ماه مبارک رمضان با یک سری عبادات و تلاوت با تدبر ایات الهی در ماه پرفیض نزول قران در شب قدرش که برتر از هزار ماه  ( معادل تمام عمر انسان )  یک دوره فشرده یک ماهه تمرین سبک زندگی اسلامی بوده و  مراسم پایان دوره و دریافت عیدی پذیرفته شدگان عید واقعی مومنین برای تداوم آن در ۱۱ ماه بعدی است .و این سبک زندگی اسلامی یکی از توصیه‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی برای گام دوم انقلاب است.

ماه رمضان والاترین، بافضیلت‌ترین و بابرکت‌ترین ماه سال بوده و ماه میهمانی خدا، ماه نماز و روزه و دعای سحر و افطار؛ ماه تذکیه نفس و بندگی خدا است؛ ماه نزول قران و ماه بهار قران بوده و پر از ثواب در تلاوت قران است؛ ماهی که تاکید زیادی بر تلاوت با تدبر در مفاهیم کلام الهی شده است. با تلاوت مدبرانه بازخوانی دستورات جامع الهی صورت گرفته و دریافت مفاهیم بیشتری به دست می‌آید تا انسان جلا یافته و تجدید حیاتی برای زندگی آن صورت گیرد.

تمرین سبک زندگی اسلامی رمضانه

از آنجا که اسلام یک دین جامع و کامل برای همه شئون زندگی است؛ لذا علاوه بر تعامل با خالق خویش، معیار‌هایی برای تعامل انسان با خویشتن خویش و همچنین نزدیکان و همنوعان داشته و حتی برای تعامل با حیوانات و نباتات و محیط زیست دارد و نیز وظایفی را که در قبال نظام اسلامی دارد؛ در دستورات الهی در قران کریم بیان شده است و با تأکیداتی که در تلاوت با تدبر در ماه مبارک رمضان شده است؛ ادراک بیشتری جاصل شده و به اصلاح و ارتقاء زندگی به سمت کمال الهی منجر خواهد شد.

ماهی که اصلاح وضع موجود و به‌سازی آن با تمرین، سبک زندگی اسلامی فردی و اجتماعی را به همراه دارد و به عبارتی یک دوره فشرده یک ماهه تمرین سبک زندگی اسلامی خواهد بود و این سبک زندگی یکی از توصیه‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی در گام دوم انقلاب است.

سه مرحله سبک زندگی اسلامی رمضانه

تمرین سبک زندگی اسلامی رمضانه در سه مرحله صورت میگیرد : درگام نخست طهارت در حوض رمضان با عمل به آداب وارده در مفتاتیح الجنان صورت میگیرد ؛ ودر گام دوم با تدبر در آیات قرآن ، به ارتقای معارف الهی دست میابیم ودرگام سوم با عمل بیشتر به احکام اسلام و دفع سبک زندگی غیر اسلامی ؛تحول در زی قرآنی ( سبک زندگی) در طول ماه صورت می گیرد . و در عید فطر پاداش بندگی ایمان و عمل دریافت می شود .

گام نخست طهارت در حوض رمضان

ماه مبارک رمضان همة عادات و روزمرگی های افراد حتّی در بی تفاوت ترین اشخاص را به هم می زند و شرایط جدید ومتفاوتی بوجود می آورد  و فرصتی میشود برای توجه بیشتر به عبادات و تجلی روح  عبودیت خداوند! نور رحمت الهی به تشنگان و غفلت زدگان در زندگی مادی را به نوشیدن جرعه هایی از آب معرفت و رحمت الهی را می نوشاند .

روزه‌گرفتن واجب ، خوردن سحری ، شکر نعمت ، دعا و استغفار ؛ ، قرائت قرآن در ماه مبارک ، غسل کردن ؛ افطاری دادن ؛ صلوات بر محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) ؛خواندن دعای ابوحمزه ثمالی و دعای افتتاح و دعای سحر ؛  خواندن سورة قدر قبل از افطار و سحر ، دعا یا عَلِیُّ یا عَظیمُ،  اَللّـهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ ، اَللّـهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فِی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ ، :اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ ،:اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی ، هزار مرتبه انا انزلناه ؛ وقت افطار سوره قدر ؛سوره حم دخان ؛ سوره انا فتحنا ؛ خواندن نماز شب و نافله، دعا و استغفار و… نماز مخصوص ، اعمال شب اول ماه ایام البیض برای روزها و شب های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم این ماه  وشبهای قدر و شب آخر وغیره دستورالعملهایی برای تطهیرروح و خودسازی درونی و عبودیت می باشد .

