هرچند جنگ به دلیل این که ماهیتی خون و خون ریزی، کشت وکشتار دارد امر ناپسند و ناخو شایندی است و به هیچ وجه تقدس ندارد، ولی دفاع هشت ساله رزمندگان جمهوری اسلامی ایران دربرابر جنگ تحمیلی دولت حزب بعث عراق به دلیل داشتن خصوصیت ویژگی استثنایی نه تنها از قداست، نورانیت و معنویت برخوردار بوده بلکه نامی و عنوانی جز (دفاع مقدس) زیبنده آن نخواهد بود، چراکه دفاع مقدس پیش از آنکه دفاع باشد فرهنگ و مکتب جهادی درس آموز فراتر از زمان و مکانی است که در آن اتفاق افتاده است و این حقیقت، زمانی قابل فهم خواهد بود که دفاع مقدس همانگونه که بوده مورد تحلیل قرار بگیرد، ازهمین رو به تحلیل اجمالی ده خصوصیت دفاع مقدس می‌پردازیم.

نصرت الهی

نخستین خصوصیت معنوی که از آغاز تاپایان جنگ در متن دفاع مقدس وجود داشت (نصرت الهی وامدادغیبی) بود، چرا که اگر توان و موقعیت سیاسی و نظامی، و امنیتی ایران و نیز توان و موقعیت نظامی، سیاسی عراق را در آغاز جنگ به درستی ملاحظه و مقایسه کنیم با همه وجود می‌یابیم آنچه که ایران را در برابر تجاوز و جنگ تحمیلی در برابر عراق هشت سال نگه داشت و اجازه نداد عراق به هیچ یک ازاهدافش دست پیدا کند فقط نصرت الهی و امداد غیبی و ایمان به آیه هفتم سوره محمد (إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ ویثبت اقدامکم) بوده است وگرنه با برتری نظامی که عراق در برابر ایران داشت می‌توانست تمام خوزستان را که مورد نظرش بود اشغال نماید و ضمیمه خاکش نماید و انقلاب اسلامی را که ۱۹ماه بیشتر ازعمرش نمی‌گذشت را ساقط نماید. به طور مثال در ابتدای جنگ هرچند نیروی هوایی و نیروی دریایی ایران بزرگتر بود، ولی عراق نیز نیروی زمینی بزرگتری در اختیار داشت. اما در طول سال‌های جنگ قدرت نظامی ایران از نظر تجهیزات کاهش و قدرت نظامی عراق افزایش یافت. در آغاز جنگ (سال ۱۹۸۰) ارتش عراق دارای ۴۴۳ هزار نیروی انسانی بود و ایران ۳۹۰ خزار ارتشی داشت.

آرمان خواهی دفاع مقدس

دومین خصوصیتی که هشت سال دفاع در جنگ تحمیلی را قداست، حرمت ونورا نیت داده است و آن را از جنگ به فرهنگ تبدیل کرد (آرمان خواهی) رزمندگان در دفاع مقدس بوده است، به این معنا حزب بعث درتاریخ (۳۱-۶-۱۳۵۹) طولانی‌ترین و پرهزینه‌ترین و وسیع‌ترین جنگ تحمیلی در برابر ایران آغاز کرده است وهشت سال طول کشید، عراق ۷۲ هزار و ۳۶۳ نفر اسیر و ۳۹۵ هزار و ۱۴۸ کشته و ۳۶۶ فروند هواپیما ۹۰ هلیکوپتر سرنگون، و ۵۶۱ ملیارد دلار هزینه جنگ کرد و در مقابل ایران در مقام دفاع ۲۱۳ هزار شهید، ۱۴۰ هزار جانباز، ۳۲۰ هزار مجروح، ۴۰ هزار آزاده و ۶۲۷ ملیارد دلار هزینه متحمل شد.

ولی تفاوت در چنین هزینه سنگین جانی و مادی را بایست در انگیزه مدافعین جستجوکرد، آنچه که انگیزه متجاوزان عراقی را تشکیل می‌داد اشغال خاک پاک ایران اسلامی و دست یابی به اروند رود بود و با این همه هزینه وکشته نه تنها دست آوردی برای آنان نداشت بلکه محکومیت بین المللی حاصل آن بود، که در قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل، دولت عراق متجاوز معرفی شد، حاکمان حزب بعث نیز سرنوشت خفت باری پیدا کردند و به زباله دان تاریخ انداخته شدند.

