«هجرت» پیامبر الهی بنا به ضرورت ، منشا تحول در تاریخ اسلام گردید و در ایام هجرت حوادثی رخ داد که ضمن افتخار امیز بودن ، می تواند به عنوان الگو ؛ درتطابق با شرایط زمانی ومکانی مورد استفاده قرارگیرد.
۲۱ مهر ۱۳۹۹
فتنه‌گران قريش مکه ، چندنفررا از ميان قبایل خود انتخاب كردند، تا به طور دسته جمعى رسول خدا (ص) را بكشند.لکن خداوند متعال پيامبرش را ازتوطیه آنان آگاه كرد. رسول اكرم (ص) نیز على (ع) را از نقشه قريش خبر داد و به او فرمود كه در بسترش بخوابد. ایشان نیز خوابيد و پارچة کتانی خصوصى حضرت رسول را روى خود كشيد. پيامبر (ص) در حالى از خانه خارج شد كه قريش خانه را در محاصره داشتند و انتظار مى‌كشيدند تا بخوابد. رسول خدا (ص) به هنگام بيرون شدن از خانه، آيه وَ جَعَلْنا …را تلاوت كرده و بى‌آنكه او را ببينند، از ميان ايشان گذشت و عازم غار ثور شد.
وقتى على (ع) در بستر رسول خدا (ص) خوابيده بود، ابوبكر آمد. او به گمان اين كه على (ع) پيامبر (ص) است، پيغمبر خدا (ص)را صدا کرد ؛ ولی حضرت على (ع) جواب وی رادادوگفت : پيغمبر خدا (ص) رفته اند. جضرت علی (ع) ابو بكر رادر میانه راه ؛ همراه پيامبر (ص) کردتا خبر هجرت پیامبر لو نرود و وی همراه پیامبر وارد غار شد.
قريش وقتی متوجه هجرت پیامبرشد، به سرعت جاسوسان خود را بسيج كرد و آنان براى براى پيدا كردن پيامبر (ص ) مأمور شده ؛ رد پا را دنبال کردند. به اراده الهی عنكبوتى بر در غار ؛ تار تنيده و كبوترى نیزتخم گذاشت.دشمنان به در غار رسيدند. امّا از ديدن تار عنكبوت و تخم كبوتر، به اين نتيجه رسيد كه غار متروك است و کسی وارد آن نشده است وگرنه تار عنكبوت پاره مى‌شد و تخم كبوتر مى‌شكست و كبوتر وحشى بر در غار آرام نمى‌گرفت. آنان را از ورود به غار و تعقیب پیامبر منصرف شدند.حضرت محمد(ص) سه شبانه روز در غار ثور توقف داشتند.در شب چهارم حضرت علی (ع) سه شتر و يك راهبلد براى پيامبر فرستاد و آن حضرت شبانه به طرف مدينه هجرت كردند.
-
◊این واقعه آموزه های زیر را بهمراه دارد:
- ضرورت رصد کردن تهدیدات دشمن و شناخت وآگاهی یافتن از برنامه های دشمن
- ضرورت اقدام پیش دستانه قبل از اقدام عملی دشمن وغافل گیر شدن
- رعايت کامل مسائل امنيتي در برابر جاسوسان دشمن
- فریب دادن دشمن وگمراه کردن دشمن با خوابیدن حضرت علی (ع) و خنثی کردن فتنه دشمنان
- استفاده از تاریکی شب راه رفتن در شب و مخفي شدن در روز ؛ برای متوجه نشدن عوامل نفوذی های دشمن از اقدامات خودی
- رفتن به جنوب مکّه با اين که مسير به سمت یثرب به سمت شمال بوده ، برای رد گم کنی
- خروج از مرکز خطر و مهاجرت به مکان امن ،در شرایط تهدیدجانی
- استفاده از عامر بن فهيره که کار وي راندن گوسفند پشت سر رسول خدا(ص) بوده تا جاي پاي آن حضرت محو شود ودشمن نتواند رد حرکت را متوجه شود .
- استفاده از يک راهنماي مطمئن حتی مشرک که توجه کسي را جلب نکند
- ضمن عدم ترس از دشمن ، مکلف بودن حفظ جان و ضرورت تمهیدات لازم برای حفظ جان
- پرهیز از ترس در شرایط خطر؛ انجا که خداوند می‌فرماید ؛ آن‌گاه که او به رفیق و همسفر خود (ابو بکر که پریشان و مضطرب بود) می‌گفت: مترس که خدا با ماست. آن زمان خدا وقار و آرامش خاطر خود را بر او(پیامبر) فرستاد «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُوا ثَانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِی الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ ( سوره توبه آیه۴۰ )
- درنظر گرفتن احتمالات , حتی با بهمراه بردن افراد برای نماندن وجلوگیری لو رفتن طرح
- نازل شدن معجزه الهی به هنگام مصلحت؛ فریب دشمن با تارعنکبوت وتخم مرغ در جلوی غار به امر الهی
- تلاش عملی بهمراه دعا ودرخواست از خداوند : . پيامبر (ص) در حالى از خانه خارج شدوهنگام هجرت درتاریکی شب؛ تلاوت مى‌كرد: وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ. و ما فراروى آنها سدّى و پشت سرشان سدّى نهاده و پرده‌اى بر (چشمان) آنان فروگسترده‌ايم؛ در نتيجه نمى‌توانند ببينند. (سوره یس؛ آیه ۹)
- مشمول یاری خداوندشدن درصورت درمسیر الهی بودن ؛ چنانکه خداونددر قران کریم می‌فرماید او را به سپاه و لشکرهای غیبی خود که شما آنان را ندیدید مدد فرمود و کلمه کافران را پست کرد و کلمه خداست که مقام بلند دارد، و خدا عزیز و حکیم است».: بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَکَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیَا ۗ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ( سوره توبه آیه۴۰ )
- هرگاه در جایی، آزادی به طور کامل سلب شود و ماندن در آن جا نتیجه ای جز زبونی و ترک وظایف الهی نداشته باشد، وظیفه خداپرستان چنین است که به مکان هایی هجرت کنند که در آنها، آزادانه به انجام آیین خویش بپردازند.
- و….
منابع :
- تبیان
- عيون التواريخ، ج ۱، ص ۱۰۰
- فروغ ابديت، ص ۴۲۳ تاريخ ابنخلدون، ج ۲، ص ۳۴۶
- دانش نامه اسلامی
- دکتر سید جواد هاشمی فشارکی ؛ پژوهشگر و مولف
