در این نوشتار نخست به اهمیت اطلاعات و ضرورت رعایت حفاظت از آنها پرداخته شده و سپس شش اصل حفاظت تبیین شده است .
*
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
اهميت حفاظت اطلاعات
در عصر حاضر كه پيوسته شاهد رويدادهاي سياسي، جاسوسي، ترور، خراب‌كاري، سلطه‌گري، جنگ و استثمار ملت‌ها توسط كشورهاي استعمارگر هستيم، زمينه‌ي اجراي مقاصد سلطه‌گرانه، كسب اطلاع از اوضاع سياسي، اقتصادي، صنعتي و توانايي‌هاي نظامي و دفاعي كشورهاي هدف مي باشد.
امروزه اهميت حفاظت اطلاعات، به اندازه‌اي بديهي است كه علاوه بر نهادهاي دولتي، همه‌ي مديران در سطوح گوناگون بخش خصوصي به آن توجهي ويژه دارند، اما اين مقوله در نهادهای دارای طبقه بندی بالا و مراکز حیاتی و حساس از اهميت بيشتري برخوردار است؛ زيرا اطلاعات اين حوزه، مؤلفه‌اي تأثيرگذار در امنيت ملي يک کشور تلقي مي‌شود. مسئله كتمان سرّ در مسائل امنیتی از اهميت بسيار بيشترى برخوردار است و افشاى يك سرّ میتواند سبب اسیب رساندن دشمن و خسارت به جامعه اسلامی شود.
- حفاظت اطلاعات در منابع دینی
- در سیره پيامبر(ص) نیز مواردی از كتمان اسرار وجود داشته است . که سبب غافلگیری دشمن می شده است .
- امام علی (ع) درنامه امام به فرزند ش امام حسن (ع) اشاره به كتمان سرّ شده است( ۳۱ نهج البلاغه) .و نیز در حكمت ۶ و ۴۸ امام(ع)بر اين معنا تأكيد نموده است.
- همچنین امام صادق(ع) آن را همچون خونى مى شمرد كه فقط بايد در درون رگ هاى خود انسان جريان يابد، مى فرمايد: «سِرُّكَ مِنْ دَمِكَ فَلاَ تُجْرِيهِ فِي غَيْرِ أَوْدَاجِكَ».
- کوچکترین کوتاهی در مراعات اصول امنیتی گناه بزرگ شناخته می شود. امام خمینی(ره)
- یک دستورالعمل سخت و محکم ابلاغ شود که هیچ کس حق ندارد از طریق این وسایل مطلب دارای طبقه بندی را منتقل نماید. رهبرانقلاب اسلامی
- اصول حفاظت اطلاعات
حفاظت اطلاعات داراي اصولي است كه به طور خلاصه چنین است :
- اصل اول: صيانت[۱] اهداف حفاظتي:
هدف از حفاظت اطلاعات، حفظ و تأمين موضوعات و مقابله با هرگونه تهديد اعم از بالقوه و بالفعل مي‌باشد. براساس اين اصل ضروري است كليه‌ي موضوعات و اهداف حفاظتي اعم از اشخاص، اماكن، اسناد، ارتباطات و پوششي يا غير پوششي در حوزه خودي يا حريف، خرد و كلان و آشكار يا پنهان مورد حفاظت و صيانت قرار گيرند.
- اصل دوم: تركيب[۲] مناسب اقدامات حفاظتي:
براي استقرار يك حفاظت نسبي و مؤثر و كارآمد، بايد تركيبي از موانع لازم و متحد مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
- اصل سوم: برآورد[۳] استحكام حفاظتي بر اساس ضعيف‌ترين محل:
ميزان استحكام اقدامات حفاظتي، بر حسب ضعيف‌ترين قسمت مكان مورد حفاظت در نظر گرفته مي‌شود؛ زيرا قدرت هر زنجير به اندازه‌ي ضعيف‌ترين حلقه‌ي آن خواهد بود.
- اصل چهارم: تناسب[۴]
اقدامات حفاظتي با ميزان تهديدات: براساس اين اصل هرگونه اقدام حفاظتي بايد متناسب با اهميت و ارزش اهداف، نوع و سنخ هدف، گردش و امتداد اهداف، حجم و ميزان تهديد و شرايط زماني و مكاني طراحي و اجرا گردد.
- اصل پنجم: جامعيت[۵] موضوعات حفاظتي:
براساس اين اصل لازم است كليه‌ي روابط، پيوندها و مناسبات يك موضوع با ساير موضوعات، شناسايي شده و در طراحي حفاظت مورد تأكيد قرار گيرد. براي مثال در طراحي حفاظت اسناد، بايد موضوع حفاظت اماكن (محل نگه‌داري و بايگاني اسناد)، اشخاص (گيرندگان اسناد) و ارتباطات (وسايل ارسال اسناد) مورد توجه قرار گيرند.
- اصل ششم: امكان‌پذيري[۶] (قابليت اجرا):
براساس اين اصل، تركيب كليه اقدامات حفاظتي بايد از قابليت اجرا برخوردار بوده و امكان پياده‌سازي آن در مورد اهداف حفاظتي فراهم گردد. اجراي اين اصل بستگي به امكان‌سنجي پيش از اجراي طرح‌ها و اقدامات حفاظتي است.
- سخن پایانی
دشمنان ازمنابع اشکار و نهان همواره به طرق مختلف وبا ابزارهای گسترده و نوین در صدد جمع آوری اطلاعات ، شناسایی و برنامه ریزی برای آسیب رسانی می باشند . لذا بایستی به ملاحظات حفاطتی توجه کافی صورت گیرد .
[۱]– Protection
[۲]– Mixture(Composition)
[۳]– Estimate
[۴]– Proportion
[۵]– Collectivity
[۶]– Conceivability
