در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب کبیر اسلامی ایران و در نقطه‌ی عطف ورود از چله اول به چله دوم ، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور «بیانیه‌ی گام دوم انقلاب» و برای تداوم  راه بالنده وتکاملی آن ، به تبیین دستاوردهای پرافتخار چهار دهه‌ی قبل پرداخته و توصیه‌هایی اساسی به‌منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرموده‌اند.
بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» مطلع نوید بخش خطاب به ملت ایران و به‌ویژه جوانان بوده و راهنمایی با افق دید تیز بینانه برای «دومین مرحله‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» خواهد بود و «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم خواهد زد.

بیانیه مهم و راهبردی رهبر معظم انقلاب با عنوان “گام دوم” در در ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ مصادف با چهلمین سال پیروزی انقلاب منتشر شد .بیانیه مذکور حاوی نکات ومطالب بسیار مهم وتعیین کننده ای بوده و انقلاب را «به آرمان بزرگش که همانا ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمیٰ (ارواحنافداه) هست» نزدیک تر خواهد کرد.

رویکرد نگارش ؛ متکی بر تجارب گذشته وعبرت آموزی از فراز ونشیبهای چله اول ، نگاه و تبیین آینده مطلوب می باشد . وسطح انتظار رهبری ، استفاده حداکثری از ظرفیتهای مردمی با رویکرد جهادی و انتظار بیشتر ازجوانان ؛ بخصوص جوانان مومن انقلابی بوده ، که لازمست شانه زیر مسولیت داده و مدیریت انقلابی کشور را شکل دهند و توصیه ها را پیاده سازی نمایند .

?تلاشهای دشمنان خارجی :

براساس بیانیه گام دوم ،دشمنان در موارد زیر در تلاش علیه کشور و انقلاب بوده و هستند :

✳️”زلزله انقلاب ، فرعونهای دربستر آرمیده ، را بیدار کردودشمنی هاباهمه شدت آغازشد.‌” بعبارتی میتوان گفت ،انقلاب اسلامی ، که متکی برخود بوده و دست اجانب برکشور را قطع کرد، سبب شروع دشمنی علنی دشمنان با کشور و انقلاب گردید.

✳️کشور آماج تهدیدجدی دشمنان قرارگرفته بود و انقلاب اسلامی،امنیت وثبات کشور و تمامیت ارضی را ضمانت کرد.

✳️ چالش بیرونی ، تحریم و وسوسه های دشمن است . ( توصیه سوم )

✳️اینکه کسی گمان کند ، که مشکلات اقتصادی صرفا ناشی از تحریم است…. خطای نابخشودنی است ،که بخواهند نسخه زانوزدن در برابر دشمن بپیچند.

✳️کشور دچارتحریم مالی و علمی بوده است . لکن کشور دستاوردهای بی نظیری در دانش و فناوری داشته است ، که مستلزم شکرگزاری به درگاه الهی است .

✳️دشمنان انقلاب ، با انگیزه قوی ، تحریف ودروغ پردازی درباره گذشته و حتی زمان حال را دنبال می کنند. واز پول وهمه ابزارها برای آن بهره میگیرند .

✳️راه زنان فکر و عقیده و آگاهی بسیارند، حقیقت را از دشمن و پیاده نظامش نمی توان شنید

✳️برنامه جدی دشمنان انقلاب ،توطئه واژگونه نمایی و لااقل سکوت و پنهان سازی است .

✳️هم اکنون تهاجم روز افزون دشمنان به دلهای پاک‌جوانان و نوجوانان وحتی نونهالان ، با ابزارهای رسانه ای پیشرفته و فراگیر، توسط کانونهای ضدمعنویت و ضداخلاق را به چشم خود می بینم.

✳️دنیای غرب ، باوجود تهیدستی در بنیان های اخلاقی و اقتصادی، بدنبال تحمیل زندگی غربی ، بدای بدست گرفتن اختیار سیاست واقتصاد آنهاست .

✳️خبرهای دروغ ، تحلیل های مغرضانه ، وارونه نشان دادن واقعیت ها، پنهان کردن جلوه های امید بخش ، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسنات بزرگ ، برنامه های همیشگی هزاران رسانه صوتی وتصویری واینترنتی دشمنان ملت ایران است .

✳️دشمن بدخواه وکینه توز .. از جهادعلمی شما به شدت بیمناک است .

