اعمال ماه مبارک رمضان ، ماه نزول قرآن و برکات آسمانی ، شامل دو بخش اعمال مشترک ماه و اعمال اختصاصی روزها و شب های این ماه پرفضیلت می باشد که در این نوشتار دعاهای مشترک ماه رمضان با روش نوینی تبیین شده است .
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
دعاهای مشترک ماه رمضان سه دعا می باشد.
نخست : دعای “یا علی یا عظیم “
این دعا از چهار بخش تشکیل شده است :
الف ) صدا زدن خداوند به برخی از صفاتش : خداى بلند مقام – خداى بزرگ -خدای بزرگوار – آمرزنده اى مهربان -بی هیچ مثل و مانندى – خدایی که به گفتار و کردار خلق شنوا و بیناست
ب) توصیف فضلیت ماه رمضان و شب قدر : این ماه است که مقامش را عظیم کردى و کرامت و شرافت و فضیلتش بر سایر ماه‌ها دادى – و این ماه است که روزه اش بر من واجب گردانیدى و این ماه رمضان است که در آن قرآن را نازل فرمودى و شب قدر را در این ماه مقرر داشتى که آن شب بر هزار ماه برترى دادى
ج) درخصوص شان نزول قران کریم : در آن قرآن را نازل فرمودى براى راهنمایى مردم و روشن کردن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل و شب قدر را در این ماه مقرر داشتى که آن شب بر هزار ماه برترى دادى
د) درخواست از خدا : پس اى خدایى که بر همه منت دارى و هیچ کس بر تو منت ندارد بر من منت گذار در میان آن همه بندگانت که منت گذارده اى و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت ابدت داخل گردان به حق رحمت بىپایانت اى مهربان‌ترین مهربانان عالم.
ای خدایی که چنین هستی :
- ای بلندمرتبه، يَا عَلِىُّ
- ای بزرگ، يَا عَظِيمُ،
- ای آمرزنده، يَا غَفُورُ
- ای مهربان، يَا رَحِيمُ،
- تویی پروردگار بزرگ أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِيمُ
- که چیزی همانندش نیست الَّذِى لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْءٌ
- و اوست شنوای بینا وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ،
ماه رمضانی که چنین است :
- و این ماهی است که وَهذَا شَهْرٌ
- به آن عظمت عَظَّمْتَهُ
- و ارزش وَكَرَّمْتَهُ
- و برتری و مزیّت بخشیدی وَشَرَّفْتَهُ
- و بر سایر ماه‌ها برتری دادی وَفَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ،
- و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذِى فَرَضْتَ صِيامَهُ عَلَىَّ،
- و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ
قرآنی که چنین است :
- برای هدایت مردم هُدىً لِلنَّاسِ
- و بیان دلایل روشن از هدایت وَبَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى
- و تشخیص حق از باطل وَالْفُرْقانِ
شب قدری که چنین است :
- و شب قدر را در آن قرار دادی وَجَعَلْتَ فِيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ
- و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، وَجَعَلْتَها خَيْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ،
ای خدایی که:
- ای صاحب مهر و محبت فَيا ذَا الْمَنِّ
- که بر تو منّتی گذاشته نشود،بر من وَلَا يُمَنُّ عَلَيْكَ مُنَّ عَلَىَّ
از تو درخواست میکنم :
- به آزادی از آتش منّت نه بِفَكاكِ رَقَبَتِى مِنَ النَّارِ
- در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی فِى مَنْ تَمُنُّ عَلَيْهِ
- و وارد بهشتم گردان، وَ أَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ
- ای مهربان‌ترین مهربانان. بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
دوم : دعای اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ
دراین دعا ۱۳ درخواست ( برای فوت شدگان، فقرا، گرسنگان، برهنگان ، قرض داران، غم زدگان، افراد دوراز وطن ، اسرا، رفع فساد در کار مسلمین، بیماران، رخنه فقر، بدی حال ما، ادا قرض و بی نیازشدن ) ازخداوندی که توانا برهرچیزی است شده است .
