به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، در هر یک از عملیات‌های دوران دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین رسته‌ها، یگان‌های مهندسی رزمی بودند که به نوعی می‌توان آنها را پیشانی مهم هر یک از عملیات‌ها دانست که نقشی کلیدی و راهبردی بر عهده داشتند.

به طور کلی اقدامات یگان مهندسی رزمی در دوران دفاع مقدس شامل راهسازی، احداث خاکریز، مواضع توپخانه و ادوات جنگی، احداث زاغه‌های مهمات، احداث استحکامات، نصب پل‌های متحرک و ثابت روی رودخانه‌ها و نهرها، احداث درمانگاه و بیمارستان صحرایی، احداث سنگرهای گروهی و اجتماعی، سکوهای پرتاپ موشک و تخریب انفجارات، کاشت و برداشت میادین مین در سه مقطع زمانی قبل، حین و بعد از عملیات بود.

در مقطع نخست هر عملیات، مهندسی رزمی با آماده‌سازی منطقه برای اجرای عملیات نظامی اقداماتی از قبیل، احداث و ترمیم جاده‌های مواصلاتی مورد نیاز، تهیه اردوگاه‌ها و مقرهای عقبه برای یگان‌های رزمی، ساخت مواضع توپخانه و ادوات، احداث درمانگاه و بیمارستان صحرایی و آماده نگه داشتن دستگاه‌ها و تجهیزات راهسازی و عملیات خاکی ایفای نقش می‌کرد.

در دومین مقطع نقش‌آفرینی یگان‌های مهندسی به محض شروع عملیات و پیشروی رزمندگان علیه اشغالگران بعثی، یگان مهندسی رزمی وارد عمل شده و در زیر آتش شدید توپخانه و ادوات دشمن نسبت به احداث معابر جدید، ایجاد خاکریز و احداث مواضع و سنگرهای جدید دفاعی، برداشتن و پاکسازی میادین مین و مواضع در خطوط جدید اقدام می‌کرد.

و در مقطع آخر نیز پس از اتمام عملیات و تثبیت اهداف رزمندگان مهندسی نسبت به تثبیت و تحکیم خطوط و مواضع دفاعی جدید و راه‌های دسترسی و احداث سنگرها و استحکامات مورد نیاز رزمندگان و ایجاد موانع جدید در مقابل دشمن اقدام می‌کردند.

عملیات کربلای ۵ به عنوان یکی از سنگین‌ترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس بود که عملیات نظامی تهاجمی از سوی نیروهای مسلح ایران علیه نیروهای ارتش عراق با هدف پیشروی به سمت بصره انجام شد و از آن به عنوان آغازی بر پایان جنگ ایران و عراق یاد می‌شود.

در این عملیات سه یگان مهندسی از استان مرکزی حضور داشتند که شامل لشکر مهندسی رزمی ۴۲ قدر، گردان مهندسی رزمی لشکر ۱۷ علی ابن ابیطالب (ع)  و گردان مهندسی رزمی جهاد سازندگی بودند.

این سه یگان در کنار فعالیت‌های عمده نظیر احداث جاده و خاکریز، سنگرسازی و غیره که در آن برهه در منطقه شلمچه به انجام رساندند توانستند به دلیل اهمیت استراتژیک کانال پرورش ماهی طرح پله ای کردن دژ این کانال را انجام دهند که این اقدام ثمرات و تاثیرات بسیاری را به همراه داشت.

حالا نزدیک به ۳۰ سال از آن روزها می‌گذرد و هنوز از نسل سنگرسازان بی سنگر در میانمان هستند. به سراغ یکی از آنها رفته‌ایم که امروز گرد سپیدی بر موهایش نشسته و در سینه خاطراتی از آن روزها دارد. «محمدحسین صادقی» که امروز تنها رزمنده بازنشسته خطابش می‌کنیم در آن سال‌ها مسئولیت ستاد لشکر مهندسی ۴۲ قدر استان مرکزی را بر عهده داشت.

از رزمندگان مهندسی رزمی و مهم‌ترین فعالیتشان در کربلای ۵ پرسیدیم که برایمان از کانال ماهی می‌گوید و قصه از همین جا آغاز می‌شود، کانال پرورش ماهی از چند دژ یا همان خاکریزهای قطور کوبیده شده و مرتفع ساخته شده بود که آب از اروندرود به داخل این کانال اضافه می شد که برای پرورش ماهی ساخته شده بود.

