روز جمعه ۳۱ تیرماه ۱۳۶۷، در «قرارگاه اشرف» واقع در ۱۰۰ کیلومتری شمال غرب بغداد جلسه‌ای برگزار شد و «مسعود رجوی» که رهبری سازمان مجاهدین خلق را بر عهده داشت، تصمیم خود را برای اجرای عملیاتی با عنوان «فروغ جاویدان» و فتح ۴۸ساعته تهران اعلام کرد. تعداد نیرو‌های سازماندهی‌شده برای این عملیات در حدود ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر برآورد شده است. این افراد در قالب ۲۵ تیپ رزمی هریک با حدود ۱۶۰ تا ۱۸۰ نفر، سازمان‌دهی و برای اجرای عملیات در پنج محور به این شرح تقسیم‌بندی شدند:

۱. محور اول به فرماندهی «مهدی براعی» با سه تیپ تحت امر برای تصرف شهر‌های کرند و اسلام‌آباد.

۲. محور دوم به فرماندهی «ابراهیم ذاکری» با پنج تیپ تحت امر برای تصرف کرمانشاه.

۳. محور سوم به فرماندهی «محمود مهدوی» با دو تیپ تحت امر برای تصرف همدان.

۴. محور چهارم به فرماندهی «مهدی افتخاری» با دو تیپ تحت امر برای تصرف قزوین.

۵. محور پنجم به فرماندهی «محمود عطایی» و معاونت «مهدی ابریشم‌چی» با ۱۳ تیپ تحت امر برای تصرف تهران.

همان‌گونه که در این تقسیم‌بندی هم آمده است تصرف شهر‌های بزرگی مثل کرمانشاه، همدان، قزوین و تهران جزء اهداف اولیه این عملیات به شمار می‌آمد.

عراق در عملیات «فروغ جاویدان»، نیرو‌های مجاهدین خلق را به انواع تجهیزات از جمله تانک، نفربر، خمپاره‌انداز، تیربار، توپ‌های ۱۲۲میلی‌متری و ۱۰۶ میلی‌متری، کامیون و خودرو مجهز کرده بود. همچنین ارتش عراق علاوه بر اجرای آتش سنگین و بی‌سابقه توپ‌خانه، هم‌زمان با پیشروی نیرو‌های مجاهدین در خاک ایران برای ممانعت از عملیات هوایی ایران علیه قوای مجاهدین، با هواپیما‌های جنگی خود پایگاه‌های هوایی همدان، دزفول و نیز پادگان «تیپ ۲» سقز و پایگاه هوانیروز کرمانشاه را بمباران کرد.

به این ترتیب، سازمان مجاهدین خلق بر اساس تحلیل و برداشت خود و با مغتنم دانستن فرصت پیش‌آمده، در سوم مرداد ۱۳۶۷، عملیات خود موسوم به «فروغ جاویدان» را آغاز کرد. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، در این روز، یگان‌های سازمان مجاهدین خلق از قرارگاه خود در عمق خاک عراق حرکت کرده و ساعت ۱۶ با عبور از مرز خسروی عملیات خود را آغاز کرد. از آنجا که بیش‌تر نیرو‌های ایرانی در جبهه‌های جنوب حضور داشتند، عناصر سازمان با کم‌ترین درگیری ممکن، وارد کرند شدند؛ هم‌زمان با این حرکت سازمان، عراق نیز با اجرای آتش سنگین توپ‌خانه، از عملیات پشتیبانی می‌کرد و همین امر موجب شهادت عده‌ای از روستاییان منطقه شد. در ادامه عملیات فروغ جاویدان، شهر اسلام‌آباد نیز به تصرف نیرو‌های سازمان درآمد.