?دشمنان داخلی و غفلت زدگان داخلی:

برمبنای بیانیه گام دوم ، دشمنان داخلی در تلاش علیه انقلاب و ایجاد چالش هستند و برخی غفلت زدگان داخلی نیز ، دانسته یا نادانسته ،همسو با اهداف دشمنان در تلاش بوده وهستند:

❇️اینکه کسی گمان کند که 《 مشکلات اقتصادی صرفا ناشی از تحریم است و علت تحریم هم مقاومت ضداستکباری و تسلیم نشدن در برابر دشمن است ، پس راه حل ، زانوزدن در برابر دشمن و بوسه زدن برنجه های گرگ است》 خطایی نابخشودنی است. این تحلیل سراپا غلط ، هرچند گاه از زبان وقلم برخی غفلت زدگان داخلی صادر میشود ، اما منشا آن ، کانون های فکر و توطئه خارجی است ، که با صدزبان به تصمیم سازان وتصمیم گیران و افکار عمومی داخلی القا میشود.

❇️اگر از این راهبرد ( شناخت گذشته و تجربه آموزی)غفلت شود، دروغها ، بجای حقیقت خواهند نشست وآینده مورد تهدیدهای ناشناخته قرارخواهد گرفت .

❇️دنباله های آنان ( دشمنان خارجی ) در داخل کشور …. که با استفاده از آزادی ها در خدمت ( برنامه های ) دشمن حرکت میکنند.

❇️تلاش جهنمی ها، برای جهنمی کردن مردم با زور و فریب ، که حکومتها باید اجازه ندهند

• ?چالشها وعیوب درونی :

عیوب درونی کشور و چالشهایی که برای کشور و مردم ، ایجاد مشکل و معضل می کنند، برمبنای گام دوم انقلاب موارد زیر می باشند :

♻️فساداقتصادی واخلاقی و سیاسی ،توده چرکین کشورها ونظامها واگر در بدنه حکومت ها عارض شود،زلزله ویرانگرو ضربه زننده به مشروعیت آنهاست ….. خطر بروز این تهدید (وسوسه مال و مقام و ریاست ) در جمهوری اسلامی …. هرگز بعید نبوده و نیست.

♻️انقلاب اسلامی….تجدیدنظرپذیر واهل انفعال نیست…. و آنرا ….. هشدار به صاحبان حرفهای بی عمل می شمارد .

♻️مهم ترین عیوب ،وابستگی اقتصاد به نفت ، دولتی بودن بخش هایی از اقتصاد که در حیطه وظایف دولت نیست . نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیت داخلی ، استفاده اندک از ظرفیت ونیروی انسانی کشور،بودجه بندی معیوب و نامتوازن ، وسرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرایی اقتصاو و عدم رعایت اولویت ها و وجود هزینه های زائد و حتی مسرفانه در بخشهایی از دستگاههای حکومتی است .

♻️ظرفیت های طبیعی و انسانی، کم نظیر است و بسیاری از این ظرفیت ها، باغفلت دست اندرکاران ، تاکنون بی استفاده یا کم استفاده مانده است .

♻️ضعف در اجرای سیاستها

♻️اقتصاد ضعیف ،نقطه ضعف و زمینه ساز نفوذ و سلطه ودخالت دشمنان است .

♻️عملکردهای ضعیف ، اقتصادکشور را از بیرون ودرون دچار چالش ساخته است

• ⭕️دغدغه های رهبری :

رهبر انقلاب اسلامی ، در  زمانها وشرایط مختلف کشورها ، همواره دغدغه های اساسی که برای کشور و جامعه رخ داده و یا احتمال آن وجود میداشت ، داده اند. و در بیانیه گام دوم ، اهم دغدغه هایی که بیان شده است ، موارد زیر می باشد:

?مشکلات زندگی مردم  : نتیجه این ها( نگاه به خارج و نه به توان وظرفیت داخلی و….) مشکلات زندگی مردم از قبیل بی کاری جوان ها، فقر درآمدی در طبقه ضعیف و امثال آن است .

?نارضاریتی از کارکردعدالت : نارضایتی این حقیر از کارکرد عدالت درکشور به دلیل آنکه این ارزش والا باید گوهر بی همتا برتارک نظام جمهوری اسلامی باشدو هنوز نیست ، نباید به این‌معنی گرفته شود که برای استقرار عدالت کار انجام نگرفته است .

