بعلت مسافرت توفیق حضور در راهپیمایی ۱۷ شهریور را نداشتم ، ولی روز بعد که در حال بازگشت به تهران بودیم ، راههای ورودی به تهران بشدت تحت کنترل نظامیان رژیم سفاک بود و خودروها را بازرسی میکردند ورود را محدود کرده بودند . ولی بلاخره به سختی باز گشتیم و به مرور اخبار غیر رسمی از فاجعه هولناک بگوش رسید . که دراین یادداشت بطور اجمالی بدان پرداخته شده است . دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
حوادث پیش از۱۷ شهریور
در سیزدهم شهریور ۵۷ مردم تهران به امامت شهید آیت‌الله مفتح نماز عید فطر را در تپه های قیطریه برگزار کرده و پس از نماز یک راهپیمایی میلیونی به راه افتاد و مردم خواستار برقراری حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی شدند. این راهپیمایی عظیم، زنگ خطر دیگری را برای رژیم شاه به صدا درآورد. روزهای ۱۴ و ۱۵ شهریور نیز، در تهران و شهرستان‌ها تظاهرات صورت گرفت و دهها نفر دیگر شهید و مجروح شدند. روحانیت مبارز ایران در اعتراض به کشتارهای فجیع رژیم شاه در تهران و شهرهای دیگر، روز پنجشنبه ۱۶ شهریور را روز عزای عمومی و تعطیل اعلام نموده ، سپس برای بزرگداشت شهدای چند روز اخیر دعوت به راهپیمایی نمود . علیرغم ممانعت دولت، وحضور نفربرهای ارتش شاه ؛ ملت ایران با جمعیتی بیش از راهپیمایی عید فطر به خیابانها آمدند . شاه با تبادل نظر با سفرای آمریکا و انگلیس، پنجشنبه شب (۱۶ شهریور) دستور حکومت نظامی صادر کرد و هیات دولتش نیز آن را تایید نمود.
- روز ۱۷ شهریور
صبح روز هفده شهریور مردم همانند روزهای گذشته به سمت میدان شهدا ( ژاله سابق) آمده واجتماع کرده و شعارهای انقلابی سر میدادند ، در حالی که از اعلام حکومت نظامی بی‌خبر بودند ؛ با نظامیانی مواجه شدند که خیابان‌های اطراف را در محاصره خود داشتند. هنوز تجمع مردمی کال نشده بود ؛ که ناگهان ماموران نظامی وحشیانه آتش گشودند، درحالیکه شعار میدادند به خون خود غلتیدند.ولی فریاد آزادی خود را به گوش جهانیان رساندند.
درخصوص تعداد شهدای تظاهرات ۱۷ شهریور آمارهای مختلفی اعلام شد . فرمانداری نظامی تهران معتقد بود ۸۷ کشته و ۲۰۵ مجروح از این تظاهرات به جا مانده است. اما مخالفان حکومت اعلام کردند که در این روز بیش از ۴۰۰۰ نفر کشته شده‌اند. میشل فوکو فیلسوف فرانسوی که برای پوشش دادن رویدادهای انقلاب در یک روزنامه ایتالیایی به محل حوادث رفته بود مدعی شد که ۴۰۰۰ تن در این روز هدف گلوله قرار گرفته‌اند. ( ایمنا ؛ ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ )
- پس از حادثه ۱۷ شهریور
به دنبال جنایات ۱۷ شهریور، رژیم سفاک پهلوی درتردید و تزلزل قرار گرفت ؛ کارتر رییس جمهور امریکا برای تقویت حکومت دست نشانده خود ؛ از شاه حمایت کرد . اما امام خمینی ضمن عرض تسلیت ؛ شاه را مسئول مستقیم کشتار مردم دانست و خواستار انهدام رژیم شاهنشاهی شد. و نخست وزیری شریف امامی را «نیرنگ شیطانی شاه» خواند و پیشنهاد آشتی را «وعده پوچ و فریبکارانه» دانست و مردم را به مقاومت و مبارزه تشویق کرد.
در روزهای بعد اعتصابات در شهرهای مختلف گسترش یافت و نهایتا در ۲۱ بهمن امام فرمان عدم توجه به منع عبور و مرور حکومت نظامی داده و واز مردم خواستند در خیابانها بمانند. لذا امکان کودتای نظامیان فراهم نشد و فردای آنروز مبارزه برای تسخیر مراکز رژیم صورت گرفت و ۲۲ بهمن ۵۷ حکومت شاهنشاهی کاملا فرو پاشید .
- دستاوردهای ۱۷ شهریور
کشتار ۱۷ شهریور، فاصله مردم و رژیم پهلوی را اشکارتر کرد وسبب شد تا انقلابیون و رهبران آن ها در حرکت خود مصمم تر گردند و در این بین رهبری مدبرانه حضرت امام خمینی(ره) نقشی به سزا داشت. لذا قیام ۱۷شهریور نقطه عطفی در مبارزات ملت مسلمان ایران علیه رژیم پهلوی واقع گردید.
در این واقعه سخت ؛ سکوت دیگر جایز نبود و تکلیف مردم با رژیم پهلوی روشن شد. همچنین گرچه ارتش در ۱۷ شهریور تعداد زیادی از مردم را بدستور دژخیمان به شهادت رساند ولی چون بدنه آن مردمی بود ، روحیه سرپیچی بروز یافت و همراهی با رژیم بشدت کاهش یافت و در نهایت هم به مردم ملحق شدند .
یکی از دستاوردهای دیگری که این واقعه بهمراه اورد به اسطوره مقاومت و مظلومیت برای ملت ایران تبدیل گردیده و زمینه ساز وقایع مختلف بعدی را بهمراه آورد . و جمعه خونین ۱۷ شهریور به برکت خون شهدا ،راه پیروزی مردم را هموار کرده و جمعه سیاه ۲۲ بهمن سفید را رقم زد ، بگونه ای که چاشنی ۱۷شهریور در ۲۲ بهمن منفجر شد وارکان حکومت استبدادی و وابسته ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را برای همیشه از روی زمین برچید .
- سخن پایانی
کشتار مردم در بسیاری از نظامهای دیکتاتوری کشورهای جهان به وفور وجود داشته واین روند برای سرکوب ی مردم ازادی خواه وجود دارد و متاسفانه سازمان ملل تنها به منافع غربیها توجه دارد و صدای مظلومان به گوش آنان نمی رسد .
واقعه هفده شهریور ۱۳۵۷ که به جمعه سیاه معروف شد، و در آن تظاهرات مردم تهران توسط ارتش شاهنشاهی ایران به خاک و خون کشیده شد و عده زیادی از مردم کشته و زخمی شدند؛ هیچ محکومیت جهانی بهمراه نداشت و پس از آن نیز در عراق و سوریه و غزه و لبنان و یمن و افغانستان و …. مکرر شاهد کشتار مردم بوده ولی سازمان های حقوق بشری توجه وتلاشی برای احقاق حق آنان ندارند ، لذا تنها راه ملل جهان الگو گیری از مقاومت اسلامی و تشکیل امت واحده اسلامی و زمینه سازی برای ظهور مهدوی (عج) می باشد .