با پیشروی سریع اولیه نیرو‌های سازمان، منطقه مرزی گیلانغرب شاهد کشتار‌های گسترده بود. در منطقه اسلام‌آباد، بعد از آن‌که نیرو‌های سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به مقر‌های دولتی راه یافتند و آن‌ها را ویران کردند، جنایات وحشتناکی نیز مرتکب شدند که هدفشان ایجاد رعب و وحشت برای جلب حمایت مردمی بود.

هرچند در آغاز عملیات نیرو‌های سازمان توانستند در مدت‌زمان ۲۴ ساعت خود را به ۳۴ کیلومتری کرمانشاه برسانند، اما برخلاف تصور مسئولان سازمان مجاهدین، مردم هیچ‌گونه همراهی با آنان نکردند، حتی پس از اطلاع از تجاوز مجاهدین خلق، درصدد مقابله برآمده و به جبهه‌های جنگ اعزام شدند. مجاهدین خلق خوشحال از پیشروی‌های مقدماتی و در یک اقدام عجولانه، راهی باختران (کرمانشاه) شده و به خیال خود، قصد حرکت به سمت تهران و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران را داشتند.

رادیو مجاهدین با ارسال پیام به مردم باختران از آن‌ها خواست که زمینه را برای ورود ارتش به‌اصطلاح آزادی‌بخش مهیا سازند و آماده جذب در گردان‌ها و لشکر‌ها باشند، اما از چهارم مرداد نیرو‌های ایرانی در محور اسلام‌آباد به باختران و در محدوده ارتفاعات چهارزبر، راه را بر ستون‌های متجاوز بسته و تعداد فراوانی از ادوات سنگین زرهی مجاهدین را هدف قرار داده و به آتش کشیدند. جاده باختران- اسلام‌آباد در همان لحظات اولیه، انباشته از ادوات سوخته شد و عکس‌العمل سریع رزمندگان، عناصر سازمان مجاهدین خلق را غافلگیر کرد.

از سوی دیگر نیرو‌های لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) توانستند از سه‌راهی غرب اسلام‌آباد، دشمن را دور زده و ضمن تحمیل تلفات سنگین بر آن‌ها، وارد اسلام‌آباد شوند و این شهر را از تصرف عناصر مجاهدین خارج کنند. سپس یگان‌های سپاه پاسداران با سرعت به سمت کرند پیش رفتند. سرانجام در هفتم مرداد مجاهدین به‌طور رسمی عقب‌نشینی خود را از اسلام‌آباد و کرند اعلام کردند. تمامی اقدامات یادشده از سوی رزمندگان ایران، با پشتیبانی قوی و جانانه هوانیروز و نیروی هوایی ارتش مقتدر جمهوری اسلامی ایران انجام شد.

بدین ترتیب، سازمان مجاهدین در این عملیات متحمل تلفات و خسارات فراوانی شد و بیش از ۴۳۸ دستگاه تانک و نفربر و ۱۲۰۰ قبضه تجهیزات نظامی از قبیل خمپاره‌انداز، توپ ضدهوایی و سلاح انفرادی را از دست داد. علاوه بر این ده‌ها دستگاه تانک، نفربر، خودرو و نیز صد‌ها سلاح سبک به غنیمت نیرو‌های ایران درآمد. شمار کشته‌های سازمان مجاهدین در این عملیات بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۶ نفر ذکر شده است.

عملیات مرصاد (به معنای کمینگاه) نمادی جاودان و به‌یادماندنی از وحدت و یکپارچگی قشر‌های مختلف مردم و رزمندگان در دفاع از تمامیت ارضی کشور و پاسداری از ارزش‌های والای انقلاب و آرمان‌های مقدس دینی- ملی است. این عملیات را همچنین می‌توان نشانه نفرت و انزجار ملت ایران از خیانتکاران و کسانی که نقش ستون پنجم دشمن را در هشت سال دفاع مقدس بر عهده گرفته بودند، ارزیابی کرد. منافقان سه دهه است که حسرت حماقت ۴۸ ساعته خود را می‌خورند.

منبع: ایسنا