لازم پیش بینی شود بنحویی که بازدارندگی بوجود اورد .

وی درخصوص مهمترین مشکل اجرای قانون نظام مهندسی ساختمان گفت : براساس بند اول ماده دو قانون نظام مهندسی ساختمان که مصوب سال ۱۳۷۴ می باشد ، اهداف و خط‌مشی این قانون تقویت و توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی موضوع مهمی را تکلیف بر هیات مدیره های نظام مهندسی استانها گذاشته است ، و از ابتدای تصویب آیین نامه اجرایی قانون نظام ساختمان در سال تا کنون که ۲۶ سال میگذرد ، در راستای تقویت فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی حتی یک سند اموزشی تولید نشده است و در راستای توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی یک اموزش عملی به مهندسان داده نشده است . ومی توان گفت مهندسانی که ابتدا پروانه ساختمانی گرفته و بعد ارتقای پایه یافته اند در طول ۲۶ سال قانون نظام مهندسی ؛ اموزشی در این خصوص ندیده اند . و طبیعی فعل مهندسی انان همراه نبوده و در بسیاری از موارد متضاد با فرهنگ جامعه و حتی اقلیم هم بوده و نهایتا شهرها و روستاها جولان طرحهای ناسازگار با فرهنگ اجتماعی جامعه بوده و انان را با بی هویتی و ضد هویتی مواجه و بیمار ساته است . بعبارتی هیات مدیره های سازمان نظام مهندسی ترک فعل قانونی داشته اند که جبران خسارت ان غیر قابل اغماض می باشد .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در پایان درخصوص مهندسی تراز گام دوم انقلاب بیان داشت : هدف گام دوم انقلاب اسلامی ایجاد تمدین نوین اسلامی بوده و از الزامات آن برخورداری از شهر اسلامی بوده ، که زیرساختهای شهر و بناها و سیمای شهری ان توسط مهندسان طراحی و ساخته میشود ولازم است براساس بند اول ماده دو قانون نظام مهندسی ساختمان در خصوص تقویت و توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی اموزش مهندسان در اولویت قرار گیرد و سازکارهای لازم برای اجرایی شدن ان و جلوگیری از شکل گیری بناهای بی هویت و ضد فرهنگی براساس مبحث ۴ مقررات ساختمان پیش بینی شود . درارزیابی عملکرد هیات مدیره ها و پروانه مهندسان نیز منظور شود .

*****

اقای دکتر اقبال شاکری نایب رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در تماس غیر حضوری ضمن تقدیر از برگزاری این نشست و اعتذار از اینکه بعلت جلسه رسمی مجلس امکان حضور ندارند ، بیان داشت : طرح اصلاح قانون نظام مهندسی تهیه شده و در دستور کار صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت که وضعیت امور نظام مهندسی بهینه خواهد شد و درخواست نمودند که پیشنهادات به ایشان منتقل شود .

*****

آقای دکتر مسلم دارابی مشاور کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت : قانون جهش مسکن ،چالشهای موجود از نظارت و اجرا و یا تعارض منافع وجود دارد .و احکام کیفری برای اعضای ابزارهای اجرایی ،اجرای یک سری المانهای تکمیلی مثل بیمه تضمین کیفیت ،حذف واسطه هایی که در نظام مهندسی وجود دارد ،با ایجاد اطاق شیشه ای در ارجاع کار و استفاده از نظر عزیزان استفاده خواهیم کرد .

*****

استاد معماراقای میر نجم الدین حکمیان از پیش کسوتان نظام مهندسی ضمن بیان سابقه ای از تشکیل قانون نظام مهندسی بیان کردند و مشکلات آنرا بیان و پیشنهاد دادند :  ناظر کنترل و نظارت تفکیک شود .نظارت وظیفه شهرداری باشد و کنترل به عهده سازمان نظام مهندسی باشد .مقررات ملی ساختمان لازم الاجراست و بحث مفقوده  ان مراقبت و نگهداری است .نظام مهندسی بایستی به جایگاه و اقعی خودش برسد ،مهندسان پروانه فعالیت حرفه ای بگیرد و در دفتر کارش کار کند نه فقط اعتبارش به برگه باشد .