گام دوم تدبر در آیات قرآن

بهترین اعمال در ایام مبارک رمضان تلاوت قرآن ذکر شده است ، تلاوتی که با تدبر همراه باشد و مصداق این ایه شود : ” مؤمنان حقیقی آنانند که چون ذکری از خدا شود دلهاشان ترسان و لرزان شود و چون آیات خدا را بر آنها تلاوت کنند بر مقام ایمانشان بیفزاید و به خدای خود در هر کار توکل می‌کنند.”  [۱] علیرغم اینکه خواندن قرآن در همه اوقات ثواب دارد ؛ لکن از انجا که ماه رمضان، بهار قرآن است و ثواب خواندن یک آیه از آن برابر است با ثواب تلاوت کل قرآن در سایر ماه های سال.

دردعای مستحب بعد از نمازهای ماه مبارک رمضان  چنین می خوانیم : “و این ماهی که مقامش را بلند گردانیدی و بر دیگر ماه‌ها کرامت و شرافت بخشیدی, و روزه‌اش را بر من واجب گردانیدی, ماه رمضان است. ماهی که در آن قرآن را برای راهنمایی مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستادی و شب قدر را در این ماه مقرر داشتی و نیز آن شب را بر هزار ماه برتری دادی ” [۲]

رسول اعظم الهی (ص) فرمودند: «این قلب ها زنگ می زند، همان گونه که آهن زنگ می زند.» سئوال شد: «جلا و صیقل آن به چیست؟» حضرت فرمودند: «تلاوت قرآن و یاد مرگ.» خواندنی که بنا به نص ایه قران کریم “بر مقام ایمانشان بیفزاید” [۳]  معارف دینی انسان افزایش میابد .

گام سوم تحول در زی قرآنی ( سبک زندگی) در طول ماه

در تمامی احکام اسلامی ایمان و عمل توامان تاکید شده ؛ و هرکدام به تنهایی مقبول نبوده ؛ و مرحله بعد از ایمان ، عمل به آن میباشد . مکرر چنین آمده است : ” إِنَّ اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّالِحاتِ  ” لذا بعد از دوره کامل تلاوت با تدبردر ایات قران و افزایش ایمان و دانش قرانی ؛ تطبیق بیشتر زندگی خویش با آن را بهمراه خواهد داشت  .

الف ) درخواست دفع سبک زندگی غیر اسلامی

در دعای امام سجاد در وداع با ماه مبارک آمده است : “خدایا! از ….، اندیشۀ سویی که در دل و باطنمان پنهان داشتیم، توبه می‌کنیم ” [۴] همچنین در دعای وداع با ماه مبارک آمده است : “سلام بر تو، چنانکه با برکات بر ما وارد شدی؛ و چرک خطاها را از ما شستی. ”  [۵]  باز در این دعا آمده است : ” خدایا! در روز فطرمان‌که آن را برای مؤمنین عید و سرور و برای اهل آیینت روز اجتماع و گردهمایی، قرار دادی؛ به درگاهت از هر گناهی که مرتکب شدیم، یا کار زشتی که از پیش فرستادیم، یا اندیشۀ سویی که در باطنمان پنهان داشتیم، توبه می‌کنیم؛ توبۀ کسی که خیال بازگشت به گناه را ندارد و پس از آن به دامن خطایی بر نمی‌گردد؛ توبه‌ای خالص که از شک و تردید، پاک باشد؛ پس آن را از ما بپذیر و از ما خشنود باش و ما را بر آن توبه ثابت قدم دار” [۶]

