در این نوشتار به سخنان وزیر میراث فرهنگی درخصوص معماری پیش و پس از انقلاب پرداخته شده و در چهارسکانس، سخنان وی ؛ تاختن رسانه های مساله دار ؛ تاختن یکی از اعضای زیر مجموعه وزیر ؛ و موج سواری و جریان سازی برای تاخت و تازهای آتی پرداخته شده است .
دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی
در آستانه نخستین سالگرد استقرار دولت انقلابی و تلاش های تحول آفرین و امید بخش دولت آیت الله رییسی ؛ اتفاق نامیمونی رخ داد ؛ که پیامدهای آن سبب تحریف تاریخ معماری کشور شده و میتوانند وضعیت معماری بیمار کشور را به انحراف کشاند.
- سکانس اول : اقای وزیر می تازد
آقای مهندس عزت‌الله ضرغامی وزیر محترم میراث فرهنگی در گفتگوی زنده با شبکه خبر مطالبی بیان عجیب و تاسف باری را بیان نمودند :
« در طول تاریخ چند هزار ساله ایران، هر گروه و سلسله حاکمانی روی کار آمده با تکیه بر سرپنجه هنرمندان ایرانی یک معماری مشخص را رقم زده است » درحالیکه اکثر معماری بوجود آمده در گذشته اغلب براساس انگیزه های خود معماران بوده و به حاکمان ارتباط دادن وی ناصحیح است .
« حتی در دوره پهلوی با یک معماری روشن مواجه هستیم. » و بعبارتی از بلایی که رژیم دو پهلوی بر سر معماری وشهرها بوجود آوردندحمایت نموده و تمجیدغیر واقعی نمودند !
« اما بعد از انقلاب ، معماری ما به کلی نابود شد.» اتهام تخریب معماری به بعد از انقلاب اتهام ناروا و جفاست .
« حق را می‌گویم و هزینه اش را می‌دهم. » حق بافتن یک مطلب ناحق توسط یک غیر متخصص و اتهام تلویحی به هزینه ساختن از سوی کجا ؟
« بعد از چهل سالگی انقلاب باید در مورد معماری پس از انقلاب آسیب‌شناسی صورت گیرد. » و « در حال تهیه طرح‌هایی در حوزه معماری شهری هستیم و تلاش بر این است که این آسیب را جبران کنیم.»
لازم به ذکر است در دولت روحانی ؛ اقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی با علم کردن معماری ایرانشهری تلاشهایی را برای جایگزینی با معماری اسلامی بکار برده بود .
- سکانس دوم : رسانه های مساله دار تاختند
مصاحبه وزیر بلافاصله در دهها رسانه مساله دار تیتر سازی شد : ( ۲۸ مرداد ۱۴۰۱)
ضرغامی: معماری ایران پس از انقلاب نابود شده است !
ضرغامی:وضع ما در معماری وحشتناک است، بعد از انقلاب آن را نابود کردیم !
سخنان جنجالی ضرغامی:معماری ایران در این سالها نابود شده !
و…..
این سایتهای خبری با برون ریخت ماهیت پلشت خود ، تلویحا به دستاوردهای انقلاب اسلامی تهاجم گسترده کردند .
- سکانس سوم : زیر مجموعه وزیر نیز تاخت !
دکتر مهاجری نژاد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی فرهنگی ضمن تاکید بر ناممکن بودن تحریف تاریخ گفت”: معماری دوره پهلوی اول و دوم دقیقا معماری ملی، مدرن و بومی است. به نظرم صحبت های مطرح شده از سوی چمران یا از روی ناآگاهی یا از روی غرض ورزی است. توجه داشته باشید که نمی‌توان تاریخ را تحریف کرد تاریخ خصوصا تاریخ معاصر تحریف شدنی نیست. اینکه شاهان ایرانی بد یا خوب بوده اند را باید کنار گذاشت و پذیرفت آنچه که در گذشته اتفاق افتاده به هر روی جزیی از تاریخ و فرهنگ ایران است و نمی‌توان تاریخ را حذف کرد. فکر می کنم صحبت‌های رئیس شورای شهر تهران از روی بی‌اطلاعی بوده و وزیر میراث فرهنگی در خصوص معماری ایرانی نقطه نظر درستی را مطرح کرده است.”