فرماندهی امام خمینی (ره)

سومین خصوصیتی که موجب قداست پیداکردن دفاع هشت ساله شده و به آن حرمت داده است (فرماندهی امام عارف وسالک الی الله) بوده است، در آن زمان یک سفاک و جانی فرماندهی سپاه عراق را به عهده داشت که اسمش مردم عراق را به وحشت می‌انداخت و جرئت مخالفت با او را نداشتند و به همین دلیل حضور مردم عراق در طول جنگ بیشتر از ایران بود، ولی در مقابل فرماندهی کل قوای سپاه ایران اسلامی پیر مرشد هشتاد ساله ای، چون امام خمینی رضوان الله علیه به عهده داشت که از نظرسطح دانش فقیه جامع الشرایط و فیلسوف بی بدیلی بوده است که صد‌ها مجتهد جامع الشرایط، چون رهبر معظم انقلاب از کلاس درسش برخاستند و در عرفان عملی هم آنچنان وصل به عالم قدس بود که حقایق پنهان از عالم سیاست را می‌دید و پیش بینی می‌کرد از همین رو رزمندگان اطاعت از معظم له را اطاعت از حضرت، ولی عصر ارواحنا له الفداء می‌دانستند و همه از سر عشق در جبهه‌ها حضور می‌یافتند و جانبازی و فداکاری می‌کردند از همین رو برخلاف همه جنگ‌های متداول جهان که حضور در جنگ اجباری است، ولی در دفاع مقدس نه اجباری وجود داشت و نه فتوای به جهاد داده شد، بلکه سخنان پیر عارف جماران بود که دل‌ها را از جا می‌کند و جوانان خوش نفس را تا مرز شهادت پیش می‌برد و همین موجب قداست و حرمت پیداکردن دفاع هشت ساله شد.

ژنرال‌های جوان

چهارمین خصوصیت بی نظیر و استثنایی دفاع مقدس، فرماندهی لشکر و تیپ به عهده ژنرال‌های بی ستاره جوانان بوده است، که انچنان با نیرو‌های تحت فرمانشان بی شکل بودند عنوانی جز برادر و یا حاجی با خود نداشتند، عظمت و قداست این خصوصیت زمانی قابل فهم است که دونکته به درستی توضیح داده شود، تیپ به مجموع هزار تا پنج هزار ۵۰۰ نفر، و لشکر به تشکیل یافته از چند تیب که تعدادش ده هزار تابیست و پنج هزار نفر است که فرمانده تیب و لشکررا فرماندهی با درجه ستاره دار سرتیب تمام و یا سرلشکر از نظر اصول نظامی بایست عهده دار شود. دوم اینکه کسی وارد ارتش می‌شود اگر بخواهد مراتب درجه داری نظام را طی کند، چون طی کردن از درجه پایین‌تر و رسیدن به درجه بالاتر بین دو تا چهار سال طول می‌کشد شخص وقتی به باز نشستگی و به سن در حدود پنجاه سالگی می‌رسد به سرهنگ تمامی مفتخر می‌شود مگر آنکه افتخارات تحصیلات و کار نامه‌های دیگری داشته باشد تا به صورت اعطایی به درجه ستاره داری، چون سرتیپی، و سرلشکری و بالاتر مفتخر شود.

آنچه که دفاع مقدس را تبدیل به یک فرهنگ نموده این است فرماندهی تیب و لشکر را جوانانی از ۱۹ تا ۲۸ سال به عهده داشتند که هیچ یک سابقه نظامی نداشتند بلکه دانشجو، خبرنگار، کارمند، کارگر و معلم بودند به عنوان نیروی مردمی درجبهه حضور یافتند و از دل جبهه به صورت تجربی و خلاقیت شخصی اصول و فن نظامی را آموخته و استعداد‌ها خود را که ژنرال‌های چند ستاره نظامی پس از سی سال تجربه و آموزش نشان می‌دهند آنان در بین یک سال یا دو سال نشان دادند و قابلیت فرماندهی را به اثبات می‌رساندند و با عنوان معنا دار برادر در سمت فرماندهی لشکر و تییپ قرار می‌گرفتند.

