ماه رجب ماهی بسیار با فضیلت و از ماه‌های حرام است. به ماه رجب «رجب الأصب» یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم نیز می‌‌گویند. وقایع مهم ماه رجب بعثت پیامبر اسلام(ص) ، تولد امام علی(ع)، امام باقر(ع) و امام جواد(ع) و نیز شهادت امام هادی(ع) و امام کاظم(ع) می باشد .

براساس حدیث نبوی : «ماه رجب برای امت من ماه “استغفار” است. رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است.» این سه ماه از جایگاه ویژه‌ای برخورداربوده و فصل سیر و سلوک تلقی میشود ، که ماه رجب مقدمات ورود به آن است .

در ماه رجب دعاها و اعمال خاصی وارد است که مهمترین آن‌ها «اعمال ایام البیض» (۱۳ تا ۱۵ ماه) و اعمال ام‌داوود و برنامه اعتکاف است. این سنن تضعیف شده توسط نظام شاهنشاهی ، بعد از انقلاب اسلامی ، ترویج شده و بسیار رواج یافته و معنویت بخش برای مردم و جامعه شده است .

خواندن دعای یا من ارجوه در ماه رجب بسیار سفارش شده است. دراین نوشتار مضامین آن در چهار بخش برای تعمق بیشتر ارایه شده است :

** نخست **

خدا را صدا کردن با وصفات وی

در این دعای شریف در دو مرحله خداوند متعال را با اسامی و صفات ذاتی و افعالی خاصش . نیز با رابطه ای که با او داریم ، براساس شرایط ماه رجب و نیاز انسان ، او را صدا می زنیم  :

• ای آن‌که هر خیری را از او امید دارم         يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ،
• و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم، وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ،
• ای آن‌که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند، يَا مَنْ يُعْطِى الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ،
• ای آن‌که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد، يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ سَأَلَهُ،
• ای آن‌که به هرکه از او نخواهد ( نیز می بخشد )  يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ
• و او را نشناسد نیز می‌بخشد،  وَ ( يَا مَنْ يُعْطِى ) مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ
• عطایش از روی مهربانی و رحمت است، تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً،
• ای مهمان‌نواز. يَا كَرِيمُ
• ای دارای بزرگی  يَا ذَا الْجَلالِ
• و ( ای دارای ) رأفت و محبت، وَالْإِكْرامِ،
• ای دارای بخشش يَا ذَا النَّعْماءِ
• و ( ودارای ) جود، وَالْجُودِ،
• ای دارای عطا يَا ذَا الْمَنِّ
• و ( دارای ) کرم، وَالطَّوْلِ،

** دوم **

اعلام کردن درخواست از خداوند

با عنابه از خدواند درخواست میکنیم ، موارد شش گانه زیر را به ما عطا کند :

• با درخواستم از تو،که عطا کنی ….               أَعْطِنِى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ
• و با درخواستم از تو ، که بازگردانی ….         وَاصْرِفْ عَنِّى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ
• و بر من بیفزایی …..                           وَزِدْنِى …..
• و آتش دوزخ را حرام کنی.                       حَرِّمْ …. عَلَى النَّارِ

** سوم **

درخواستهای ما از خداوند

در هر روز ماه رجب در بعد از نماز، این شش چیز را با عنایه از خداوند متعال درخواست می کنیم که به ما عطا کند:

• همه‌ی خیر دنیا                              جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيا
• و همه خیر آخرت را به من عطا کن      وَجَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ،
• همه شر دنیا جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيا
• و شر آخرت را بازگردان، وَشَرِّ الْآخِرَةِ،
• و از احسانت بر من بیفزای  وَزِدْنِى مِنْ فَضْلِكَ
• محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن.  حَرِّمْ شَيْبَتِي عَلَى النَّارِ

** چهارم **

دلیل درخواست از خداوند

دلیل درخواست از خداوند در این فراز ذکر شده است :

• زیرا آنچه را تو عطا کردی کاستی ندارد  فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَيْتَ،

لازم به یاد آوری است داخل ( پرانتز) را بعلت تعمیم پذیری کلمه قبل و یا بعدش برای برداشت مفهوم مستقل در هر عبارت اضافه کرده ام .

***********   پیوست : ************

دعای ماه رجب

( منبع ترجمه از حجت الاسلام شیخ حسین انصاریان ؛ پایگاه اطلاع رسانی عرفان)

يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ، وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ، يَا مَنْ يُعْطِى الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ، يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ سَأَلَهُ، يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَمَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً، أَعْطِنِى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيا وَجَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ، وَاصْرِفْ عَنِّى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيا وَشَرِّ الْآخِرَةِ، فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَيْتَ، وَزِدْنِى مِنْ فَضْلِكَ يَا كَرِيمُ

.ای آن‌که هر خیری را از او امید دارم و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم، ای آن‌که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند، ای آن‌که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد، ای آن‌که به هرکه از او نخواهد و او را نشناسد نیز می‌بخشد، عطایش از روی مهربانی و رحمت است، با درخواستم از تو، همه‌ی خیر دنیا و خیر آخرت را به من عطا کن و با درخواستم از تو همه شر دنیا و شر آخرت را بازگردان، زیرا آنچه را تو عطا کردی کاستی ندارد و از احسانت بر من بیفزای ای مهمان‌نواز.

راوی گفت: حضرت مَحاسن (موهای صورت) شریف خود را در پنجه‌ی چپ گرفت و این دعا را با حالت درماندگی و زاری همراه حرکت دادن انگشت اشاره دست راست خواند و پس از این گفت

:يَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِكْرامِ، يَا ذَا النَّعْماءِ وَالْجُودِ، يَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، حَرِّمْ شَيْبَتِي عَلَى النَّارِ

.ای دارای بزرگی و رأفت و محبت، ای دارای بخشش و جود، ای دارای عطا و کرم، محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن.

*********