“این مسایل مطرح شده از سوی رئیس شورای شهر تهران به نظرم یا از روی اغماض و نا آگاهی است یا قصد تحریف تاریخ وجود دارد. توجه داشته باشید که دوره ای که از آن صحبت میشود دوره معاصر است و هنوز آثار شاخص معماری از دوره پهلوی اول و دوم وجود دارد.” ( سایت کجا رو ؛ ۱ شهریور ۱۴۰۱ ) و (مجله سفربازی ؛ ۲ شهریور ۱۴۰۱ )
لازم به یاد آوریست مهندس چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران که از اساتید با سابقه معماری دانشگاه تهران می باشد ؛ نسبت به اظهارات وزیر میراث فرهنگی در خصوص بهم ریختگی معماری پس از انقلاب اسلامی واکنش نشان داد و گفت: در صحبت‌های نقد شده از وزیر آمده که معماری ما پس از انقلاب اسلامی بهم ریخته است اما باید به این نکته اشاره کنم که معماری ایران از زمان پهلوی دوم دچار بهم ریختگی شده بود. ( اعتماد ؛ ۱۴۰۱/۰۵/۳۰ )
لازم به ذکر است عبدالرضا مهاجري نژاد، پیش از این مسئولیت ؛در ۱۸ خرداد ۱۳۹۳به مديركلی ميراث فرهنگي استان لرستان منصوب میشود( خبرگزاری جمهوری اسلامی ) و کمتر از ۱۰ ماه از این سمت برکنار شده است . (پایگاه خبری یافته ؛ ۲۲ فروردين ۱۳۹۴ )
- سکانس چهارم : موج بعدی تاخت و تازها در راه است
پس از انتشار سخن اقای ضرغامی ؛ موج بعدی تاخت و تازها برای وجاهت دادن به سخن ناحق وی براه افتاد :
“چیزی نگذشت که صحبت های ضرغامی مورد تایید و تاکید تعداد زیادی از معماران و فعالان حوزه میراث فرهنگی قرار گرفت.”( سایت کجا رو ، ۱ شهریور )
“پس از این صحبت‌های وزیر بود که صحبت‌های او مورد تایید و تاکید تعداد زیادی از معماران و فعالان حوزه میراث فرهنگی قرار گرفت ! ” ( مجله سفر بازی ؛ ۲ شهریور)
و احتمالا موج های بعدی تاخت و تازها برای تئوریزه شدن در راه خواهد بود .
- سخن پایانی
پس از انقلاب اسلامی تلاشهای قانونی و اجرایی خوبی برای اصلاح رویه غلط معماری پیش از انقلاب صورت گرفته است ولی البته ناکافی بوده و مشکلات پیش از انقلاب ادامه یافته است . لکن ضعفهای موجود دلیل تحریف تاریخ معماری و تاختن به دستاوردهای انقلاب اسلامی نبایستی قرار گیرد .
اقدام اقای ضرغامی جفا به جمهوری اسلامی بوده ، تمجید از معماری دوران پهلوی و انحراف در بیان تاریخ معماری است .
ایشان بایستی نظرخویش را اصلاح کرده و عذرخواهی رسمی کند . ودرغیر اینصورت صلاحیت خویش را از دست داده اند .
ضروری است ؛ موضوع توسط کمیسیون عمران درصحن علنی مجلس از وزیر سوال شود و ایشان ملزم به جواب شوند .
ضرورت دارد وزیر راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان و مراکز علمی معماری و شهرسازی ونهادهای مربوطه در راستای وظایف خویش از حقیقت امر دفاع کرده و موضع گیری نمایند .
لازم است ایشان دعوت به مناظره شوند و در همان رسانه منتشر شود .
ونهایتا با توجه به اهمیت موضوع لازم است ، هم در حوزه آموزش عالی به محتوای آموزشی معماری وشهرسازی با رویکرد هویت اسلامی پرداخته شود و هم در حوزه اجرا نهادهای متولی و مجری ونظارتی به وظایف خویش بخوبی عمل کنند تا شاهد رفع ضعفهای موجود و ارتقای هویت معماری و شهرسازی و آبادانی روستاهای کشور بخصوص در احداثات جدید باشیم .