روحانیت در لباس رزم

پنجمین خصوصیت دفاع مقدس نقش آفرینی روحانیت با (عمامه‌ای برسر و لباس رزم برتن) بوده است، روحانیت در دفاع مقدس با پوشیدن لباس رزم درخط مقدم و رویارویی مستقیم با دشمن حضور می‌یافت با عرضه همه داشته دینی که در حوزه آموخته بود رزمنده را سرمست از عشق و معرفت به حضرت حق می‌کرد و روحیه مضاعف به آنان می‌داد، و با برگشت از جبهه و عرضه آنچه که از ایثار و اخلاص رزمندگان به مردم آنان را بسیج در حمایت و پشتیبانی از رزمندگان می‌نمود، تلاش بی وقفه‌ای که درچنین گستردگی برای تاریخ تشیع و روحانیت سابقه نداشته است از همین رو شهدای روحانی در دفاع مقدس سه هزار ۵۰۱ نفر و شش برابر نسبت به کل شهداء از سایر طبقات و نهاد‌ها بوده است.

بی ریایی و اخلاص

ششمین خصوصیت ویژه‌ای که دفاع هشت ساله ایران مقابل تجاوز ارتش بعث عراق را مقدس کرد یک شکلی و اوج تواضع و اخلاص در بین رزمندگان به ویژه فرماندهان بود، چرا که درجه و مرتبه‌ای درمیان نبود و آنچنان واژه قشنگ و زیبای برادر جزء فرهنگ همه شده بود وهمه را یک رنگ کرده بود و هرگونه تکبر، خودبرتربینی پس زده شده بود جز تواضع و فروتنی در بین آنان دیده نمی‌شد

عقلانیت و تدبیر

هفتمین خصوصیت دفاع مقدس که آن را تبدیل به فرهنگ کرد (عقلانیت و تدبیر) به عنوان قاعده و اصل حاکم بر تمام تصمیم گیری‌ها بود، چرا که در این هشت سال بزرگ وکوچک انجام گرفت و در تمام این طرح‌های عملیاتی میزان و اصل برآن بوده است که با کمترین تلفات انسانی و خسارت نظامی موفق‌ترین عملیات حاصل شود، از همین رو در طراحی عملیات همه محاسبات و همه احتمالات از نظر نظامی در نظر گرفته می‌شد و با خرد جمعی فرماندهان هوایی، زمینی، سپاه و ارتش البته باتوکل به خدا و توسل به اهل بیت علیهم السلام اتخاذ تصمیم می‌شد و با اعلان رمز عملیات که با نام اسماء الهی و و ذوات مقدس اهل بیت علیهم السلام بود تهاجم به دشمن آغاز می‌شد، و حتی پذیرفتن قطعنامه از جانب حضرت امام خمینی رضوان الله علیه با مطالعه دقیق و محاسبه دقیق این عارف حکیم انجام گرفت.

اقتدار ملت در اوج مظلومیت وتن‌هایی

هشتمین خصوصیتی که دفاع مقدس هشت ساله را به فرهنگ تبدیل کرد و فراتر از زمان و مکان قرار داد ((اقتدار در اوج مظلومیت)) بوده است، چراکه از نظر تامین هزینه مادی و مالی چهارکشور عربی حوزه خلیج فارس مهمترین تامین کننده کشور متجاوز عراق در جنگ هشت ساله بودند، از نظر لجستگی و تامین تسلیحاتی کشورهای، چین، روسیه، آلمان، فرانسه، آمریکا باهم به رقابت برخاسته بودند و در مدت هشت سال جنگ آنچنان کشور متجاوز عراق را پشتیبانی می‌کردند که در اردیبهشت ۱۳۶۷پس از گذشت هشت سال از جنگ نه تنها عراق کمبودی از نظر تسلیحات نداشته باشد بلکه حدود ۵هزار دستگاه تانک، چهار هزار و ۵۰۰ نفربر زرهی، پنج هزار و ۵۰۰ عراده توپ، ۴۲۰ فروند بالگرد و ۷۲۰ فروند هواپیمای جنگنده و بمب‌افکن آماده برای عملیات در اختیار داشته باشد.