?تبعیض در توزیع منابع عمومی ومیدان دادن به ویژه خواری ومدارا با فریب گران اقتصادی که همه به بی عدالتی می انجامد، به شدت ممنوع است .

?سیاستها و…‌ بارهاتکرار شده : این سخنان درقالب سیاست ها و قوانین ، بارها تکرار شده است ولی برای اجرای شایسته ی آن چشم امید به شما جوان ها است .

?وجود ظرفیتهای استفاده نشده .

?اینجانب همواره، گرم وقاطع وجدی  به…. تذکر وهشدار وفراخان داده ام . ولی اینک مطالبه ی عمومی من از َشما جوانان است.

• توصیه های گام دومی

رهبرانقلاب برای گام دوم انقلاب هفت توصیه راهبردی نموده اند، که بایستی پیوسته وهمواره سراوحه برنامه ریزی مدیران انقلابی و آحاد حامعه باشد :

• علم و پژوهش : دانش،‌ آشکارترین وسیله‌ی عزّت و قدرت یک کشور است… ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست یابیم. ….اینک مطالبه‌ی عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیّت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید.
  معنویّت و اخلاق: معنویّت به معنی برجسته کردن ارزشهای اخلاق به معنی رعایت فضلیت‌های اخلاقی … . در دوره‌ی پیش‌ِرو باید دراین‌باره‌ها برنامه‌های کوتاه‌مدّت و میان‌مدّت جامعی تنظیم و اجرا شود؛ ان‌شاء‌الله.
• اقتصاد: راه‌حلّ این مشکلات، سیاستهای اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه‌ی بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولتها پیگیری و اقدام شود.
• عدالت و مبارزه با فساد:…تبعیض در توزیع منابع عمومی و میدان دادن به ویژه‌خواری و مدارا با فریبگران اقتصادی که همه به بی‌عدالتی می‌انجامد، بشدّت ممنوع است؛ همچنین غفلت از قشرهای نیازمند حمایت، به هیچ رو مورد قبول نیست….چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان -که بحمدالله کم نیستند- سپرده شود، این امید برآورده خواهد شد؛ ان‌شاءالله.
• استقلال و آزادی: استقلال ملّی به معنی آزادی ملّت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرت‌های سلطه‌گر جهان است و آزادی اجتماعی به معنای حقّ تصمیم‌گیری و عمل کردن و اندیشیدن برای همه‌ی افراد جامعه است….همه -مخصوصاً دولت جمهوری اسلامی‌- موظّف به حراست از آن با همه‌ی وجودند.
• عزّت ملّی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن: این هر سه، شاخه‌هایی از اصلِ «عزّت، حکمت، و مصلحت» در روابط بین‌المللی‌اند.. سردمداران نظام سلطه نگرانند؛ پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملّت ایران علاوه‌ بر آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیر قابل اعتماد میداند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابیو ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه‌حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حلّ خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت.
• سبک زندگی: تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است؛ مقابله با آن، جهادی همه‌جانبه و هوشمندانه میطلبد که باز چشم امید در آن به شما جوانها است.
• رهنمودها و راهکارهای رهبری انقلاب :

رهبری انقلاب ، در دیدارهای بخشهای دولتی و یا مردمی ، همواره برای مصالح جامعه ، رهنمودهای خود را بیان داشته اند. به برخی از آنها که عمل شد،نتایج بسیار درخشانی ، برای کشور به ارمغان اورده و به برخی از انها نیز که بی توجهی شده ، معضلات و مشکلات عدیده ای را بهمراه آورده است . برای گام دوم انقلاب اسلامی ،راهبردها و راهکارهای اساسی زیر ارایه شده است :

?حل مشکلات بدون آمریکا : دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها(آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی ) با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت. ( بند دوم توصیه ششم گام دوم انقلاب اسلامی )

?راه همه مشکلات در داخل است

?مشکلات را برطرف نمایند :