وی ادامه داد: در دوران عملیات کربلای ۵ کانال ماهی به دلیل نداشتن آب کافی بیشتر حالت باتلاقی پیدا کرده بود. زمانی نیروهای ما آن را تصرف کردند که این کانال آب زیادی نداشت و حالت باتلاقی داشت. بچه ها موقعی که این کانال را گرفتند نفرات حین درگیری پایشان لیز می خورد و به پایین پرتاب می شدند که بالا رفتن دوباره از سینه این دژ صاف مشکل بود.

رئیس سابق ستاد لشکر مهندسی ۴۲ قدر استان مرکزی تصریح کرد: از طرف دیگر ماشین‌هایی که در پایین این کانال در حال تردد بودند و تدارکات و مهمات را منتقل کرده و شهدا و مجروحین را از منطقه خارج می کردند به دلیل باتلاقی بودن منطقه دچار مشکل شده و تردد برایشان سخت می‌شد.

این رزمنده بازنشسته در ادامه گفت: با توجه به مسائل و موضوعات پیش آمده رزمندگان به این نتیجه رسیدند در این دژ هفت متری چند پله ایجاد کنند.

صادقی با تاکید بر فواید پله‌ای کردن کانال پرورش ماهی بیان کرد: پله‌ای کردن این کانال بسیاری از مشکلات را در منطقه مرتفع کرد به گونه ای که پله آخر به منظور تردد، پله بعدی به سنگرهای اجتماعی اختصاص یافت و از پله بعدی برای سنگر تیربار و اسلحه استفاده شد و در مجموع این حرکت یکی از فعالیت‌های مهم لشکر مهندسی رزمی ۴۲ قدر استان مرکزی در این عملیات بود.

احداث جاده «شهید صفوی» یادگاری از کربلای پنج

صادقی در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار دفاع‌پرس در ارتباط با دیگر فعالیت‌های یگان‌های مهندسی استان مرکزی این گونه گفت: یکی دیگر از فعالیت های این یگان ها در راستای احداث و ترمیم جاده ها در منطقه عملیاتی کربلای ۵ بود.

وی بیان کرد: وضعیت منطقه کربلای ۵ به این صورت بود که یک طرف منطقه  آبگرفتگی و در سوی دیگر رودخانه اروندرود قرار داشت و در این میان مقدار خیلی محدودی خشکی بود که جاده کنونی شلمچه شامل همین نقطه می شود. در آن زمان فقط همین یک جاده وجود داشت و دشمن نیز چندین نقطه از آن را تخریب کرده بود که ترمیم آن یکی از ضرورت های آن برهه به شمار می آمد.

رئیس سابق ستاد لشکر مهندسی ۴۲ قدر استان مرکزی خاطر نشان کرد: از این رو نیاز بود به دلیل تردد زیاد از این جاده از انتقال مجروحین و شهدا گرفته تا انتقال  مهمات و تدارکات به منطقه، علاوه بر بحث ترمیم، احداث دو یا چند جاده دیگر نیز در اولویت قرار بگیرد تا با تقسیم تراکم در میان جاده ها از حجم ترددها کاسته و در نهایت ساخت جاده شهید محسن صفوی در دستور کار قرار گیرد. این جاده توانست کمک شایانی در آن زمان به رزمندگان کند و به عنوان یادگاری از عملیات کربلای پنج باقی بماند.

وی افزود: یک تفاوت عمده و بسیار بزرگی که بین ما و نیروهای بعثی وجود داشت و آن این بود که دشمن طرح را از کشورهای خارجی دریافت کرده و به نوعی آنها فقط اجرا کننده بودند.

رزمنده بازنشسته دوران دفاع مقدس بیان کرد: اما نیروهای ما در اغلب موارد برحسب تجربه به دانش رسیده بودند و ابتکارات و نبوغ داشتند و مواردی که به ذهنشان می رسید را انجام می دادند، به طور مثال در ارتباط با احداث جاده به این نتیجه می رسیدند که امواج آب ممکن است جاده را تخریب کند که در این شرایط حفاظ آبشور استفاده می کردند که اینها نبوغ و ابتکاراتی بود که به فراخور هر عملیات به ذهن آنها می رسید و انجام می دادند.

خاکریزها اصلی ترین موضع دفاعی رزمندگان اسلام

صادقی با اشاره به دیگر فعالیت های یگان های مهندسی رزمی در جنگ گفت: منطقه کربلای ۵ یکی از مناطق پر استحکام از سوی دشمن بود، به گونه ای که در این منطقه مواضع نونی شکل، کانال زوجی، کانال پرورش ماهی، دژ دو هزار و سه هزار  بسیاری دیده می شد.

