سازمان بَدر یا سپاه بدر، سازمان سیاسی شیعی در عراق با نیروی نظامی تحت رهبری «هادی العامری» است که حضور در حشد الشعبی و موفقیت در نبرد با داعش، جایگاه سازمان بدر را در دنیای سیاست عراق بالا برده است.

تشکیل

سپاه بدر، در سال ۱۳۶۴ شمسی از مجاهدین عراقی مهاجر در ایران و با حمایت سپاه پاسداران با هدف مبارزه حکومت بعث عراق و سقوط صدام تشکیل شد و زیرنظر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق به فعالیت پرداخت که شرکت در برخی عملیات‌های جنگی همراه با نیرو‌های ایرانی در جنگ ایران و عراق و فعالیت در خاک عراق علیه حزب بعث، عملکرد اصلی این سپاه را تشکیل می‌داد که پس از سقوط صدام، سازمان بدر با تغییر در اهداف و ساختار در پارلمان و دولت عراق حضور پیدا کرد.

تاریخچه و ساختار

در جنگ ایران و عراق، پس از فتح خرمشهر در خرداد سال ۱۳۶۱ و رسیدن نیرو‌های ایرانی به مرز عراق، سپاه پاسداران تصمیم به تشکیل گردان‌های مختلف مجاهدین عراقی را گرفت تا در کنار نیرو‌های ایرانی در جنگ و در داخل عراق علیه حزب بعث فعالیت کنند. در آن زمان شهید «اسماعیل دقایقی» از طرف «محسن رضایی» فرمانده وقت سپاه پاسداران، فرماندهی و مسئولیت این کار را به‌عهده گرفت. در نهایت در اوایل سال ۱۳۶۴ شمسی برابر با سال ۱۹۸۵ میلادی، شاهد تشکیل تیپ ۹ بدر متشکل از نیرو‌های معارض عراقی بودیم. البته اواخر سال ۱۳۶۵ شمسی این تیپ به لشکر ۹ بدر ارتقاء پیدا کرد و زیرنظر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق قرار گرفت.

فرماندهان

محمدرضا نقدی، از فرماندهان سپاه پاسداران، پس از اسماعیل دقایقی، از اواخر سال ۱۳۶۵ تا سال ۱۳۶۷ (اتمام جنگ ایران و عراق) فرماندهی سپاه بدر را به عهده داشت. سپس «عدنان ابراهیم» معروف به «ابوعلی بصری» از سال ۱۳۶۷ تا سال ۱۳۸۰، «جمال جعفر» ملقب به ابومهدی المهندس سال ۱۳۸۱ شمسی و «هادی العامری» از سال ۱۳۸۱ تاکنون رهبری این گروه را به عهده داشته‌اند.

فعالیت‌ها

عملکرد سپاه بدر را می‌توان به سه بخشِ زمان جنگ ایران و عراق، دوران حکومت صدام پس از جنگ و پس از سقوط صدام تقسیم کرد.

شرکت در جنگ ایران و عراق

جهاد و مقابله با صدام و حزب بعث، هدف محوری و اصلی معارضین عراقی بود. به اعتقاد العامری، فرمانده سپاه بدر فتوای سید محمدباقر صدر، در سال ۱۹۷۸ میلادی برای لزوم مبارزه مسلحانه علیه رژیم صدام حسین، نقطه شروع اندیشه تشکیل فعالیت‌های نظامی مانند سپاه بدر شد. او همراهی با نیرو‌های ایرانی توسط سپاه بدر در جنگ علیه نیرو‌های عراقی را در این راستا می‌داند. نیرو‌های سپاه بدر در چند عملیات جنگی علیه نیرو‌های صدام شرکت کردند. عملیات بدر اسفند ۱۳۶۳ اولین عملیات این تیپ بود. عملیات‌های کربلای۲، کربلای۴، قدس۴ از دیگر عملیات‌های این سپاه بود. پس از عملیات فتح یک که توسط نیرو‌های سپاه (قرارگاه رمضان) و اتحادیه میهنی کردستان عراق در نزدیکی کرکوک انجام شد، لشکر بدر فعالیت خود را به داخل عراق، در مناطق آزادشده توسط اتحادیه میهنی کردستان منتقل کرد.

پس از پایان جنگ

پس از پایان جنگ ایران و عراق، سپاه بدر به فعالیت خود در خاک عراق ادامه داد. در این زمان مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق به ریاست محمدباقر حکیم هم‌چنان بر این سپاه نظارت و نفوذ داشت. از فعالیت‌های عمده این سپاه حمایت و شرکت در قیام مردمی انتفاضه شعبانیه بود. پس از شروع این قیام، بخشی از کادر‌های مجلس اعلای انقلاب عراق و نیرو‌های لشکر بدر در مناطق مختلف عراق به خصوص در شهر‌های بصره، عماره، دیالی و کوت مستقر شدند.

در شمال عراق و در استان سلیمانیه، افراد لشکر بدر با همکاری جلال طالبانی، رییس اتحادیه میهنی کردستان، تیپ المصطفی را تشکیل دادند که از هزار و ۵۰۰ نیرو تشکیل می‌شد؛ ولی با سرکوب این قیام توسط صدام، لشکر بدر افراد بسیاری را از دست داد. سپاه بدر در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ چهار بار کاخ ریاست جمهوری صدام را مورد حمله قرار داد و در عملیات سقوط صدام در ۱۳۸۲ برابر با سال ۲۰۰۳ هم‌زمان با حمله امریکا و متحدینش از جنوب عراق، در دیاله شهری در مرز ایران، حمله‌ای را شروع کرد.

پس از صدام

پس از سقوط صدام، حضور و مشارکت در ساختار سیاسی عراق به هدف اصلی سازمان بدر تبدیل شد و به جهت عدم نیاز به فعالیت نظامی، سپاه بدر فعالیت‌های سیاسی و مدنی را در پیش گرفت. محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در زمان جنگ آمادگی مجاهدین عراقی برای فعالیت مستقلانه و بدون کمک ایران را (به خصوص در دوران پس از سقوط صدام) از اهداف اصلی تشکیل سپاه بدر می‌دانست.

انتهای پیام/