• راه حل مشکلات : راه‌حلّ این مشکلات، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه‌ی بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولتها پیگیری و اقدام شود. ( بند چهارم توصیه سوم گام دوم انقلاب اسلامی )
• مشکلات کنونی وجود نمی داشت اگر : بدانید که اگر بی‌توجّهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه‌هایی از تاریخ چهل‌ساله نمیبود ــ که متأسّفانه بود و خسارت‌بار هم بود ــ بی‌شک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمانهای بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمیداشت. ( مقدمه هفت سرفصل توصیه ها ، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی )
• علل مشکلات: مهم‌ترین عیوب، وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطه‌ی وظایف دولت نیست، نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیّت داخلی، استفاده‌ی اندک از ظرفیّت نیروی انسانی کشور، بودجه‌بندی معیوب و نامتوازن، و سرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرائی اقتصاد و عدم رعایت اولویّتها و وجود هزینه‌های زائد و حتّی مسرفانه در بخشهایی از دستگاه‌های حکومتی است. نتیجه‌ی اینها مشکلات زندگی مردم از قبیل بی‌کاری جوانها، فقر درآمدی در طبقه‌ی ضعیف و امثال آن است. ( بند سوم توصیه سوم گام دوم انقلاب اسلامی )
• مدیران مشکلات کنونی را رفع کنند : به‌جز اینها، فرصتهای مادّی کشور نیز فهرستی طولانی را تشکیل میدهد که مدیران کارآمد و پُرانگیزه و خردمند میتوانند با فعّال کردن و بهره‌گیری از آن، درآمدهای ملّی را با جهشی نمایان افزایش داده و کشور را ثروتمند و بی‌نیاز و به معنی واقعی دارای اعتماد به نفس کنند و مشکلات کنونی را برطرف نمایند. ….. دهه‌ی دوّم چشم‌انداز، باید زمان تمرکز بر بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته و نیز ظرفیّتهای استفاده نشده باشد و پیشرفت کشور از جمله در بخش تولید و اقتصاد ملّی ارتقاء یابد. ( مقدمه هفت سرفصل توصیه ها ، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی )

?کلید اساسی قفل : امّا پیش از همه چیز، نخستین توصیه‌ی من امید و نگاه خوشبینانه به آینده است. بدون این کلید اساسیِ همه‌ی قفلها، هیچ گامی نمیتوان برداشت. آنچه میگویم یک امید صادق و متّکی به واقعیّتهای عینی است. این‌جانب همواره از امید کاذب و فریبنده‌ دوری جسته‌ام، امّا خود و همه را از نومیدی بی‌جا و ترس کاذب نیز برحذر داشته‌‌ام و برحذر میدارم. در طول این چهل سال ــ و اکنون مانند همیشه ــ سیاست تبلیغی و رسانه‌ای دشمن و فعّال‌ترین برنامه‌های آن، مأیوس‌سازی مردم و حتّی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبرهای دروغ، تحلیل‌های مغرضانه، وارونه‌ نشان دادن واقعیّتها، پنهان کردن جلوه‌های امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسّنات بزرگ، برنامه‌‌ی همیشگی هزاران رسانه‌ی صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است؛ و البتّه دنباله‌های آنان در داخل کشور نیز قابل مشاهده‌اند که با استفاده از آزادی‌ها در خدمت دشمن حرکت میکنند. شما جوانان باید پیش‌گام در شکستن این محاصره‌ی تبلیغاتی باشید. در خود و دیگران نهال امید به آینده را پرورش دهید. ترس و نومیدی را از خود و دیگران برانید. این نخستین و ریشه‌ای‌ترین جهاد شما است. نشانه‌های امیدبخش ــ که به برخی از آنها اشاره شد ــ در برابر چشم شما است. ….. قدر خود را بدانید و با قوّت خداداد، به سوی ‌آینده خیز بردارید و حماسه بیافرینید. ( مقدمه هفت توصیه ، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی )

?بی عدالتی ممنوع : با این همه اینجانب به جوانان عزیزی که آینده‌ی کشور، چشم انتظار آنها است صریحاً میگویم آنچه تاکنون شده با آنچه باید میشده و بشود، دارای فاصله‌‌ای ژرف است. در جمهوری اسلامی، دلهای مسئولان به طور دائم باید برای رفع محرومیّتها بتپد و از شکافهای عمیق طبقاتی بشدّت بیمناک باشد. در جمهوری اسلامی کسب ثروت نه‌تنها جرم نیست که مورد تشویق نیز هست، امّا تبعیض در توزیع منابع عمومی و میدان دادن به ویژه‌خواری و مدارا با فریبگران اقتصادی که همه به بی‌عدالتی می‌انجامد، بشدّت ممنوع است؛ همچنین غفلت از قشرهای نیازمند حمایت، به هیچ رو مورد قبول نیست. این سخنان در قالب سیاستها و قوانین، بارها تکرار شده است ولی برای اجرای شایسته‌ی آن چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور  به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان ــ که بحمداللّه کم نیستند ــ سپرده شود، این امید برآورده خواهد شد؛ ان‌شاءاللّه. ( بند چهارم توصیه چهارم گام دوم انقلاب اسلامی )