دردعای ابوحمزه ثمالی می خوانیم : ” پس اگر پروردگارا گذشت کنی، سابقه اینکه از گناهکاران پیش از من گذشته‌ای طولانی است، زیرا کرمت پروردگارا از مجازات اهل تقصیر بسیار بزرگ‌تر است و من پناهنده به فضل توأم، از تو به تو گریزانم، خواهان چیزی هستم که وعده داده‌ای و آن چشم‌پوشی از کسانی است که به تو گمان نیک برده‌اند، خدایا فضل تو گسترده‌تر و بردباری‌ات بزرگ‌تر از آن است که مرا به کردارم بسنجی، یا به خطایم بلغزانی، ای آقایم من چیستم و چه ارزشی دارم؛ ”  [۷] همچنین دردعای ابوحمزه می خوانیم : “خدایا، از سوی خود مرا به ذکر ویژه‌ات اختصاص ده و چیزی از آنچه را که به وسیله آن به تو تقرّب می‌جویم در همه اوقات شب و روز وسیله ریا و شهرت خواهی و هوسرانی و طغیانگری قرار مده و مرا از خاکساران درگاهت بگردان،”  [۸]

باز دردعای ابوحمزه می خوانیم : “و برایم از اندوه و غم گشایش و برون‌رفت قرار ده و هرکه از میان مخلوقاتت نسبت به من قصد بدی کرده، زیر گامم قرار ده و مرا از گزند شیطان و گزند پادشاه و بدی‌های کردارم بازدار و از همه گناهان پاکم کن و به گذشتت از آتش امانم ده و به رحمتت به بهشت واردم کن و به احسانت از حورالعین به همسری‌ام درآور و مرا به دوستان شایسته‌ات محمّد و خاندانش آن خوبان و نیکان پاکیزه و پاک ملحق کن، درود بر آنان و بر بدن‌ها و جان‌هایشان و رحمت خدا و برکاتش بر ایشان؛”  [۹]

مکرر در تعقیبات نماز در ماه مبارک رمضان از خداوند می خواهیم : “خدایا، هر فسادی در کار مسلمانان را اصلاح کن، ” اللّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ

ب) درخواست والاترین سبک زندگی اسلامی

مستحب است بعد از هر نماز اینرا از خداوند طلب نماییم “خدایا بدحالی ما را به خوبی حال خود تغییر ده، ” [۱۰]

در دعای امام سجاد در وداع با ماه مبارک آمده است : “خدایا! تو از خالص‌ترین آن وظایف و برگزیده‌ترین آن فرایض، ماه رمضان را قرار دادی که آن را از میان سایر ماه‌ها برگزیدی و از میان همۀ زمان‌ها و روزگارها انتخاب کردی و بر همۀ اوقات سال برتری دادی؛ به خاطر آن‌که قرآن و نور را در آن نازل کردی و ایمان را در آن چند برابر ساختی .”  [۱۱]

در دعای امام سجاد در وداع با ماه مبارک آمده است : “و ما را نزد خود از توبه‌کنندگانی که محبّتت را بر آنان ضروری و مقرر کردی و بازگشت به طاعتت را از ایشان پذیرفتی، قرار ده؛ ای عادل‌ترین عادلان! [۱۲]

دردعای ابوحمزه می خوانیم : “خدایا، مرا در کودکی در میان نعمت‌ها و احسانت پروریدی و در بزرگ‌سالی نامم را بلند آوازه ساختی، ای آن‌که مرا در دنیا به احسان و نعمت‌هایش پرورید و برایم در آخرت به گذشت و کرمش اشاره کرد، ای مولای من معرفتم راهنمایم به‌سوی تو و عشقم به تو واسطه‌ام به پیشگاه توست،”  [۱۳] همچنین دردعای ابوحمزه می خوانیم : “خدایا از تو می‌خواهم که به من این امور را عطا کنی: تیزبینی و فراست در دینت و فهم در فرمانت، و آگاهی در علمت و دو نصیب از رحمتت و پرهیزی که مرا از نافرمانی‌هایت بازدارد و رخسارم را به فروغ نورت سپید کن و شوقم را در آنچه نزد توست قرار ده و در راه خود و بر آئین پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) بمیران؛ ”  [۱۴]