علاوه بر آمریکا، برزیل، انگلیس و آرژانتین که در صنعت نظامی تقریبا پیشرفته بودند تسلیحاتی را در اختیار عراق قرار می‌دادند. ایتالیا و بلژیک با ارسال موشک‌های پیشرفته ضد زره و کمک به عراق در ساخت توپخانه دوربرد و بخش‌های دیگر ارتش این کشور از جمله حامیان عراق بودند. فرانسه نیز ۷/۴ میلیاردکمک مالی در اختیار رژیم بغداد قرار داد و همچنین به منظور تجهیز صدام هواپیما‌های سوپر استاندارد و موشک‌های لیزری که از آخرین دستاورد‌های صنعت نظامی فرانسه بود در اختیار ارتش عراق قرار گرفت. در طول جنگ، صدام با دریافت بیش از۶۰ میلیارد دلار ازرژیم‌های غربی، نیاز‌های مالی اقتصاد وابسته خود را تامین می‌کرد. آمریکا در کنار کشور‌های دیگر علاوه بر تجهیز عراق، با کارشکنی تلاش‌هایی را در جهت محکومیت ایران در سازمان‌های بین‌المللی و تلاش می‌کرد فریاد مظلومانه ملت ایران توسط مسؤولان سیاسی ایران به گوش کشور‌های دیگر نرسد.

مردمی بودن دفاع مقدس

نهمین خصوصیتی که دفاع مقدس را مقدس و تبدیل به فرهنگ و مکتب درس آموز برای آیندگان و مدلی برای دفاع از تمامییت کشور‌ها قرارداد (مردمی بودن دفاع مقدس) بوده است، چرا که تجاوز حزب بعث و عفلقی عراق در موقعیت و شرایطی انجام گرفته بود، ارتش که وظیفه و رسالتش دفاع از تمامیت ارضی کشور بود به دلیل انقلاب اسلامی ازهم پاشیده شده بود، انسجام و آمادگی لازم برای دفاع همه جانبه نداشت، سپاه پاسداران نیز ارگان نظامی تازه تاسیسی بود که نیروی لازم در اختیار نداشت، تنها راهکار برای دفاع از تمامییت ارضی کشور و انقلاب تازه به بار نشسته، مردمی وهمگانی شدن دفاع مقدس بوده است، که فقط با فراخوانی ازطریق مساجد وحسینیه‌ها جذب نیروی داود طلب و عاشق شهادت که پدر ومادر و همسران رزمنده لباس رزم را برتن آنان می‌کردند آماده جهاد می‌نمودند، می‌توانست مانع پیشروی دشمن متجاوز شود.

عطر معنویت

دهمین خصوصیتی که دفاع مقدس را فراتر از زمان و مکان و تکرار عاشورای سید الشهداء علیه السلام قرار داده است وصل شدن رزمندگان به عالم قدس بوده است، چرا که توفیق تشرف به پوشش لباس رزمندگی میسر نمی‌شد مگر آنکه شخص رزمنده از هرگونه تعین، وابستگی دنیوی رها و سبکبال شده باشد، و، چون رزمنده تحت فرماندهی فرمانده تیب و لشکری قرار می‌گرفت که وی خود ازهمین جنس و در اوج معنویت قرار داشت فرمانده و رزمنده مجاهد در کانال سلوک معنوی قرار می‌گرفتند که وصل شدن به عالم قدس بود که یکی از این دو سرنوشت ملکوتی و آسمانی برای آنان رقم می‌خورد: گروهی مصداق (مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ) شده و به لقاءالله و فیض شهادت می‌رسیدند و گروه دیگر مصداق (وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا:احزاب آیه ۲۳.) می‌شدند و به مقام پر افتخار جانبازی، آزاده، یا ایثارگری نایل می‌گردیدند. تا سند زنده باقی بمانند پیام رسان شهدای هشت سال دفاع مقدس باشند.

محمد رضازاده

انتهای پیام/ ۳۶۱