?باید عقب افتادگی ها جبران شود : امّا آنچه من میخواهم بگویم این است که این راه طی شده، با همه‌ی اهمیّتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ما از صفر شروع کرده‌ایم. عقب‌ماندگی شرم‌آور علمی در دوران پهلوی‌ها و قاجارها در هنگامی که مسابقه‌ی علمی دنیا تازه شروع شده بود، ضربه‌ی سختی بر ما وارد کرده و ما را از این کاروان شتابان، فرسنگها عقب نگه داشته بود. ما اکنون حرکت را ‌آغاز کرده و با شتاب پیش میرویم ولی این شتاب باید سالها با شدّت بالا ادامه یابد تا آن عقب‌افتادگی جبران شود. …… سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید. ( بند دوم توصیه اول گام دوم انقلاب اسلامی )

?جهادعلمی را در پیش گیرید : سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید. ( بند دوم توصیه اول گام دوم انقلاب اسلامی )

?تبلعات دشمن : سیاست تبلیغی ورسانه ای دشمن و فعال ترین برنامه های آن ، مایوس سازی مردم وحتی مسولان ومدیران ما از آینده است.

?مدیران کارآمدو پرانگیزه وخردمند می توانند… مشکلات کنونی را برطرف نمایند.

?نظارت : دستگاههای نظارتی ودولتی باید باقاطعیت وحساسیت ،از تشکیل نطفه فساد پیشگیری وبا رشد آن ،مبارزه کنند.

?و سایر موارد درج شده در متن بیانیه ، که در این مجمل نمی گنجد .

• سخن پایانی
• گام دوم، فقط گام دوم پس از چله اول انقلاب اسلامی نیست . گام دوم، بدنبال گام اول که طلوع اسلام  چهارده قرن پیش ، بعنوان آخرین دین الهی بوده و نیز بدنبال زمینه سازی ظهور اخرین امام مصلح (عج) و محقق ساختن وعده الهی و تحقق حکومت صالحان است.  زمانه خروج مظلومان جهان از سیطره غاصبان فرا رسیده است .و حاکمیت ظالمان روبه پایان است و خورشید عالم تاب مهدوی، با گسترش انوار انقلاب اسلامی،  روبه اکمال است .
• ما مکلفیم به تحقق اهداف انقلاب اسلامی هستیم . شکست انقلاب، شکست اسلام است و بدین سبب حفظ آن از اوجب واجبات است. چرا که دندانهای تیز شده گرگهای دشمن اسلام بر نابودی کامل اسلام است. لذا چاره ای و راهی بهتر از عمل به بیانیه گام دوم نداریم . گزینه های دیگر پر از نقص و ضعف وانحراف است.
• انقلاب اسلامی در گام اول خود با چالشها ومشکلات زیادی مواجه بود، بجز بخش مربوط به فتنه های دشمنان خارجی و داخلی، و نیز ضعفهای درونی. بسیاری از مشکلات ناشی از سومدیریتها بوده و مبنای آن نیز انتخاب غیر اصلح ، توسط مردم بوده است،  که دود آن نیزدر چشم خود رفته است و این شیوه نیاز به تجدید نظر دارد . بایستی با انتخاب مدیرانی همگام با گام دوم انقلاب،  شرایط تحقق بیانیه گام دوم را تسهیل نموده و در ان سهیم باشیم .
• در صورت عمل به توصیه های گام دوم، چالشهاو عیوب درونی کاهش یافته و دشمنان خارجی و داخلی به اهدافش نایل نخواهند شد. انفجار نوری که در ابتدای گام اول انقلاب به یکباره ظلمات ستم شاهی را شکافت و ملت ایران را به نور اسلام ناب  منور ساخت و به نعمت انقلاب اسلامی بسیاری از ارزشهای اسلامی احیا گردیده و ان شالله با ایجاد تمدن نوین اسلامی در گام دوم انقلاب اسلامی  ، زمینه سازی ظهور نورمهدوی (عج) خواهد گردید .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی، پژوهشگر و مولف کتاب فرهنگ موضوعی گام دوم انقلاب