در دعای افتتاح در ماه رمضان می خوانیم : ” خدایا، درود فرست بر ولی امرت، آن قائم آرزو شده و دادگستر مورد انتظار، و او را در حمایت فرشتگان مقرّبت قرار ده و به روح‌القدس حمایتش کن ای پروردگار جهانیان. خدایا او را دعوت‌کننده به کتابت و قیام‌کننده به آئینت قرار ده، او را جانشین خود روی زمین گردان، چنان‌که پاکان پیش از او را جانشین خویش قرار دادی، دینی را که برایش پسندیده‌ای به دست او پابرجا بدار و ترسش را به امنیت تغییر ده تا با اخلاص کامل تو را بپرستد.”  [۱۵]  همچنین در دعای افتتاح می خوانیم : “خدایا، پریشانی ما را به یاری او جمع کن و پراکندگی ما را به او وحدت بخش و گسیختگی ما را با او پیوند ده و اندک ما را به او زیاد کن و خواری ما را به او عزّت ده و تنگدستی ما را به او توانگری بخش و بدهی ما را از برکت او ادا کن و تهیدستی ما را به مدد او جبران فرما و جدایی و دو دستگی ما را به او برطرف کن و دشواری کار ما را به او آسان گردان و روی ما را به دیدار او سپید کن و اسیران ما را به یاری او آزاد گردان و درخواست‌های ما را به حق او برآور وعده‌های ما را به ظهور او تحقق بخش و دعایمان را به خاطر او اجابت کن و خواسته‌هایمان را به‌حق او عطا فرما و ما را به یاری او به آرزوهای دنیا و آخرتمان برسان و بالاتر از آرزویمان را به ما اعطا کن، ای بهترین خواسته شدگان و گشاده‌دست‌ترین بخشندگان، سینه‌های ما را به او شفا بخش و کینه‌ی دل‌هایمان را به او برطرف کن و ما را به مدد او به آنچه که از حق در آن اختلاف افتاده به اذن خود راهنمایی فرما، همانا تو هرکه را بخواهی به راه راست هدایت می‌کنی و به وسیله‌ی او ما را بر دشمنان خود و دشمنان خویش یاری ده، ای معبود حق، آمین؛ ”   [۱۶]

همچنین در دعای افتتاح می خوانیم : “خدایا، از نبود پیامبرمان که درودهای تو بر او و خاندانش و از ناپیدایی مولایمان و بسیاری دشمنانمان و کمی نفراتمان و سختی فتنه‌هائی که گریبان‌گیر ما شده و از جریان زمان بر زیانمان به درگاه تو شکایت می‌آوریم، بر محمّد و خاندانش درود فرست و ما را در برابر این همه این امور یاری فرما به گشایشی از سوی خود که زود برسانی و بدحالی که آن را برطرف کنی و پیروزی با عزّت که آن را برایمان قرار دهی و سلطنت حقی که آشکارش فرمایی و به رحمتی که از سویت ما را فراگیرد و به سلامتی کاملی که از سویت ما را بپوشاند، ای مهربان‌ترین مهربانان. ”  [۱۷]

عید فطر ، جشن قبولی سبک زندگی اسلامی

در پایان ماه مبارک رمضان و نخستین روز از ماه شوال به شکرانه یک ماه بندگی خداوند و بهره مندی از سفره مهمانی الهی یک جشن بزرگ در این عید گرفته می‌شود . تنها روزی است که در آن روزه گرفتن گرفتن حرام و پرداخت زکات فطره بر مسلمانان واجب است .

آداب قید شده در مفاتیح برای شب عید و روز عید فطر با هدف بهره گیری معنوی و طهارت در حوض عید بندگی در ماه مبارک رمضان می باشد .و نماز عید فطر یکی از زیباترین جلوه‌های خالص شدن بندگی پس از یک ماه عبادت است که در روایات این روز برای کسانی که روزه آنها در ماه رمضان پذیرفته شده ، روز عید و پاداش معرفی شده است.

حسن ختام

حضرت امیر المؤمنین ( ع) هدف روزه را فراتر عبادت صرف دانسته اند و فرمودند : “چه بسیار روزه داری که او را از روزه بهره ای نیست به غیر از تشنگی و گرسنگی و چه بسیار عبادت کننده ای که او را بهره ای نیست از عبادت به غیر تعب. ای خوشا خواب زیرکان که بهتر از بیداری و عبادت احمقان است و خوشا افطار کردن زیرکان که بهتر از روزه داشتن بی خردان است.” [۱۸]