*****

اقای مهندس سهرابی، از پیش کسوتان باسابقه ارشد راه و ساختمان گفت : مسکن اجتماعی را مناسب ندانسته بودم و تاکیدم بر ادامه مسکن مهر انهم در محدوده شهرها بود .ولی وزارت راه و شهرسازی دولت قبل موضوع را به اقای مظاهریان واگذار کرده و مرا کنار گذاشتند .اشکال کار در پیمانکاران ذی نفوذ بوده که بدون ناظر کار را پیش میبردند و مشکل تعارض منافع وجود دارد، راهکار پیمان مدیریت هم خوب نبود و مخالف بودم .ما نیازمند این هستیم که دوره کار را تعریف کنیم . قراردادها باید تضمین کیفیت وجود داشته ،تا مشکل در اجرا بوجود نیاید . در بحث ۲ مقررات ملی تعداد کار تعریف شده است و ما باید وضعیت ده کار (۵-۲-۳ کار) را تجزیه کنیم . و بتوانیم ارجاع کار را تعریف کرده و بخوبی پیاده سازیم  .

*****

اقای مهندس حامد شادفر کارشناس کنترل نقشه های سازمان نظام مهندسی گفت : بحث جدید در نظام کنترل نقشه هاست ،که اشکالات را بررسی کرده و کنترل میکنیم ،ما نظارت بر کار طراح نمیکنیم ،فقط اشکالات را تذکر میدهیم در مرحله نظارت و اجرا ، همه طرحها جزییات مبحث ۱۹ و سازه ای و،،،،،،،،در مرحله اجرا نمیشود و نظارت بر آن صورت نمیگیرد . در خصوص قانون نظام مهندسی ،که بحث اصلاح آن مطرح است ،که نه مالک از ناظر و نه ناظر از مالک راضی نیست .که حلقه مفقوده ان را باید پیدا و حل کرد .بایداشکال تعارض منافع دیده شود.در کمیسیون مصوبات بنحوی است که منافع اعضا در ان لحاظ میشود . حق الزحمه بعد از ابلاغ فیشی و تعرفه ای شده است ولی به افراد کم داده میشود و بیشتر به شرکتهای حقوقی داده میشود که نفع ان میرسد.بایستی بجای منافع فردی بدنبال منافع جمعی و کشور بود .

*****

اقای دکتر رضا قزلو حقوقدان ،با موضوع بحث حقوقی و مسئولیت مهندسان بیان داشت : نظام مهندسی یا وزارت راه و شهرسازی بایستی بار حاکمیتی داشته باشد ،در حالیکه کار اتحادیه را هم دارد انجام‌ می دهد و اعتبار خودش را تضعیف می کند .و باید اجتناب شود .بایستی تعریف اصولی شود که مهندس با کار فرما تعامل غلط قرار نگیرد . از انجا کهپیشگیری بهتر از درمان است که بایستی توسط نظام مهندسی صورت گیرد .مهندسین باید شخصیت اصلی و ذاتی خود را بدست اورند .و تداخل ها بایستی تفکیک شود . مهندسین بایستی به مسائل حقوقی کار خویش و به عواقب کار خویش آشنا باشند .

*****

اقای قاسم بنیادی ،عضو بسیج مهندسین گفت : بر اساس قانون ناظر و طراح نیاز نیست تمام وقت در کارگاه باشد ،….مجری بایستی  تمام وقت در کارگاه حصور داشته باشد .حلقه مفقوده مجری است .که مشکلات کنترل مصالح و کیفیت کار  را بوجود می آید و تاثیر منفی گذاشته می شود ،

*****

اقای محمد رضا مولایی ،مسئول فرهنگی سازمان بسیج اساتید گفت : بایستی مجری ذیصلاح  جهت احداثات دنبال شود و اجازه داده نشود که عیر متخصصین وارد کار اجرا شود .بایستی از ظرفیت حقوق دانان برای تنظیم و روابط کار استفاده شود .مشکل تعارض منافع برای نظام مهندسی سم است و بایستی از ان اجتناب شود .اشکالات زیادی در اجرا وجود دارد بخصوص اسکلت بتنی.وصعیت طراحی ها مناسب است . بایستی قوانین با امکانات موجود تطابق داشته باشد .

*****

اقای مهندس محمد سبزواری (رهجو ) گفت : در یک جمله عرض میکنم که رعایت تعادل در همه امور بخصوص در ساختمان رعایت شود .

*****

در پایان این نشست اقای مهندس مسعود کریمی مدیرکانون بسیج نظام مهندسی ساختمان گفت :  ضمن تبریک روز مهندس ، تمایل داریم پیشنهاداتی ارائه دهیم که قابلیت اجرایی داشته ، اصلاح شیوه نامه دفاتر نمایندگی در شهرستانها که ضرورت دارد انجام شود . و دیگر اینکه بایستی توجه داشته باشیم که در جنگ ترکیبی ،آخرین ترفند صهیونیستها در کشور ما برای ما دارد پیاده میشود .و اقتصاد دستوری ،که بایستی در مقابله با اقدامات دشمن به روز باشیم .