- خدایا، بر اهل قبور شادی وارد کن؛ اللّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ،
- خدایا، هر تهیدستی را بی‌نیاز کن، اللّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ،
- خدایا، هر گرسنه‌ای را سیر کن، اللّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جائِعٍ،
- خدایا، هر برهنه‌ای را بپوشان، اللّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيانٍ،
- خدایا، قرض هر بدهکاری را ادا کن، اللّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ،
- خدایا، غم هر غم‌زده‌ای را برطرف کن، اللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ،
- خدایا، هر غریبی را به وطن بازگردان، اللّهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ،
- خدایا، هر اسیری را آزاد فرما، اللّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِيرٍ،
- خدایا، هر فسادی را در کار مسلمانان اصلاح کن، اللّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ،
- خدایا هر بیماری را درمان ده، اللّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيضٍ،
- خدایا راه تهیدستی ما را با توانگری‌ات ببند، اللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناكَ،
- خدایا بدحالی ما را به خوبی حال خود تغییر ده، اللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا
- خدایا، وام ما را بپرداز و ما را از تهیدستی بی‌نیاز کن، اللّهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ، الدَّيْنَ وَأَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ،
- همانا تو بر هر کاری توانایی. إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
سوم : دعای اللهم رب شهر رمضان
این دعا شامل چهار موضوع می باشد :
الف ) صدا زدن خداوند به برخی از صفاتش
ب) توصیف فضیلت ماه رمضان
ج) درخواست حج خانه خدا
د) درخواست بخشش گناهان
- اى خدا اللَّهُمَّ
- اى رب ماه رمضان رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ
- که در این ماه قرآن را نازل کردى الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ
- و بر بندگانت واجب فرمودى روزه را وَ افْتَرَضْتَ عَلَى عِبَادِکَ فِیهِ الصِّیَامَ
- درود فرست بر محمد و آل محمد صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
- و مرا حج بیت الحرامت را در این سال و در همه سال نصیب گردان وَ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ
- و آن گناهان بزرگ مرا بیامرز وَ اغْفِرْ لِی تِلْکَ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ
- که آن گناهان را جز تو کسى اى خدا بخشنده دانا نمى آمرزد. فَإِنَّهُ لاَ یَغْفِرُهَا غَیْرُکَ یَا رَحْمَانُ یَا عَلاَّمُ
***** پیوست *****
متن دعاهای مشترک
( منبع متن : منقول از شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان)
( منبع ترجمه: از حجت الاسلام شیخ حسین انصاریان ؛ پایگاه اطلاع رسانی عرفان)
https://erfan.ir
*************
پس از نمازهاى واجب خوانده میشود :
يَا عَلِىُّ يَا عَظِيمُ، يَا غَفُورُ يَا رَحِيمُ، أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِيمُ الَّذِى لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ، وَهذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَكَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذِى فَرَضْتَ صِيامَهُ عَلَىَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنَّاسِ وَبَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ وَجَعَلْتَ فِيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَجَعَلْتَها خَيْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، فَيا ذَا الْمَنِّ وَلَا يُمَنُّ عَلَيْكَ مُنَّ عَلَىَّ بِفَكاكِ رَقَبَتِى مِنَ النَّارِ فِى مَنْ تَمُنُّ عَلَيْهِ وَ أَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگ که چیزی همانندش نیست و اوست شنوای بینا و این ماهی است که به آن عظمت و ارزش و برتری و مزیّت بخشیدی و بر سایر ماه‌ها برتری دادی و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، برای هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تشخیص حق از باطل و شب قدر را در آن قرار دادی و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، ای صاحب مهر و محبت که بر تو منّتی گذاشته نشود، بر من به آزادی از آتش منّت نه در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی و وارد بهشتم گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان.
*************
حضرت رسول (صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) فرموده اند: هرکه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبی بخواند حق تعالی بیامرزد گناهان او را تا روز قیامت و دعا این است :
اللّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ، اللّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ، اللّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جائِعٍ، اللّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيانٍ، اللّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ، اللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ، اللّهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ، اللّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِيرٍ، اللّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ، اللّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيضٍ، اللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناكَ، اللّهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ، اللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ وَأَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
خدایا، بر اهل قبور شادی وارد کن؛ خدایا، هر تهیدستی را بی‌نیاز کن، خدایا، هر گرسنه‌ای را سیر کن، خدایا، هر برهنه‌ای را بپوشان، خدایا، قرض هر بدهکاری را ادا کن، خدایا، غم هر غم‌زده‌ای را برطرف کن، خدایا، هر غریبی را به وطن بازگردان، خدایا، هر اسیری را آزاد فرما، خدایا، هر فسادی را در کار مسلمانان اصلاح کن، خدایا هر بیماری را درمان ده، خدایا راه تهیدستی ما را با توانگری‌ات ببند، خدایا بدحالی ما را به خوبی حال خود تغییر ده، خدایا، وام ما را بپرداز و ما را از تهیدستی بی‌نیاز کن، همانا تو بر هر کاری توانایی.
*************
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ افْتَرَضْتَ عَلَى عِبَادِکَ فِیهِ الصِّیَامَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ وَ اغْفِرْ لِی تِلْکَ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ فَإِنَّهُ لاَ یَغْفِرُهَا غَیْرُکَ یَا رَحْمَانُ یَا عَلاَّمُ
اى خدا اى رب ماه رمضان که در این ماه قرآن را نازل کردى و بر بندگانت واجب فرمودى روزه را ، درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا حج بیت الحرامت را در این سال و در همه سال نصیب گردان و آن گناهان بزرگ مرا بیامرز.که آن گناهان را جز تو کسى اى خدا بخشنده دانا نمى آمرزد.
*************