امام صادق علیه السّلام فرموده اند : “که هر گاه روزه داری، می باید که گوش و چشم و مو و پوست و جمیع اعضای تو روزه دارد یعنی از محرّمات بلکه از مکروهات. روزه تنها همین نخوردن و نیاشامیدن نیست بلکه باید در روزِ روزه، زبان خود را از دروغ نگاه دارید و دیده های خود را از حرام بپوشانید و با یکدیگر نزاع مکنید و حسد مبرید و غیبت مکنید و مجادله مکنید و سوگند دروغ یا حتی راست مخورید، دشنام مدهید، ستم مکنید و بی خردی مکنید. همچنین از یاد خدا و نماز غافل نشوید.” [۱۹]

سخن پایانی

همه موارد فوق مبین این است ، ماه مبارک رمضان با یک سری عبادات و تلاوت با تدبر آیات الهی یک دوره فشرده یک ماهه تمرین سبک زندگی اسلامی بوده و  مراسم پایان دوره و دریافت عیدی پذیرفته شدگان عید واقعی مومنین برای تداوم آن در ۱۱ ماه بعدی است . و این سبک زندگی اسلامی یکی از توصیه‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی برای گام دوم انقلاب است.

و مناسب است جامعه اسلامی در تراز گام دوم انقلاب ؛ علاوه حراست از دستاوردهای یک ماهه ؛ بر ترویج وفرهنگ سازی آن در طول سال اهتمام ورزیده شود ؛ تا شاهد ایجاد تمدن نوین اسلامی در گام دوم انقلاب گردیم .

منابع :

[۱]  إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ – ایه ۲ سوره انفال

[۲]  وَ هذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ و کَرَّمْتَهُ و شَرَّفْتَهُ و فَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ و هُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَی و هُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرانَ هُدی لِلنّاسِ و بَیناتٍ مِنَ الْهُدی و الْفُرْقانِ و جَعَلْتَ فیهِ لَیلَةَ الْقَدْرِو جَعَلْتَها خَیرا من أَلْفِ شَهْرٍ ( مفاتیح الجنان )

[۳]  (آیه ۲ سوره انفال)

[۴]  اللَّهُمَّ … أَوْ خَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ ، تَوْبَةَ   ( بند﴿۵۲﴾  دعای ۴۵ ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) صحیفه سجادیه )

[۵]  السَّلَامُ عَلَيْكَ كَمَا وَفَدْتَ عَلَيْنَا بِالْبَرَكَاتِ ، وَ غَسَلْتَ عَنَّا دَنَسَ الْخَطِيئَاتِ ( بند﴿۳۶﴾  دعای ۴۵ ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) صحیفه سجادیه )

[۶]  .”  اللَّهُمَّ إِنَّا نَتُوبُ إِلَيْكَ فِي يَوْمِ فِطْرِنَا الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِينَ عِيداً وَ سُرُوراً ، وَ لِأَهْلِ مِلَّتِكَ مَجْمَعاً وَ مُحْتَشَداً مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ أَذْنَبْنَاهُ ، أَوْ سُوءٍ أَسْلَفْنَاهُ ، أَوْ خَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ ، تَوْبَةَ مَنْ لَا يَنْطَوِي عَلَى رُجُوعٍ إِلَى ذَنْبٍ ، وَ لَا يَعُودُ بَعْدَهَا فِي خَطِيئَةٍ ، تَوْبَةً نَصُوحاً خَلَصَتْ مِنَ الشَّكِّ وَ الِارْتِيَابِ ، فَتَقَبَّلْهَا مِنَّا ، وَ ارْضَ عَنَّا ، وَ ثَبِّتْنَا عَلَيْهَا . ( بند﴿۵۲﴾  دعای ۴۵ ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) صحیفه سجادیه )

[۷]  فَإِنْ عَفَوْتَ يَا رَبِّ فَطالَمَا عَفَوْتَ عَنِ الْمُذْنِبِينَ قَبْلِى لِأَنَّ كَرَمَكَ أَيْ رَبِّ يَجِلُّ عَنْ مُكافاةِ الْمُقَصِّرِينَ، وَأَنَا عائِذٌ بِفَضْلِكَ، هارِبٌ مِنْكَ إِلَيْكَ، مُتَنَجِّزٌ مَا وَعَدْتَ مِنَ الصَّفْحِ عَمَّنْ أَحْسَنَ بِكَ ظَنّاً . إِلهِى أَنْتَ أَوْسَعُ فَضْلاً، وَأَعْظَمُ حِلْماً مِنْ أَنْ تُقايِسَنِى بِعَمَلِى، أَوْ أَنْ تَسْتَزِلَّنِى بِخَطِيئَتِى، وَمَا أَنَا يَا سَيِّدِى وَمَا خَطَرِى؛ ( دعای ابوحمزه ثمالی )