وی تاکید کرد: به عبارت دیگر موانع بر سر راه نیروهای ما بسیار زیاد بود که در این شرایط باید بلافاصله بعد از آزادسازی هر منطقه پاکسازی انجام می گرفت که اگر مجددا نطقه تصرف شده به دست دشمن افتاد امکان استفاده از استحکامات برایش مقدور نباشد.

این رزمنده بازنشسته خاطرنشان کرد: اصلی‌ترین موضع دفاعی رزمندگان اسلام در عملیات های مختلف خصوصا در عملیات کربلای ۵ احداث خاکریز بود و نیروها باید تا هر مسیری که پیشروی کرده بودند مواضع جدید را احداث می کردند که این موضوع نیز با توجه به عرض کم منطقه عملیاتی، فعالیتی مشقت بار و پر زحمت بود که توسط بچه های مهندسی رزمی انجام شد.

صادقی با اشاره به فعالیت رزمندگان مهندسی در میدان نبرد گفت: یکی از فعالیت های رزمندگان مهندسی در داخل منطقه نبرد این بود و زمانی که نیروها در داخل منطقه مشغول انجام وظایف بودند با موانع زیادی از جمله مین های کاشته شده دشمنان نیز  مواجه می شدند که منجر به شهادت رانندگان ادوات و یا تخریب دستگاه ها می شد.

وی ادامه داد: علاوه بر اینها نیز دشمن چون به اهمیت اینها پی برده بود با بالگردها ادوات مربوط به جاده سازی و مهندسی را مورد هدف قرار داده و تعدادی از نیروهایشان نیز این مسئولیت را بر عهده داشتند که با تک تیراندازها رانندگان این ادوات را مورد هدف قرار داده و به شهادت برسانند.

این رزمنده بازنشسته تصریح کرد: هر دستگاهی که راهی منطقه می شد همراه آنها نیز چند راننده به منطقه اعزام می شد که در صورت شهادت راننده این ادوات، نفر بعدی ادامه کار را انجام دهد.

صادقی با اشاره به شهدای مهندسی استان مرکزی افزود: شهید سید احمد حسینی، شهید سید محمد حسینی، شهید مصطفی مرادی، شهید مقیمی، شهید حسین علیپور، شهید یدالله صبور، سید احمد میرصادقی، احمد جوانبخش شهدایی بودند که در حین عملیات کربلای ۵ و در حین فعالیت در منطقه به شهادت رسیدند.

سرباز روح الله بودن مدال افتخار رزمندگان جنگ بود

رئیس سابق ستاد لشکر مهندسی ۴۲ قدر استان مرکزی با اشاره به ایثار و ازجان‌گذشتگی رزمندگان مهندسی رزمی گفت: آنچه که می توانست رزمنده یگان مهندسی رزمی را به میدان پیکار کشانده و اراده‌ای پولادین برای حضور در زیر بار آتش توپ و خمپاره دشمنان به او ببخشد، نیرویی جز عشق او به جهاد فی سبیل الله نبود.

وی بیان کرد: تمامی رزمندگان جبهه، خودشان را سرباز گوش به فرمان امام (ره) دانسته و این جنگ را جهادی جز در راه خدا و تکلیف الهی نمی دانستند، از این رو انجام بهترین شکل این مسئولیت سنگین را تکلیف اصلی خود می دیدند.

رزمنده بازنشسته دفاع مقدس خاطر نشان کرد: زمانی که یک رزمنده خودش را سرباز امام خود دید وعملش را تکلیف الهی و جهاد فی سبیل الله دانست بی شک سخت ترین ها نیز در میدان نبرد بر او هموار خواهد بود و بدون تردید و دلهره پای در میدان نبرد می گذارد و در نهایت نیز آنچه که توانست ما را در این نبرد غیر منصافه و متجاوزانه به پیروزی برساند همین مدال سربازی روح الله بود.

بی تردید از نسل شهدای مهندسی، مهندسان دیگری متولد شده اند که امروز در میدان نبرد و در جبهه جنگ نرم مشغول مبارزه با دشمنان هستند که هنوز هم سربندهای یازهرای رفقای شهیدشان را بر پیشانی بسته و این راه را ادامه می دهند چرا که همواره این راه ادامه دار خواهد بود.

گزارش از: مهری کارخانه

انتهای پیام/