• موقعیت :

شهرشوش واقع در استان خوزستان در ۱۱۵ کیلومتری شمال غربی اهواز می باشد ؛ فاصله آن تا دزفول ۲۴ و تا اندیمشک ۳۸ کیلومتر و فاصله هوایی تا تهران ۴۷۹ کیلومتر و فاصله زمینی شوش تا تهران ۷۶۶ کیلومتر بوده ،  و ارتفاع شهر شوش از سطح دریا ۸۷ متر است.

• وضعیت :

بقعه دانیال نبی (ع) در مرکز شهر قرار دارد و به شهر شوش جلوه ای مذهبی و مکانی زیارتی داده است. و وجود شهر باستانی شوش ، نیز ازجمله جاذبه های گردشگری شهر می باشد.

• پیشینه :

شوش یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شده جهان است، احتمالاً ۶۰۰۰ سال پیش پایه‌گذاری شده [۱]، با وجود این‌که نخستین آثار یک دهکده مسکونی در آن مربوط به ۹۰۰۰ سال پیش هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده‌است .

این شهر باستانی به همراه آرامگاه دانیال نبی و تحت نام بقعه دانیال نبی، شهرشوش و تپه‌های مجاور در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. [۲]

فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن توسط غربیها در پیش از انقلاب صورت گرفته و بسیاری از اثار کشف شده آنرا مخفیانه به تاراج برده اند. و به موزه لوور پاریس انتقال داده و اکنون در معرض نمایش قرار دارد. پیگیری‌ها و مکاتبات دولت ایران برای بازپس‌گیری (اسناد و مدارک) قلعه فرانسوی‌ها که بر روی تپه آکروپل ساخته شده بود منجر به تحویل (فقط) اسناد و مدارک این قلعه در سال ۱۳۷۳ از سوی دولت فرانسه به ایران شد. [۳]

• شوش در دوران دفاع مقدس :

با حمله رژیم بعث عراق به میهن اسلامی مان در ۳۱ شهریور ۵۹ و پیشروی آن ها تا غرب کرخه شهر شوش خالی از سکنه شد و پیوسته مورد حملات هوایی و توپخانه ای بعثیون قرار داشت.

رزمندگان اسلام از این شهر به عنوان عقبه ی جبهه استفاده می کردند. شوش به دلیل بمباران و آتش دشمن در طول ۱۸ ماه خسارات فراوانی دید و بیشتر منازل و اماکن این شهر و از جمله بخشی از مقبره دانیال نبی (ع) تخریب شد.

این شهر، با عملیات فتح المبین از دید و تیر مستقیم متجاوزان خارج گردید. از امام علی (علیه السلام) روایت شده است: هرکس برادرم دانیال را زیارت کند گویی مرا زیارت کرده است. در دوران دفاع مقدس مزار حضرت دانیال (ع) محل برگزاری دعاها و زیارتگاه رزمندگان اسلام بوده است.  [۴]

پس از جنگ تحمیلی بسیاری از خرابیهای رژیم بعث عراق بازسازی شده و شهر نیز توسعه وگسترش یافته است .

• حرم دانیال نبی (ع)

حضرت دانیال(ع) که امروزه با نام دانیال نبی شناخته می‌شود از پیامبران بزرگ الهی است و لقب نبی الله دارد. دانیال در باور ادیان ابراهیمی یکی از پیامبران بنی اسراییل در قرن هفتم پیش از میلاد به شمار می‌رود. وی از قبیله یهودا و پسر یوحناست و تبارش به پسر چهارم از همسر اول یعقوب نبی باز می‌گردد و به واسطه پیش‌گویی‌هایش در مورد حوادث آینده و بعثت حضرت محمد(ص) شهرت بسیاری دارد. سپاهیان بُخت النَصر، یکی از پادشاهان بابل در جریان حمله به بیت المقدس او را که تنها ۱۲ سال داشت اسیر کردند و با گروهی از قومش به بابل فرستادند.[۵]

• شهر باستانی

شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته‌ است، یکی تمدن میانرودان و دیگری تمدن عیلام . قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته‌ است .

شهر شوش پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدیه پیوند می‌داد. می‌توان گفت اداره سرزمین  پهناور ایران و حفظ امنیت  آن و  انتقال سریع یگان‌های نظامی و گسترش بازرگانی و ترابری و تسهیل در امر مسافرت از مهم‌ترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راه‌ها در این دوره بوده‌ است . [۶]

• کاخ آپادانا شوش

کاخ آپادانا شوش در شهر باستانی و کهن شوش واقع شده است. آپادانا به بناهای باستانی با تالارهای ستون دار گفته می شود که نمونه آن در تخت جمشید نیز وجود دارد. محوطه تاریخی شوش مجموعه ای از آثار تاریخی است که آثاری چون کاخ شائور، کاخ آپادانا، دروازه‌ی شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه‌ی بناهای تاریخی دوران اسلامی، قلعه‌ی فرانسوی‌ها و تپه‌های آکروپول در آن قرار گرفته اند. [۷]

• قلعه شوش

قلعه شوش که به قلعه فرانسوی‌ها (اکروپل)  نیز شهرت دارد به دست گروه باستان شناسی فرانسوی در سال ۱۸۹۷ میلادی روی بلندترین نقطه شهر شوش (تپه‌ای تاریخی) برای سکونت باستان‌شناسان فرانسوی بنا شده است. ودر طول دوره استقرار این گروه در پیش از انقلاب ، بسیاری از اثار اکتشافی را نیز غارت برده اند .

این قلعه شباهت بسیار زیادی به زندان باستیل فرانسه دارد که با استفاده از آجرهای به دست آمده از کاخ داریوش و تعدادی از آجرهای منقوش به خط میخی چغازنبیل به دست معماران دزفولی بنا شده است.

این قلعه بسیار زیبا یکی از منحصر به فردترین آثار تاریخی و دیدنی ایران و استان خوزستان است که روی تپه باستانی شوش و در کنار کاخ آکروپل ساخته شده است. پلان قلعه ذوزنقه شکل است که قاعده کوچک آن در سمت شمال واقع شده است. دور تا دور آن را راهرویی احاطه کرده و ردیف اتاق‌هایی به سمت حیاط، بر گرد آن قرار گرفته‌اند. [۸]

منابع :

[۱]  خبرگزاری تسنیم  ۲۱ فروردين ۱۳۹۶

[۲] خبرگزاری تسنیم   ۱۰ فروردين ۱۳۹۸

[۳]  دولت‌شاهی، هنگامه (۱۳۸۵). ۱۰۱ مکان دیدنی در ایران. تهران: کتاب‌سرای نیک.

[۴]  خبرگزاری میزان ۲۸ اسفند ۱۳۹۴

[۵]  خبرگزاری تسنیم  ،  ۰۴ فروردين ۱۳۹۷

[۶]  وبلاگ اراد ۶۰  ، برداشت در تاریخ ۲۹ تیر ۱۴۰۰

[۷]  وبلاگ  تارامید ؛ برداشت در ۲۹ تیر ۱۴۰۰

[۸]  خبرگزاری تسنیم    ؛۲۱ فروردين ۱۳۹۶