[۸]  اللّهُمَّ خُصَّنِى مِنْكَ بِخاصَّةِ ذِكْرِكَ، وَلَا تَجْعَلْ شَيْئاً مِمَّا أَتَقَرَّبُ بِهِ فِى آناءِ اللَّيْلِ وَأَطْرافِ النَّهارِ رِياءً وَلَا سُمْعَةً وَلَا أَشَراً وَلَا بَطَراً ، وَاجْعَلْنِى لَكَ مِنَ الْخاشِعِينَ . ( دعای ابوحمزه ثمالی )

[۹]  وَاجْعَلْ لِى مِنْ هَمِّى وَكَرْبِى فَرَجاً وَمَخْرَجاً، وَاجْعَلْ مَنْ أَرادَنِى بِسُوءٍ مِنْ جَمِيعِ خَلْقِكَ تَحْتَ قَدَمَىَّ، وَاكْفِنِى شَرَّ الشَّيْطانِ، وَشَرَّ السُّلْطانِ، وَسَيِّئاتِ عَمَلِى، وَطَهِّرْنِى مِنَ الذُّنُوبِ كُلِّها، وَأَجِرْنِى مِنَ النَّارِ بِعَفْوِكَ، وَأَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ، وَ زَوِّجْنِى مِنَ الْحُورِ الْعِينِ بِفَضْلِكَ، وَأَلْحِقْنِى بِأَوْلِيائِكَ الصَّالِحِينَ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الْأَبْرارِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الْأَخْيارِ، صَلَواتُكَ عَلَيْهِمْ وَعَلَى أَجْسادِهِمْ وَأَرْواحِهِمْ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَكاتُهُ؛ ( دعای ابوحمزه ثمالی )

[۱۰]  اللّهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ،

[۱۱]  اللَّهُمَّ وَ أَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفَايَا تِلْكَ الْوَظَائِفِ ، وَ خَصَائِصِ تِلْكَ الْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضَانَ الَّذِي اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشُّهُورِ ، وَ تَخَيَّرْتَهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَزْمِنَةِ وَ الدُّهُورِ ، وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النُّورِ ، وَ ضَاعَفْتَ فِيهِ مِنَ الْإِيمَانِ ،  ( بند﴿۲۰﴾  دعای ۴۵ ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) صحیفه سجادیه )

[۱۲]  ” وَ اجْعَلْنَا عِنْدَكَ مِنَ التَّوَّابِينَ الَّذِينَ أَوْجَبْتَ لَهُمْ مَحَبَّتَكَ ، وَ قَبِلْتَ مِنْهُمْ مُرَاجَعَةَ طَاعَتِكَ ، يَا أَعْدَلَ الْعَادِلِينَ . ( بند﴿۵۴﴾  دعای ۴۵ ( دعا به هنگام وداع با ماه مبارک رمضان ) صحیفه سجادیه )

[۱۳]  إِلهِى رَبَّيْتَنِى فِى نِعَمِكَ وَ إِحْسانِكَ صَغِيراً، وَنَوَّهْتَ بِاسْمِى كَبِيراً، فَيا مَنْ رَبَّانِى فِى الدُّنْيا بِإِحْسانِهِ وَتَفَضُّلِهِ وَنِعَمِهِ، وَأَشارَ لِى فِى الْآخِرَةِ إِلى عَفْوِهِ وَكَرَمِهِ، مَعْرِفَتِى يَا مَوْلاىَ دَلِيلِى عَلَيْكَ، وَحُبِّى لَكَ شَفِيعِى إِلَيْكَ، وَأَنَا واثِقٌ مِنْ دَلِيلِى بِدَلالَتِكَ، وَساكِنٌ مِنْ شَفِيعِى إِلى شَفاعَتِكَ؛ ( دعای ابوحمزه ثمالی )

[۱۴]  اللّهُمَّ أَعْطِنِى بَصِيرَةً فِى دِينِكَ، وَفَهْماً فِى حُكْمِكَ، وَفِقْهاً فِى عِلْمِكَ، وَكِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِكَ، وَوَرَعاً يَحْجُزُنِى عَنْ مَعاصِيكَ، وَبَيِّضْ وَجْهِى بِنُورِكَ، وَاجْعَلْ رَغْبَتِى فِيما عِنْدَكَ، وَتَوَفَّنِى فِى سَبِيلِكَ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُو لِكَ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ؛ ( دعای ابوحمزه ثمالی )

[۱۵]  اللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَى وَليِّ أَمْرِكَ الْقائِمِ الْمُؤَمَّلِ، وَالْعَدْلِ الْمُنْتَظَرِ، وَحُفَّهُ بِمَلائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ، وَأَيِّدْهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ . اللّهُمَّ اجْعَلْهُ الدَّاعِىَ إِلى كِتابِكَ، وَالْقائِمَ بِدِينِكَ، اسْتَخْلِفْهُ فِى الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفْتَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِ، مَكِّنْ لَهُ دِينَهُ الَّذِى ارْتَضَيْتَهُ لَهُ، أَبْدِلْهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِ أَمْناً، يَعْبُدُكَ لَايُشْرِكُ بِكَ شَيْئاً . ( دعای افتتاح )

[۱۶]  اللّهُمَّ الْمُمْ بِه شَعَثَنا ، وَاشْعَبْ بِهِ صَدْعَنا ، وَارْتُقْ بِهِ فَتْقَنا، وَكَثِّرْ بِهِ قِلَّتَنا، وَأَعْزِزْ بِهِ ذِلَّتَنا، وَأَغْنِ بِهِ عائِلَنا، وَاقْضِ بِهِ عَنْ مَُغْرَمِنا، وَاجْبُرْ بِهِ فَقْرَنا، وَسُدَّ بِهِ خَلَّتَنا، وَيَسِّرْ بِهِ عُسْرَنا، وَبَيِّضْ بِهِ وُجُوهَنا، وَفُكَّ بِهِ أَسْرَنا، وَأَنْجِحْ بِهِ طَلِبَتَنا، وَأَنْجِزْ بِهِ مَواعِيدَنا، وَاسْتَجِبْ بِهِ دَعْوَتَنا، وَأَعْطِنا بِهِ سُؤْلَنا، وَبَلِّغْنا بِهِ مِنَ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ آمالَنا، وَأَعْطِنا بِهِ فَوْقَ رَغْبَتِنا، يَا خَيْرَ الْمَسْؤُولِينَ، وَأَوْسَعَ الْمُعْطِينَ، اشْفِ بِهِ صُدُورَنا، وَأَذْهِبْ بِهِ غَيْظَ قُلُوبِنا، وَاهْدِنا بِهِ لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ، إِنَّكَ تَهْدِى مَنْ تَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ، وَانْصُرْنا بِهِ عَلَى عَدُوِّكَ وَعَدُوِّنا إِلهَ الْحَقِّ آمِينَ؛. ( دعای افتتاح )

[۱۷]  اللّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنا صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَغَيْبَةَ وَ لِيِّنا ، وَكَثْرَةَ عَدُوِّنا، وَقِلَّةَ عَدَدِنا، وَشِدَّةَ الْفِتَنِ بِنا، وَتَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَيْنا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ ، وَأَعِنَّا عَلى ذلِكَ بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ، وَبِضُرٍّ تَكْشِفُهُ، وَنَصْرٍ تُعِزُّهُ، وَسُلْطانِ حَقٍّ تُظْهِرُهُ، وَرَحْمَةٍ مِنْكَ تُجَلِّلُناها، وَعافِيَةٍ مِنْكَ تُلْبِسُناها، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. ( دعای افتتاح )

[۱۸]  «کم من صائمٍ لیس له من صیامه الّا الجوع و الظّمأ، و کم من قائمٍ لیس له من قیامه الّا السّهر و العناء، حبّذا نوم الأکیاس و افطارهم.»(نهج البلاغه، حکمت ۱۴۵)

[۱۹]  ( خبرگزاری پانا ؛  ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ )